Thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) - Thực trạng và giải

Thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA tại Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

PHẦN MỞ ĐẦU

Lí do chọn đề tài

Trong quá trình hội nhập và phát triển, vốn đầu tư là một trong những yếu tố

quan trọng quyết định sự thành bại cho nền kinh tế của cả một quốc gia. Nghị quyết

Đại hội lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra mục tiêu đối với Việt Nam

đó là thực hiện thành công quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phấn

đấu đến năm 2020 Việt Nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Nhìn lại

chặng đường 24 năm qua thì chúng ta đã đạt được những thành tựu đáng tự hào: với

tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm đạt 7%; đời sống nhân dân ngày càng

được nâng cao, tỷ lệ người nghèo giảm từ 75% năm 1986 xuống còn 13,5% năm

2008; tình hình chính trị ổn định, an ninh quốc phòng được đảm bảo, hội nhập quốc

tế sâu rộng và toàn diện đánh dấu bằng việc Việt Nam trở thành thành viên thứ 150

của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), được bầu là Ủy viên không thường trực

của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Việt Nam là thành viên tích cực của ASEAN,

APEC và các tổ chức quốc tế khác. Để đạt được những thành công đó bên cạnh sự

khai thác có hiệu quả các nguồn lực trong nước thì sự hỗ trợ từ bên ngoài cũng đóng

vai trò rất quan trọng trong đó có viện trợ phát triển chính thức (ODA) của các quốc

gia và các tổ chức quốc tế luôn đóng vai trò chủ đạo, tỷ lệ ODA/GDP bình quân

hàng năm khoảng 2,3%. Nguồn vốn ODA đã trở thành một trong những nguồn vốn

quan trọng đối với nước ta. Nguồn vốn đã đáp ứng được phần nào nhu cầu cấp bách

về vốn trong sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. ODA đã giúp

chúng ta tiếp thu và tiếp cận được với những thành tựu khoa học công nghệ hiện

đại, phát triển nguồn nhân lực, điều chỉnh cơ cấu kinh tế và hệ thống cơ sở hạ tầng

kinh tế xã hội tương đối hiện đại.

ODA không chỉ đơn thuần là một khoản cho vay mà đi kèm với nó là những

điều khoản ràng buộc về kinh tế, chính trị. Bởi vậy, việc quản lý và sử dụng ODA

sao cho có hiệu quả, phù hợp với mục tiêu và định hướng phát triển đất nước,

tránh tình trạng phụ thuộc quá nhiều vào nước ngoài thông qua các khoản viện trợ

đó là một yêu cầu tất yếu.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp vào năm 2020

chúng ta cần phải huy động và sử dụng hiệu quả hơn nữa các nguồn lực để phát

triển đất nước, trong đó ODA đóng một vai trò quan trọng. Do đó, một số câu hỏi

SVTH: VÕ THỊ THU Trang 1

Thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA tại Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

được đặt ra là liệu chúng ta có thể huy động được nhiều hơn nguồn vốn ODA

không? Nguồn vốn này có được sử dụng hiệu quả, có thực sự đảm bảo được phát

triển kinh tế và nâng cao được đời sống của nhân dân hay không? Và giải pháp

nào tốt nhất để nâng cao thu hút và phát huy hiệu quả hơn nữa việc sử dụng nguồn

vốn này? Để nghiên cứu và tìm hiểu rõ hơn những điều trên và tìm ra những giải

pháp tốt nhất cho nguồn vốn ODA trong thời gian tới, tôi đã chọn đề tài: “Thu hút

và sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) - Thực

trạng và giải pháp”

Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chung

Phân tích tình hình thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ phát triển

chính thức để thấy được những thành công và những mặt còn hạn chế, đồng thời

tìm ra nguyên nhân dẫn đến kết quả đó và rút ra bài học kinh ngiệm. Từ đó đề ra

những giải pháp nhằm tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn

vốn này trong thời gian tới.

Mục tiêu cụ thể

- Phân tích tình hình thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA trong giai đoạn

2008 – 2009

- Tìm ra nguyên nhân dẫn đến những thành công và hạn chế

- Đề ra những giải pháp giúp tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả sử

dụng nguồn vốn hổ trợ phát triển chính thức

Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp thu thập số liệu

Số liệu phục vụ cho chuyên đề được thu thập qua các tài liệu như sách báo,

tạp chí, internet, các thông tin thị trường và các tài liệu liên quan đến nguồn vốn

hỗ trợ phát triển chính thức.

Phương pháp phân tích số liệu

Phương pháp thống kê mô tả (Descriptive statistics)

Là các phương pháp có liên quan đến việc thu thập số liệu, tóm tắt, trình bày,

tính toán và mô tả các đặc trưng khác nhau để phản ánh một cách tổng quát đối

tượng nghiên cứu.

SVTH: VÕ THỊ THU Trang 2

Thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA tại Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

Phương pháp so sánh

3.1.1.1. So sánh số tuyệt đối

Là kết quả của phép trừ giữa trị số của năm phân tích so với năm gốc của các

chỉ tiêu kinh tế, kết quả so sánh biểu hiện khối lượng và quy mô của các hiện

tượng kinh tế.

Số tuyệt đối có ý nghĩa quan trọng vì thông qua các số tuyệt đối ta sẽ có một

nhận thức cụ thể về quy mô, khối lượng thực tế của hiện tượng nghiên cứu. Số

tuyệt đối chính xác là sự thật khách quan, có sức thuyết phục không ai có thể phủ

nhận được.

Tăng (+) Giảm (-) tuyệt đối = Chỉ tiêu thực tế - Chỉ tiêu kế hoạch

3.1.1.2. So sánh số tương đối

 Số tương đối động thái

Số tương đối động thái thường được sử dụng rộng rãi để thể hiện biến động

về mức độ của hiện tượng nghiên cứu qua một thời gian nào đó. Số tương đối này

được tính bằng cách so sánh hai mức độ cùng loại của hiện tượng ở hai thời kì

(hay thời điểm) khác nhau và được biểu hiện bằng số lần hay số phần trăm. Mức

độ đem ra nghiên cứu được gọi là mức độ kỳ nghiên cứu, còn mức độ được dùng

làm cơ sở so sánh được gọi là mức độ kỳ gốc.

 Số tương đối kết cấu

Số tương đối kết cấu phản ảnh tỷ trọng mỗi bộ phận chiếm trong tổng thể. Số

tương đối này thường thể hiện bằng số phần trăm và được tính bằng cách so sánh

mức độ tuyệt đối của từng bộ phận với mức độ của toàn bộ tổng thể.

Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi không gian

Chuyên đề thực hiện trong phạm vi nghiên cứu tại Việt Nam

SVTH: VÕ THỊ THU Trang 3

Số tương đối kết cấu =

Mức độ của bộ phận

Mức độ của tổng thể

x 100%

Số tương đối động thái =

Mức độ kỳ nghiên cứu

Mức độ kỳ gốc

x 100%