Thu hút các dự án đầu tư nông lâm nghiệp tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HOÀNG VĂN VIÊN

THU HÚT CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ

NÔNG LÂM NGHIỆP TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HOÀNG VĂN VIÊN

THU HÚT CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ

NÔNG LÂM NGHIỆP TỈNH ĐIỆN BIÊN

Ngành: KINH TÊ NÔNG NGHIỆP

Mã số: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS DƯƠNG VĂN SƠN

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đề tài luận văn này là công trình nghiên cứu khoa

học của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn

toàn trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức và bậc đào tạo nào.

Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn, các thông tin

trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2017

Tác giả luận văn

Hoàng Văn Viên

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt hơn 2 năm học tập cao học, với nỗ lực của bản thân, tôi đã

nhận được sự giúp đỡ, hướng dẫn tận tình của nhiều cá nhân và tập thể, đến nay

luận văn của tôi đã được hoàn thành. Nhân dịp này, cho phép tôi được tỏ lòng

biết ơn và cảm ơn chân thành tới:

- Ban Giám hiệu, bộ phận Quản lý Đào tạo Sau Đại học thuộc phòng

Đào tạo trường Đại học Nông Lâm, Đại học Thái Nguyên; Khoa Kinh tế &

PTNT cùng toàn thể cán bộ, giảng viên trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên

đã nhiệt tình giúp đỡ, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại

trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.

- Lãnh đạo UBND tỉnh Điện Biên; lãnh đạo Sở Kế hoạch - Đầu tư và các

chủ đầu tư đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề

tài luận văn.

Với lòng biết ơn chân thành, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới

PGS.TS. Dương Văn Sơn đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong

suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè và đặc biệt là gia

đình đã tạo điều kiện giúp đỡ, động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học

tập, nghiên cứu hoàn thiện đề tài luận văn.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái nguyên, tháng 10 năm 2017

Tác giả

Hoàng Văn Viên

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ...........................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................iii

DANH MỤC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT ................................................. v

DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................... vi

DANH MỤC CÁC HÌNH.......................................................................vii

MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................. 3

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .............................................. 3

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .................................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận của đề tài...................................................................... 5

1.1.1. Cơ cấu kinh tế và tái cơ cấu kinh tế ................................................ 5

1.1.2. Tái cơ cấu ngành nông nghiệp Việt Nam ..................................... 14

1.1.3. Khái niệm về đầu tư, vốn đầu tư, môi trường đầu tư và thu hút dự

án ............................................................................................................. 17

1.1.4. Đặc điểm sản xuất nông nghiệp và vấn đề thu hút vốn đầu tư để tái

cơ cấu nông nghiệp ................................................................................. 22

1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài................................................................. 24

1.2.1. Kinh nghiệm thu hút đầu tư của các dự án trong lĩnh vực nông lâm

nghiệp của một số địa phương ................................................................ 24

1.2.2. Bài học kinh nghiệm đối với tỉnh Điện Biên ................................ 31

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN

CỨU........................................................................................................ 32

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................... 32

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu.................................................................... 32

iv

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu....................................................................... 32

2.2. Nội dung nghiên cứu........................................................................ 32

2.3. Phương pháp nghiên cứu.................................................................. 32

2.3.1. Tiếp cận nghiên cứu...................................................................... 33

2.3.2. Phương pháp nghiên cứu............................................................... 33

2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ........................................................... 35

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................ 38

3.1. Thực trạng phát triển sản xuất nông lâm nghiệp tỉnh Điện Biên..... 38

3.1.1. Kết quả sản xuất nông lâm nghiệp tỉnh Điện Biên ....................... 38

3.1.2. Mục tiêu phát triển sản xuất nông lâm nghiệp tỉnh Điện Biên ..... 44

3.2. Thực trạng đầu tư của các dự án về lĩnh vực nông lâm nghiệp trên địa

bàn tỉnh Điện Biên .................................................................................. 46

3.2.1. Kết quả thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh Điện Biên ...................... 46

3.2.2. Kết quả thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông lâm nghiệp tỉnh Điện

Biên.......................................................................................................... 53

3.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư vào nông lâm nghiệp tỉnh

Điện Biên................................................................................................. 61

3.3.1. Môi trường đầu tư và chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) tỉnh

Điện Biên................................................................................................. 61

3.3.2. Thực trạng ngành Nông nghiệp: ................................................... 66

3.3.3. Tính chất của ngành Nông nghiệp. ............................................... 68

3.4. Định hướng và giải pháp đẩy mạnh thu hút các dự án đầu tư trong lĩnh

vực nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Điện Biên .................................. 71

3.4.1. Định hướng.................................................................................... 71

3.4.2. Đề xuất một số giải pháp chủ yếu khắc phục tồn tại .................... 73

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ................................................................... 77

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 80

v

DANH MỤC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nghĩa đầy đủ

CP Chính phủ

CS Cộng sự

CV% Hệ số biến động

FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài

GAP Thực hành nông nghiệp tốt

GDP Tổng sản phẩm quốc nội

GRDP Tổng sản phẩm trên địa bàn

HĐND Hội đồng nhân dân

ISO Tổ chức tiêu chuẩn hoá Quốc tế

KHCN Khoa học công nghệ

Max Số cực đại

Min Số cực tiểu

n Độ lớn mẫu

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

NQ Nghị quyết

PCI Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh

PPP Hợp tác công - tư

PTNT Phát triển nông thôn

QĐ-TTg Quyết định Thủ tướng

SD Độ lệch chuẩn

SE Sai số chuẩn

Sum Tổng

UBND Ủy ban nhân dân

USAID Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa kỳ

USD Đô la Mỹ

VCCI Phòng Thương mại và Công nghiệp

vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1. Các dự án đầu tư năm 2011 tại tỉnh Điện Biên................... 47

Bảng 3.2. Các dự án đầu tư năm 2012 tại tỉnh Điện Biên................... 48

Bảng 3.3. Các dự án đầu tư năm 2013 tại tỉnh Điện Biên................... 48

Bảng 3.4. Các dự án đầu tư năm 2014 tại tỉnh Điện Biên................... 49

Bảng 3.5. Các dự án đầu tư năm 2015 tại tỉnh Điện Biên................... 49

Bảng 3.6. Các dự án đầu tư năm 2016 tại tỉnh Điện Biên................... 50

Bảng 3.7. Số lượng dự án đầu tư tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-

2016..................................................................................... 50

Bảng 3.8. Tổng vốn đầu tư các dự án tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-

2016 ..................................................................................... 51

Bảng 3.9. Số dự án đầu tư nông lâm nghiệp tỉnh Điện Biên năm 2011-

2016 phân theo lĩnh vực hoạt động..................................... 54

Bảng 3.10. Thời hạn hoạt động và số vốn đầu tư phân theo lĩnh vực hoạt

động của các dự án đầu tư nông lâm nghiệp....................... 55

Bảng 3.11. Địa điểm đầu tư dự án nông lâm nghiệp tỉnh Điện Biên .... 57

Bảng 3.12. Dự án nông lâm nghiệp kêu gọi đầu tư năm 2017.............. 59

Bảng 3.13. Chỉ số thành phần PCI tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-

2016..................................................................................... 63

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1: Tổng vốn đầu tư vào các lĩnh vực.................................... 52

Hình 3.2: Tỷ lệ vốn đầu tư vào các lĩnh vực .................................... 52

Hình 3.3: Số dự án đầu tư nông lâm nghiệp tại các huyện .............. 58

Hình 3.4: Chỉ số PCI tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2016 ............. 66

Hình 3.5: Yếu tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư dự án nông lâm

nghiệp................................................................................ 69

Hình 3.6: Lý do của nhà đầu tư lựa chọn đầu tư tại tỉnh Điện Biên 70

Hình 3.7: Thực trạng tiếp cận thông tin của các dự án đầu tư ......... 71

viii

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Từ khi đổi mới, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn được trong và

ngoài nước thừa nhận. Tuy vậy, nền kinh tế nước ta còn nhiều yếu kém và sự

yếu kém này càng thể hiện rõ trong những năm gần đây. Để giải quyết những

khó khăn và hạn chế của nền kinh tế, thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và

bền vững thì việc thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền

kinh tế là một yêu cầu tất yếu và rất cần thiết trong giai đoạn 2012 - 2020. Rất

nhiều giải pháp và công cụ chính sách sẽ cần phải được sử dụng, trong đó vai

trò của hệ thống các chính sách về quản lý là rất quan trọng.

Trong tái cơ cấu kinh tế, cần tái cơ cấu ngành nông nghiệp bởi tái cơ cấu

ngành nông nghiệp là một hợp phần của tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế quốc dân,

phù hợp với chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước; gắn

với phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường. Trong tái cơ cấu nông nghiệp

cần chú trọng tái cơ cấu đầu tư. Trong đó vốn đầu tư từ các dự án và khoa học

công nghệ là những yếu tố đầu vào không thể thiếu trong phát triển nông lâm

nghiệp. Trong những năm qua nhiều dự án về nông nghiệp đã và đang góp phần

thay đổi, cải thiện đáng kể đời sống nhân dân các địa phương. Tuy nhiên, bên

cạnh những mặt tích cực, công tác này vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế và khó khăn

cần được tháo gỡ. Để đưa kinh tế nông thôn phát triển, đòi hỏi phải đổi mới toàn

diện, trong đó cần những giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả thu hút vốn

và dự án đầu tư trong nông lâm nghiệp.

Điện Biên là tỉnh có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng

an ninh, có truyền thống lịch sử cách mạng. Nằm ở miền núi phía Tây Bắc Tổ

quốc, Điện Biên có diện tích tự nhiên hơn 9.500 km2, dân số 55 vạn người, có

trên 455,39 km đường biên giới với Lào và Trung Quốc, 19 dân tộc anh em

cùng chung sống, trong đó chủ yếu là dân tộc Thái, dân tộc Mông. Tuy nhiên,

Điện Biên vẫn còn nhiều khó khăn. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo còn cao (28% theo