Thiết lập các quy trình kiểm soát nội bộ trong hệ thống kiểm soát nội bộ cho các công ty dệt may địa bàn thành phố hồ chí minh

1

B
GIÁO DC VÀ ÀO TO

TRNG I HC KINH T TP. HCM

 N TH

NGC HNG

THIT LP CÁC QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
TRONG

H THNG KI M SOÁT N
I B
CHO CÁC CÔNG TY DT

MAY

A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH

LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh – Nm 2010

2


GIÁO DC VÀ ÀO TO

TRNG I HC KINH T TP. HCM

 N TH

NGC HNG

THIT LP CÁC QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
TRONG

H THNG KI M SOÁT N
I B
CHO CÁC CÔNG TY DT

MAY

A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH

Chuyên ngành: K TOÁN

Mã s: 60.34.30

N VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:

PGS. TS. MAI TH

HOÀNG MINH

TP. H Chí Minh - Nm 2010

3

MC LC

Trang s …

M
u ...........................................................................................................9

Chng 1: C s lý lun v h thng kim soát ni b. ..........................13

1.1. Khái nim v h thng kim soát ni b...............................................13

1.2. Các b ph n c

u thành h thng kim soát ni b................................13

1.3. S cn thit và l i ích ca h thng kim soát ni b...........................29

1.4. Ý ngha ca h thng kim soát ni b trong các công ty ngành dt may a

bàn thành ph H Chí Minh..........................................................................29

Kt lu n chng 1 .........................................................................................30

Chng 2: Th c tr!ng v các quy trình kim soát ni b trong h thng

kim soát ni b c"a các công ty ngành dt may #$a bàn thành ph H Chí

Minh..............................................................................................................31

2.1. S phát trin và c im ca ngành dt may a bàn thành ph H Chí

Minh ..............................................................................................................31

2.1.1. S phát trin ca ngành dt may a bàn thành ph H Chí Minh ....31

2.1.2. c im ca ngành dt may a bàn thành ph H Chí Minh..........32

2.2. Thc trng v các quy trình kim soát ni b trong h thng kim soát ni

b ca các công ty ngành dt may a bàn thành ph H Chí Minh ............34

2.2.1. Mc ích và phng pháp kho sát ....................................................34

2.2.2. Kt qu kho sát thc t mt s quy trình kim soát ni b ch yu
mt

s doanh nghip dt may a bàn thành ph H Chí Minh...........................34

4

2.3. ánh giá thc trng v các quy trình kim soát ni b ch yu trong h

thng kim soát ni b ca các công ty dt may a bàn thành ph H Chí

Minh48 ..........................................................................................................48

2.3.1. Nhng u im và tn ti ca các quy trình kim soát ni b trong h

thng kim soát ni b
các công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh

.............................................................................................................48

2.3.2. Nh n dng và phân tích các nguyên nhân dn n ri ro cho các công ty

dt may a bàn thành ph H Chí Minh......................................................50

Kt lu n chng 2 .........................................................................................52

Chng 3: Các gi%i pháp cho vic thi&t lp các quy trình kim soát trong

h thng kim soát ni b c"a các công ty dt may #$a bàn thành ph H

Chí Minh ......................................................................................................53

3.1. Nhng gii pháp khc phc nh c im ca mt s quy trình kim soát ni

b  c kho sát thc t
mt s công ty dt may a bàn thành ph H Chí

Minh ..............................................................................................................53

3.2. Các gii pháp cho vic thip l p các quy trình kim soát ni b trong h

thng kim soát ni b ca các công ty dt may a bàn thành ph H Chí

Minh61 ..........................................................................................................61

PH'N A: CÁC QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
LIÊN QUAN N

CÁC NGHIP V PHÁT SINH 'U VÀO............................................62

PH'N B: CÁC QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
LIÊN QUAN N

CÁC NGHIP V PHÁT SINH TRONG QUÁ TRÌNH S(N XU)T:.82

PH'N C: CÁC QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
LIÊN QUAN N

CÁC NGHIP V PHÁT SINH 'U RA ...............................................89

5

PH'N D: CÁC QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
LIÊN QUAN N

CÁC NGHIP V PHÁT SINH V* NHÂN S+.....................................112

PH'N E: QUY TRÌNH KI M SOÁT N
I B
LIÊN QUAN N NGHIP

V CHI TIÊU KHÁC................................................................................127

Kt lu n chng 3 ........................................................................................131

Kt lu n ........................................................................................................132

Danh sách các công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh  c kho sát

thc t ...........................................................................................................133

Tài liu tham kho........................................................................................134

6

DANH MC CÁC CH, VIT T-T

NVL: nguyên v t liu.

VT: v t t.

PK: ph kin.

TP: thành phm.

SP: sn phm.

COSO: Committee Of Sponsoring Organizations.

BMI: Business monitor international.

7

DANH MC CÁC B(NG BI U, S 

Trang s …

1. Bng 2.1: Giá tr sn xu

t công nghip ca ngành dt may a bàn thành ph

H Chí Minh t nm 2004 n nm 2008. ................................................... 32

2. Biu  2.1: S gia tng v giá tr sn xu

t công nghip ca ngành dt may

a bàn thành ph H Chí Minh t nm 2004 n nm 2008....................... 32

3. Bng 2.2: Bng tng h p các câu h i kho sát thc t v hot ng kim soát

ti 5 công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh................................. 35

4. Bng 2.3: Bng tng h p kho sát thc t v mt s quy trình kim soát ni

b ch yu trong 5 công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh.......... 40

5. S  3.1: Quy trình “L p n t hàng mua nguyên v t liu, v t t, ph

kin”- MH1. .................................................................................................. 66

6. S  3.2: Quy trình “Nh n nguyên v t liu, v t t, ph kin”- MH2.... 70

7. S  3.3: Quy trình “Theo dõi n phi tr ng!i bán”- MH3. .............. 73

8. S  3.4: Quy trình “Thanh toán cho ng!i bán” – MH4. .................... 77

9. S  3.5: Quy trình “Chi tin mt tr n ng!i bán” – MH5. ............... 81

10.S  3.6: Quy trình “Xu

t kho NVL, VT, PK cho sn xu

t” – SX1 .... 86

11.S  3.7: Quy trình “Nh p kho TP, NVL dùng sn xu

t còn tha, ph liu” –

SX2................................................................................................................ 88

12.S  3.8: Quy trình “Nh n n t hàng” – BH1.................................. 91

13.S  3.9: Quy trình “Chun b hàng hóa xu

t bán trong n"c”– BH2: 95

14.S  3.10: Quy trình “Giao hàng t n ni”– BH3................................... 98

15.S  3.11: Quy trình “Thu tin bán hàng b#ng tin mt trong tr!ng h p bán

hàng thu tin ngay”– BH4........................................................................... 101

8

16.S  3.12: Quy trình “Theo dõi n phi thu khách hàng trong n"c”– BH5.

104

17.S  3.13: Quy trình “Thu n khách hàng trong n"c b#ng tin mt”– BH6.

107

18.S  3.14: Quy trình “Thu n khách hàng b#ng chuyn khon”– BH7:110

19.S  3.15: Quy trình “Tuyn dng nhân s”– NS1. ............................ 115

20.S  3.16: Quy trình “ào to”– NS2. ................................................ 119

21.S  3.17: Quy trình “Tính lng và các khon trích theo lng” –

NS3.............................................................................................................. 123

22.S  3.18: Quy trình “Chi lng”– NS4.............................................. 126

23.S  3.19: Quy trình “Chi tiêu khác”– CK1. ....................................... 129

9

M. 'U

Lý do ch
n tài

Dt may là hai ngành kinh t quan tr$ng, có quy mô l"n trong sn xu

t, xu

t

khu, s% dng lao ng và chim lnh th tr!ng ni a.

Cuc suy thoái kinh t toàn cu ã gây nh h
ng nghiêm tr$ng trên hot ng

sn xu

t kinh doanh và xu

t khu ca t

t c các ngành k t gia nm 2008 n

nay. Tình trng th

t nghip, tht cht chi tiêu và tín dng ã làm cho s&c mua

hu ht các th tr!ng nh p khu l"n ca ngành dt may nh M', EU, Nh t

Bn… b st gim nghiêm tr$ng. N( lc cnh tranh v"i các n"c xu

t khu 

giành l

y phn th tr!ng ang b co h)p, ng th!i y mnh vic chim lnh th

tr!ng ni a là chin l c hành ng mà hu ht các doanh nghip ngành dt

may ã và ang thc hin ng th!i c*ng gp vô vàn khó khn.

Ngành dt may Vit Nam ang phi i mt v"i nhiu thách th&c l"n.  có

 c sn phm m bo ch

t l ng tt, mu mã phong phú, a dng v"i giá

thành có tính cnh tranh trên th tr!ng quc t òi h i các doanh nghip phi n(

lc r

t nhiu.

Tr"c tình hình nh th tôi không kh i bn khon và tôi quyt nh ch$n  tài

“Thit l p các quy trình kim soát ni b trong h thng kim soát ni b cho

các công ty ngành dt may a bàn thành ph H Chí Minh” làm  tài nghiên

c&u khoa h$c ca mình.

Tôi xin chân thành cám n PGS.TS. Mai Th Hoàng Minh ã h"ng dn tôi t n

tình trong quá trình nghiên c&u c*ng nh hoàn thành lu n vn này. Và tôi c*ng

xin cám n mt s công ty dt may trên a bàn thành ph H Chí Minh ã giúp

+ tôi trong th!i gian kho sát thc t. Cám n các ng nghip ã ng h và

giúp + tôi. Vì th!i gian có hn nên không th tránh kh i nhng thiu sót, v y

kính mong s óng góp ý kin ca Quý thy, cô, doanh nghip, bn bè và ng

nghip  lu n vn  c hoàn thin hn.

Nhng im mi ca tài

T

t c các nghip v phát sinh trong quá trình hot ng sn xu

t kinh doanh ca

các công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh nh: nghip v phát sinh

liên quan u vào, nghip v phát sinh liên quan quá trình sn xu

t, nghip v

phát sinh liên quan u ra, nghip v phát sinh liên quan n nhân s và các

10

nghip v phát sinh chi tiêu khác u  c a vào các quy trình kim soát cht

ch,.

Các quy trình kim soát  c thit l p chi tit, c th, rõ ràng m bo y 

các th tc kim soát cn thit nh: ch&ng t ch&ng minh, báo cáo tng h p, báo

cáo chi tit giúp cho nhà lãnh o có cái nhìn tng quát c*ng nh c th v tình

hình hot ng sn xu

t kinh doanh ca doanh nghip mình.

Trong m(i quy trình kim soát  c thit l p, u có s  minh h$a các b"c

công vic thc hin, b ph n, phòng, ban thc hin, ng!i phê duyt cao nh

t.

Các s   c n gin hóa nên giúp ng!i $c d- hiu. M(i b"c công vic

 c thuyt minh chi tit, c th công vic cho tng v trí c*ng nh tng b

ph n, phòng, ban. H"ng dn các th tc trình duyt ch&ng t, báo cáo, i

chiu s liu gia các v trí quan tr$ng có liên quan và kim soát ln nhau.

Các quy trình kim soát  c thit l p trong bài lu n vn này r

t d- áp dng.

Nhân viên
m$i trình  nu  c h"ng dn ban u thì u có th thc hin

tt  c.

Mc tiêu nghiên c u tài

Mc tiêu nghiên c&u ca  tài này là:

− Nghiên c&u tng quan v h thng kim soát ni b theo báo cáo COSO nm

1992.

− Tìm hiu, phân tích, ánh giá các quy trình kim soát ni b trong h thng

kim soát ni b ca mt s công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh

thông qua kt qu kho sát thc trng.

−  xu

t mt s bin pháp khc phc nh c im cho mt s quy trình kim

soát ni b ti các công ty dt may ã  c kho sát thc t. T ó, thit l p

các quy trình kim soát ni b áp dng chung cho các công ty dt may a

bàn thành ph H Chí Minh.

i t ng nghiên c u ca tài

Các quy trình kim soát ni b trong h thng kim soát ni b ca các công ty

ngành dt may a bàn thành ph H Chí Minh.

11

Phm vi nghiên c u ca tài

 tài ch. nghiên c&u các quy trình kim soát ni b liên quan n các nghip v

kinh t phát sinh u vào, chi phí phát sinh trong quá trình sn xu

t, kim soát

quá trình tiêu th sn phm và kim soát c v nhân s mà các công ty ngành dt

may a bàn thành ph H Chí Minh ang áp dng.

T kt qu kho sát thc t ti mt s công ty dt may a bàn thành ph H Chí

Minh và c s
lý lu n “Hot ng kim soát” trong báo cáo ca COSO nm

1992, tác gi s,  ngh các quy trình kim soát ni b chung cho các công ty dt

may a bàn thành ph H Chí Minh.

ng dng ca tài

Các quy trình kim soát ni b này  c áp dng cho các công ty dt may a

bàn thành ph H Chí Minh. Tuy nhiên,
m(i công ty có mt c c

u t ch&c

khác nhau, do v y nhng s thay i  phù h p v"i tng công ty khi áp dng

các quy trình này là v

n  th t s cn thit.

Các quy trình này s, giúp cho các công ty ngành dt may kim soát tt chi phí

sn xu

t, chi phí qun lý  có th cnh tranh v"i các công ty dt may n"c

ngoài, có th &ng vng và phát trin ngày càng mnh trên th tr!ng quc t.

Khi

y, các hot ng ca công ty thc hin úng theo quy nh, quy ch ni b,

tuân th nguyên tc b

t kiêm nhim nh#m hn ch n m&c ti a nhng sai sót

hay nhng hành vi gian di. m bo tính trung thc và h p lý ca các s liu

trên báo cáo tài chính và báo cáo qun tr. Bo v, qun lý và s% dng tài sn và

các ngun lc mt cách có hiu qu.

Phng pháp nghiên c u tài

Kho sát thc t các công ty dt may a bàn thành ph H Chí Minh. T ó,

tng h p kt qu kho sát thc trng. Kt h p gia thc t và lý thuyt ca Báo

cáo COSO nm 1992  a ra nhng nh n xét, ánh giá, phân tích và các gii

pháp nh#m khc phc nhng nh c im ca các quy trình x% lý nghip v mà

các công ty

y ang áp dng.

Cui cùng, úc kt t kinh nghim làm vic thc t và c s
lý lu n t báo cáo

COSO nm 1992, tác gi thit l p các quy trình kim soát ni b trong h thng

kim soát ni b cho các công ty ngành dt may a bàn thành ph H Chí Minh.

12

B cc ca lun vn

Lu n vn gm 3 chng, tng cng 126 trang, ni dung ca  tài  c trình bày

trong 3 chng:

Ch
ng 1: C s
lý lu n v h thng kim soát ni b.

Ch
ng 2: Thc trng v các quy trình kim soát ni b trong h thng kim

soát ni b ca các công ty ngành dt may a bàn thành ph H

Chí Minh.

Ch
ng 3: Các gii pháp cho vic thit l p các quy trình kim soát ni b trong

h thng kim soát ni b ca các công ty ngành dt may a bàn

thành ph H Chí Minh.

13

Chng 1: C s lý lun v h thng kim soát ni b

1.5. Khái nim v h thng kim soát ni b

H thng kim soát ni b là toàn b các chính sách, các b"c kim soát và th

tc kim soát  c thit l p nh#m iu hành các hot ng ca n v. Các b"c

kim soát là các bin pháp  c tin hành  xem xét và kh/ng nh các bin

pháp qun lý khác có  c tin hành hiu qu và thích h p hay không.

Báo cáo COSO  c ban hành nm 1992 ã a ra nh ngha v h thng kim

soát ni b nh sau:

“Kim soát ni b là mt quá trình do Ban giám c, nhà qun lý và các nhân

viên ca n v chi phi,  c thit l p  cung c

p mt s m bo h p lý

nh#m thc hin ba mc tiêu d"i ây:

− Báo cáo tài chính áng tin c y.

− Các lu t l và quy nh  c tuân th.

− Hot ng hu hiu và có hiu qu”.

Nh v y, h thng kim soát ni b thc ch

t là s tích h p mt lot hot ng,

bin pháp, k hoch, quan im, ni quy chính sách và n( lc ca m$i thành viên

trong t ch&c  m bo t ch&c ó hot ng hiu qu, t  c mc tiêu t

ra mt cách h p lý.

Có th hiu n gin, h thng kim soát ni b là h thng ca t

t c nhng gì

mà mt t ch&c cn làm  có  c nhng iu mun có và tránh nhng iu

mun tránh. C*ng trên nguyên tc này, các h thng qun lý khác nhau có chun

mc quc t nh ISO, TQM, QA/QC m bo s hot ng hiu qu ca mt t

ch&c ã  c xây dng.

1.6. Các b phn c/u thành h thng kim soát ni b

Tùy vào loi hình hot ng mc tiêu và quy mô ca t ch&c mà h thng kim

soát ni b  c s% dng khác nhau, nhng  hot ng hiu qu, h thng này

cn có  nm thành phn:

− Môi tr!ng kim soát.

− ánh giá ri ro.