Thiết kế vector chuyển gen mang gen Brittle 2 (BT2) mã hóa cho ADP-Glucose Pyrophosphorylase - Enzyme điều hòa quá trình tổng hợp tinh bột

Tgp chi Cong nghe Sinh hoc 12(2): 349-354, 2014

THIE T K E VECTO R CHUYE N GE N MAN G GE N BRITTLE 2 (BT2) M A HO A CH O ADP -

GLUCOS E PYROFHOSPHORYLAS E - ENZYM E DIE U HO A QU A TRIN H TON G HQIP

TINH BO T

Ho Thj Hmrag, Nguyen Due Thin h

Viin Cong nghi sinh hgc, Viin Hdn ldm Khoa hgc v.

Ngay nhan bai: 03.5.2014

Ngiy nhin dang: 15.6.2014

g nghi Viit Nam

TOM TA T

Ngo (Zea mays L.) la cay luong thuc quan trpng va duoc trong rpng rai tren th^ gicri. Gen Brittle 2 (Bt2) da

duac chiing minh la gen ma hoa cho 2 lieu phan nhd ciia enzyme ADP-glucose pyrophosphorylase (AGPase),

mot enzyme ddng vai trd quan tr9ng trong qua trinh sinh tong hop tmh bpt d noi nhu cay ngii c6c. Tren thi

gidi, da cd nhieu cong trinh nghien cim ehuydn thinh cong gen Bi2 vao cay ngo lam tang ham lugng tinh bpt

trong hat ten dang kg so v6i cay doi chiing khong chuyin gen. Vcri muc dich tao ra cac dong ngo co him lugng

tmh bot cao o Viet Nam bing kj thuyit chuyan gen, viec thiSt kl vector mang gen Bl2 dilu khiln kha nang tich

liiy tmh b6t trong noi nhij la mot yeu ciu quan trong. Trong bai bao nay, chiing toi trinh bay kit qua ciia thiet

ke 2 vector chuyen gen mang gen Bt2 tach tir ddng ngo H20 va duoc dieu khiln boi chu6i khoi dpng 355 ho^c

Ubiquitin pBI 121/35S-Bt2-Nos vi pCambia2300/Ubi-Bt2-Nos. Chiing toi da tao dugc dong vi khuin A.

lumefaciens CSS va EHA105 mang 2 cSu true chuyen gen dugc thilt kl. Cac chiing E coli DH5a va A

lumefaciens mang vector chuyen gen dugc khing dinh qua kiem tra tren moi trucmg LB co b6 sung khing sinh

chgn lgc, phan ting PCR true tiep cac khuan lac va cat bang cac enzyme gioi han phii hgp. Cie vector thi^t kS

se dugc sir dung cho chuyen gen vao ph6i ho^c mo phan sinh nham tao ra cac dong ngo chuyen gen Bt2 dupc

lang cuong tong hgp ttnh bgt va chat lupng tot.

Tu khoa: ADP- glucose pyrophosphorylase, dong ngo, gen Brittle 2, linh bot, vector chuyen gen

MCJDAU

Ngo la cay Iuang thuc co tim quan trpng trong

viec giai quyet nguon Iuang thuc chu yeu cho con

nguoi va cung cap nguon nguyen li?u cho nhieu

nganh khac nhau. Ngay nay, dan so the gi6i ngay

cang tang nhanh, trong khi do dien lich dat canh tic

ngay cing thu hep do sa mac hoa v i xu the do thi

hoa, giy kho khan cho viec sin suit nong nghiep,

kem theo nhu cau con nguai ve chat lupng va so

lu^ g ngay cang cao. Vi vay, su can thiep cua cac

phuong phap chon giong vi ky thuat di truyen de t^o

ra cac dong ngo co ham luang tinh bpt cao Iam tang

ning suit va chat lupng hat la rit can thi^t.

Tren the giai, qua trinh sinh tong hgp tinh bot

trong cay ngil coc da dupc nghien cuu tir lau, co che

ciing nhu thanh phan tham gia vio qua trinh chuyen

hoa tinh bpt a thirc vat bic cao noi chung v i a nhilu

loii thuc vat co cu noi rieng da dupc thong bio trong

nhieu nghien cuu khac nhau. Cie nghien ciJni chi ra

rang ADP-glucose pyrophosphorylase (AGPase) tim

thSy trong npi nhu la enzyme dong vai tr6 chia khoa

quan trpng trong qua trinh tong hpp tinh bpt trong

hat ngu c6c (Shannon el al, 1970; Martin, Smith,

1995; Denyer et al, 1996; Tiessen el al, 2002;

James, Denyer, 2003; Cossegal et al, 2008; Huang

et ai, 2011). ADP-glucose pyrophosphorylase co

cau tnic phan tir gom 2 tieu don vj nho ma hoa boi

gen Brittle 2 (Bl2) va 2 tieu dan vi ldn ma hoa bai

gen Shrunken 2 (Sh2) (Huang el al, 2011).

Gen Bl2 da duac nghien ciru vi chuyan vio cay

lam tang so lupng cie bin copy trong cie dong ngo.

Sir tang cuong bieu hien hoat tinh ciia cac dong

chuyen gen dupc so sanh v6i dong kh6ng chuyin

gen thong qua khoi lupng va ham lugng tinh bpt

trong hat. Ket qua thu duac cho thay hoat tinh cua

AGPase trong cie dong ngo chuyen gen tang hem rit

nhieu so voi dong doi chijmg: kh6i lupng 100 hat

tang 15% va ham lugng tinh bpt tang han 74% so

voi dong hoang dai (Li el al, 2011).

Cac nghien cuu bieu hien gen Bl2 dang dupc

tiep tuc tren the gicri, tieu bieu la cac nghien cuu vl

tinh chat ciia gen ma hoa ADP-Glucose

Pyrophosphorylase trong npi nhii liia mi (Burton et

349