Thế Lữ và năm hình mẫu truyện trinh thám Edgar Poe

TAP CHi KHOA HQC XA HOI SO 09(i33)-2009 55

THE LO VA NA M HINH MAU

TRUYEN TRINH THAM EDGAR POE^*^

TQMTA T n - , r ,V, - V..,;! :

Thi Lu Id ngirdi "khdi diim cua nhifng khdi

diim". Trong budi diu cua nin vdn hpe

Qudc ngu Viet Nam, dng da cd nhung ddng

gdp to Idn ca d tha, truydn, bdo chi vd san

khiu kich ndi. Vdi y thirc chu ddng hoc tap

phuang Tay di ddi mdi nin van hoe nude

nhd, thuc hidn tdn ehi cua Tu lUC Vdn dodn,

dng dd tim din van hpe Anh-Phdp vd ed su

tiip nhan sdng tao dpe ddo ky thuat sdng

tdc trong thi loai truydn ngdn, ddc biet Id

thi loai truyen trinh thdm. Tiip thu linh hopt

nam hinh miu truyen trinh thdm eua nhd

vdn My Edgar Poe md hdu hit cdc nhd viit

truypn trinh thdm coi Id khudn mdu, kit hap

tu duy Ddng-Tay ddc ddo, Thi Lu da cd

nhiiu thCr nghipm mdi me, gdp phin ddt

nin mdng cho truypn trinh thdm Viet Nam.

I.DATVANO£

1.1. Th i Lu la ngudi "khdi dilm eiia nhung

khdi dilm" (Od Lai Thiiy, 2000, tr. 31). Ten

tuoi ciia dng gin liin vdi tiln trinh hien dgi

hda eua van hoe Viet Nam nda diu thi ki

XX. Vi tha, Th i Lu la mdt trong nhung

ngudi ed cdng di u khang djnh phong trao

'"'Tham luSn tai "Hoi nghi khoa hoc nghidn ciru

sinh Vi§n Phdt thin Bin vung viing Nam Bp

2009" tai Thanh pho Ho Chi Minh ngay 29/8/2009.

'"'Giang vi§n Truo-ng Oai hoc Sai Gon. Nghien

cifu sinh nganh van hoc Viet Nam. Vien Phat

then Ben vung vung Nam BO.

HOANG KIM OANH'

Tha Mdi (1930-1945). Vi truyen, Th i Ld la

mdt trong s l it nhung nha van diu tien gdp

phin Idn hien dgi hda truyen truyin ky, md

diu truyen kinh dj huyen tudng hien dai va

cung la mdt trong nhung ngudi dat nin

mdng cho thi logi truyen trinh tham Viet

Nam. Thi Ld cdn la mdt nhd bdo, mdt cay

bilt phe binh van hoc sic sac cua Tu Luc

Van doan. Dae biet, d ITnh vuc sdn khdu.

dng vda la diln vien vua la dgo dien vua la

nha bien kjch cd tai, gdp phin to Idn trong

viec xay dyng nen kjch ndi Viet Nam budi

diu phdi thai din nhung dinh cao cua nd.

1.2. Nhgn xet v l sang tac cua Thi Ld, nhit

la truyen trinh tham va kinh di, nhilu thi he

cac nha nghien cdu diu nhIc din anh

hudng phuang Tay, dae biet la Edgar Poe,

trong sang tae ciia dng. Phat hien sdm nhit

la Khai Hung, nam 1934 trong Idi tua Vdng

vd mau da nhgn xet: "Tac gia nhung truyen

Vdng vd mau va Mdt dem trdng da td ra cd

de khoa hpe ciia Edgar Poe va tam hon thi

sT eua Bd Tiing Linh" (Pham Dinh An, 2006,

tr. 416). Sau dd, cac nha nghien cdu Vu

Ngoc Phan (nam 1942), Phgm Thi Ngu

(1965), Nguyin Van Dan (1997), va gin

day nhit la Phgm Dinh An (2006) cung diu

cd nhung nhgn djnh kha thong nhit vdi

Khai Hung v l anh hudng ciia Poe trong

truyen ngin cua Thi Lu. ChIng nhung thi,

Hoai Anh edn khing dinh: "Thi Ld ca tha

va truyen diu ed hai hudng Poe, nang ve

duy my ma khdng dau kho din mdc benh