Thành phần bọ phấn (Hemiptera: Aleyrodidae) hại cây ăn quả có múi (Citrus spp.) ở vùng Hà Nội

KHOA HOC C6N G NGHfi

THAIMH PHAI M BQ PHAI M (Hemiptera : Aleyrodidae) HAI

CAY AIM QUA CO IVILII [Citrus spp.) Q VLIIMG HA IMQI

DAm Ngp c HAnS Pha m Th j Thiiy^, Hd Th j Th u Giang^

T6MTAT

Cay CO mui {Citrus spp.) la cay trdng co gia tri kinh tl cao duoc trong pho bie'n d vung dong bAng song

Hong va cac tinh miin nui phia BAc. Trong sd cac sau hai ciy co miii, bp phAn (Hemiptera: Aleyrodidae) la

mpt trong nhirng con triing chich hiit nguy hiem va rat kho de phong trir. Trong cac nam 2008 - 2010 da tien

hanh dieu tra thu thap de gop phan bo sung vao danh sach thanh phan bo phan hai tren cay co miii d vung

Ha Npi. Da thu duac 11 loai bp phan, trong do 4 loai Aleuroclavapsidii, Aaleuroclava murrayae, Aleurolobus

sp., Singhiella citrifoliilan dau tien dupc ghi nhan d viing Ha Npi cung nhu d Viet Nam. Trong sd 11 loai bp

phan thu thap dupc da xac djnh dupc 3 loai gay hai chu ye'u tren cay co miii, bao gom Aleurocanthus

spiniferus, Aleuroclava jasmini, Dialeurodes citri.

Tir khda; Bo phan, caycd miii. Ha Noi

LDATVAAIDE

Ddng bAng sdng Hdng vA cAc tinh miin niii phia

Bae IA nhtmg dia phuong ed nhiiu tilm nAng eho

vide phat triin cAy An qua ed miii {Citrus spp.). Tuy

nhidn, diiu kidn khi hau cua nudc ta edn thieh hpp

eho nhiiu loai djch hai phai sinh gay anh hudng rit

ldn din sAn xuat eay An qua cd miii. Theo thdng kd

ciia Vidn Bao vd Thuc vat (BVTV) hi|n nay trdn cAy

ed miii d nudc ta da phAi hien hon 80 loAi sAu hai va

khoang 40 loai bdnh hai [11].

Trong sd cAe loAi cdn triing ehinh gay hai thi bp

phan (Hemiptera: Aleyrodidae) thudng chich hiit

chat dmh dudng lAm cAy khd hio, ngoAi ra chat dich

ngpt trong dich thAi eua chiing IA mdi trudng thieh

hpp eho nim mudi den phAi triin, lAm can trd quA

trinh quang hpp eua cAy. Ky ehd eua bp phan chii

ylu IA ihuc vat hat kin 2 IA mam, irong dd cAy hp cam

quyi (Rutaceae) IA ky chii cua hon 60 loAi, cAy hp dAu

tAm (Moracea) IA ky ehii eua hon 80 loAi [12].

Theo kit quA diiu tra edn triing vA bdnh hai cAy

an qua d Viet Nam eua Vien BVTV nam 1997 - 1998

[11] tren cAy an qua ed mui d nudc ta cd 2 loAi bp

phan gay hai IA Aleurocanthus spiniferus vA

Aleurocanthus woglumi Kit quA diiu tra eua Ld

Quang Khai vA civ, 2008 dA bd sun g them 2 loAi mdi

la Aleurocanthus sp. vA Ochamoplatus citri [4].

Cyc Bao v? Th\fc v^t

^ Vi?n Bao v? Th^rc v^it

^ D^i hpc Nong nghi?p Ha Npi

Dudi dAy IA ki t quA dii u tra thAnh phan loAi vA

tinh hinh gAy hai eua bp phan trdn cAy an quA cd mui

d viing HA Ndi.

L PHUONG PHAP NGHEN CUU

- Phuan g phAp dii u tra thu mau: da tiin hAnh

dii u tra thu ma u tai HA Ndi trong 3 nAm 2008 di n

2010 theo phuan g phAp cda Cue Bao vd Thu c vat

n am 1978 [2]. LA dupc dun g trong hop nhua vA man g

v l phdn g thi nghiem, nhdn g gia dupc thu vA bAo

quan trong cdn 75%.

- Phuon g phAp lAm tidu ban giAm dinh: Mau sau

k hi thu thap dupc dua v l lAm tieu ban vA giAm dinh

tai Trun g tAm GiAm dinh Kiim dich Thu c vat. Cue

Bao vd Thu c vat. Nhpn g gia dupc lam tieu bAn theo

phuan g phAp ciia Watson nam 2007 [12].

Nhdn g gia dupc giAm dinh d l xAe djnh tdn loAi

bp phi n du a trdn tAi lidu djnh loai eiia eAe tAe giA

Martin, 1999 [7], Watson, 2007 [12].

•. KET QUA NGHEN CUU VA THAO LUAN

K i t qu a v l thAnh phan bp phan hai trdn cAy ed

miii tai HA Ndi dupc ih l hidn d ban g 1. So vdi ki t qua

eiia Vidn BAo vd Thu c vat [11], ki t quA nay da gdp

phAn bd sun g them 9 loai bp phan tren cAy ed miii.

So sAnh vdi edn g bd thAnh phAn bp phAn tren cAy ed

mui cua Le Quan g Khai va ctv. Tron g nghidn eiru nAy

chua phai hi|n thay 2 loAi Aleurocanthus sp.,

Ochamoplatus citri.

NONG NGHI|P VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 4/2011 35