Tài liệu Tư tưởng xã hội học của E. Durkhiem ppt

Tư tưởng xã hội học của E.Durkheim:

1. Quan niệm về khoa học xã hội học:

a. Quan niệm về đối tượng nghiên cứu:

Theo E.Durkheim, xã hội tồn tại bên ngoài cá nhân và có trước cá nhân với nghĩa là cá nhân

dược sinh ra trong xã hội và phải tuân thủ các chuẩn mực, phép tắc xã hội đã có sẵn trước

khi cá nhân đó được sinh ra. Vì vậy XHH cần phải xem xét hệ thống xã hội, cấu trúc xã hội

và các hiện tượng xã hội với tư cách là các sự vật, các bằng chứng, các sự kiện đang tác

động tới đời sống của các cá nhân.

Thực chất XHH của E.Durkheim chủ yếu xoay xung quanh vấn đề mối quan hệ giữa con

người và xã hội. Ông đã tìm cách trả lời câu hỏi: làm thế nào có thể bảo đảm tự do cá nhân

mà không làm tăng tính ích kỷ của con người trong khi vẫn tạo ra được trật tự xã hội qua

việc nghiên cứu các sự kiện xã hội như lao động, tự tử và nhiều sự kiện khác?

Để trả lời câu hỏi này lúc đầu ông vận dụng cách tiếp cận vĩ mô trong nghiên cứu xã hội với

tư cách là một chỉnh thể hệ thống, ví dụ như là ông đã chỉ ra vai trò quan trọng của đoàn kết

xã hội, của phân công lao động trong xã hội đối với việc duy trì trật tự xã hội nói riêng và hệ

thống xã hội nói chung. Sau đó ông phân tích các quá trình vi mô làm nền tảng của trật tự xã

hội, ví dụ như là ông nghiên cứu các quá trình tương tác trực tiếp, giao tiếp cá nhân, các

nghi thức xã hội và các hình thức sơ đẳng của đời sống tôn giáo để giải thích cách tổ chức

và phát triển cộng đồng xã hội.

Như vậy, theo E.Durkheim để biến XHH thành khoa học thì cần xác định rõ đối tượng nghiên

cứu và phương pháp khoa học của nó, cần áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học

thực chứng như: quan sát, so sánh, thực nghiệm để nghiên cứu, phát hiện ra các quy luật

của các sự vật, sự kiện xã hội.

Theo quan niệm của E.D, có thể định nghĩa khái quát XHH là khoa học nghiên cứu các sự

kiện xã hội. Sự kiện xã hội là sản phẩm của lịch sử, là kết quả của hoạt động tập thể. Có thể

coi quan niệm XHH của E.D thuộc về “chủ nghĩa tập thể” bởi ông luôn lấy cuộc sống cộng

đồng làm xuất phát điểm của sự kiện xã hội, của các phương pháp tiếp cận các sự kiện xã

hội.

b. Quan niệm về cơ cấu xã hội:

Hình thái học xã hội là một bộ phận của XHH có nhiệm vụ nghiên cứu thành phần, cấu tạo,

số lượng, kích cỡ, cách sắp xếp và các mối liên hệ giữa những thành phần cụ thể và phân

loại chúng để chỉ ra các kiểu xã hội, các hình thức xã hội.

Một số bộ phận khác của XHH chuyên nghiên cứu sự biến đổi xã hội với các nguyên nhân,

cơ chế, điều kiện và hệ quả của sự biến đổi xã hội.

Theo quan niệm của chủ nghĩa chức năng, XHH hướng tới phân tích các nguyên nhân và

đưa ra cách giải thích về chức năng của các sự kiện xã hội. Ông chủ trương áp dụng quy

tắc giải thích các chức năng luận vào xã hội học. Chức năng được hiểu là sự phù hợp giữa

sự kiện được nghiên cứu với các nhu cầu chung của cơ thể xã hội. Theo E.Durkheim, sự

kiện xã hội xuất hiện là để đáp ứng nhu cầu của tổng thể hệ thống xã hội, cần tìm hiểu và chỉ

ra chức năng của một sự kiện xã hội trong mối quan hệ của nó với cả hệ thống xã hội đang

theo đuổi những mục đích nhất định nào đó.

c. Vị trí độc lập của xã hội học trong khoa học:

Theo E.D, XHH coi các hiện tượng xã hội là sự vật và phải được xử l1y với tư cách là những

dữ liệu. Sự kiện xã hội xuất hiện, vận động và biến đổi không phải vì chức năng kinh tế cũng

không phải vì hiệu quả kinh tế mà nó có nguyên nhân xã hội, có các tác nhân xã hội và có

hệ quả đối với đời sống xã hội của con người.