Tài liệu THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ THEO ĐỘ CAO CỦA BỘ PHÙ DU (INSECTA - EPHEMEROPTERA) Ở

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Tập 75A, Số 6, (2012), 209-220

209

THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ THEO ĐỘ CAO CỦA BỘ PHÙ

DU (INSECTA - EPHEMEROPTERA) Ở VƯỜN QUỐC GIA BẠCH MÃ, TỈNH

THỪA THIÊN HUẾ

Hoàng Đình Trung, Nguyễn Thị Tuyết Mai, Huỳnh Đức Khanh,

Mai Thị Thảo Nhi, Phan Thị Thùy Dương, Nguyễn Anh Toàn

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế

Tóm tắt. Bài báo này nhằm cung cấp những dẫn liệu về đa dạng sinh học thành phần loài

côn trùng Phù du (Insecta - Ephemeroptera) ở Vườn Quốc gia Bạch Mã. Nghiên cứu được

tiến hành từ tháng 6 năm 2009 đến tháng 6 năm 2011 tại các thủy vực Bạch Mã, tỉnh Thừa

Thiên Huế. Kết quả phân tích và định loại mẫu thu được tại 08 điểm khảo sát đã xác định

được 61 loài Phù du thuộc 33 giống và 10 họ. Trong đó, họ Heptagenidae chiếm ưu thế nhất

với 21 loài (chiếm 28,57% tổng số loài), 11 giống (chiếm 33,33% tổng số giống). Họ

Baetidae có 10 loài (chiếm 16,39%), 6 giống (chiếm 18,18%); Họ Potamanthidae với 8 loài

(chiếm 13,11%), 3 giống (chiếm 9,09%). Các họ còn lại có số loài và số giống không cao.

Thành phần loài côn trùng ở nước phân bố theo độ cao tại Bạch Mã có sự phân bố không

đồng đều. Tần số bắt gặp các loài ở vùng giữa nguồn chiếm ưu thế hơn so với đầu nguồn và

cuối nguồn, số lượng các họ côn trùng Phù du ở vùng giữa nguồn thì thấp hơn so với hai vùng

còn lại.

1. Mở đầu

Bạch Mã là một trong những Vườn Quốc gia ở miền Trung được chính phủ Việt

Nam phê duyệt năm 1991 theo quyết định 214/CP, với diện tích 22.031ha, nơi chuyển tiếp

giữa Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ. Sau đó theo quyết định 01/QĐ -TTg ngày 02 tháng

01 năm 2008 của Thủ tướng chính phủ về việc điều chỉnh, mở rộng diện tích Vườn với

quy mô vùng lõi là 37.487 ha và vùng đệm là 58.676 ha, thuộc địa giới hành chính hai

tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Nam. Vườn Quốc Bạch Mã có hệ thống thủy văn dày đặc

với nhiều suối lớn nhỏ phân bố từ vùng đệm cho tới đỉnh. Mật độ sông suối khoảng

2.000km/km2

, dòng chảy trong khu vực chính của Vườn từ đai cao 100m đến 1400m với

tổng chiều dài các con suối chính là 45,09km. Việc bảo tồn các nguồn gen quý hiếm và

tính đa dạng sinh học ở cấp độ loài ở vùng Bạch Mã là mối quan tâm của các nhà khoa

học và các cấp ban ngành liên quan. Việc nghiên cứu thành phần loài côn trùng ở nước

thuộc các thủy vực Vườn Quốc gia Bạch Mã đã được tiến hành, song còn chưa đầy đủ và

tản mạn, trong khi đó nhóm côn trùng nước là một trong các quần xã sinh vật cấu thành

hệ sinh thái của Vườn. Chính vì vậy, tiến hành nghiên cứu côn trùng nước ở Bạch Mã là