Tài liệu Giáo trình chăn nuôi Dê và Thỏ - Chương 5 doc

Chương 5

GIỐNG VÀ CÔNG TÁC GIỐNG THỎ

Cũng như chăn nuôi các loài gia súc khác muốn chăn nuôi thỏ có hiệu quả cao trước

hết phải có con giống tốt. Tuy nhiên do ngành chăn nuôi thỏ ở nước ta chưa ñược phổ biến

rộng rãi nên sự hiểu biết về các giống thỏ và các biện pháp ñể nâng cao chất lượng con

giống còn rất hạn chế. Vì thế chương này trước hết giới thiệu sơ bộ về nguồn gốc và một số

ñặc ñiểm sinh học ñặc thù của thỏ, sau ñó giới thiệu một số giống thỏ ñã có mặt ở nước ta, kể

cả thỏ nội và thỏ mới nhập nội. Các kỹ thuật về chọn lọc, chọn, phối và quản lý thỏ giống

cũng ñược giới thiệu trọng phạm vi chương này.

I. NGUỒN GỐC VÀ ðẶC THÙ SINH HỌC CỦA THỎ

1.1. Nguồn gốc và phân loại của thỏ

a. Nguồn gốc của thỏ

Việc thuần hoá thỏ nhà ñược phát hiện từ khoảng 1000 trước Công nguyên ở Tây Ban

Nha. Vào thế kỷ XVI cùng với những bãi cỏ hoang, thỏ ñược nuôi dưới hình thức bán hoang

dã và nuôi nhốt trong chuồng ñể lấy thịt ở một số nước Tây Âu như Italia, Pháp, Tây Ban

Nha, Anh... song dưới chế ñộ ñộc quyền của lãnh chúa nên việc chăn nuôi thỏ không ñược

phát triển rộng rãi. ðầu thế kỷ XIX sau khi chế ñộ lãnh chúa ñộc quyền bị xoá bỏ, chăn nuôi

thỏ ñã phát triển rộng rãi khắp Tây Âu và ñược người châu Âu giới thiệu ra khắp thế giới.

Cuối thế kỷ XIX và ñầu thế kỷ XX nhiều phương pháp chăn nuôi thỏ nhốt chuồng ñược hình

thành, các giống thỏ thích ứng dần với ñiều kiện nuôi dưỡng chăm sóc của con người và

ñược chọn lọc theo hướng nuôi nhốt thâm canh lấy thịt, da lông hay làm cảnh cùng với chế

ñộ phòng trừ dịch bệnh ñược hình thành. Ngày nay nhờ áp dụng những tiến bộ khoa học hiện

ñại, con người ñã chọn lọc, lai tạo ñược nhiều giống thỏ quý ñể lấy thịt, lông, da ñáp ứng cho

nhu cầu của con người và chăn nuôi thỏ ñã góp phần ñáng kể vào nền kinh tế quốc dân ở

nhiều nước trên thế giới.

Nguồn gốc thỏ nhà là giống thỏ rừng Oryctolagus Cuniculus domesticies ñược xác

ñịnh trên cơ sở thực nghiệm cho phối giống giữa thỏ nhà với thỏ rừng thành công, nhưng thỏ

nhà và thỏ rừng ñều không phối giống ñược với thỏ ñồng. Sự khác biệt về ñặc ñiểm sinh học

giữa thỏ ñồng với thỏ rừng và thỏ nhà còn ñược thể hiện qua một số ñặc ñiểm ngoại hình như

thỏ ñồng nhỏ hơn thỏ rừng (khối lượng khoảng 1,5-2,5 kg), chân và tai dài hơn. Thỏ rừng

chửa 30 ngày, ñẻ từ 10-12 con, thỏ sơ sinh không có lông, chưa mở mắt và không ñi ñược

(các ñặc ñiểm này giống thỏ nhà), thỏ ñồng chửa 42 ngày, ñẻ 2-3 con/lứa, con mới ñẻ ra ñã

có lông, mở mắt và chạy ra khỏi mẹ. Thịt thỏ rừng trắng còn thịt thỏ ñồng màu ñỏ sẫm.

b. Phân loại thỏ nhà

Trong hệ thống phân loại ñộng vật, thỏ thuộc lớp ñộng vật có vú (Mamalia), lớp phụ

ñộng vật có vú chính thức (Theria), thuộc nhóm ñộng vật có vú bậc cao (Eutheria), bộ găm

nhấm (Glires). Trong bộ này có 2 bộ phụ là bộ gặm nhấm kiểu thỏ Lagomorpha có 28 chiếc

răng và bộ gặm nhấm Rodentia có 26 răng. Trong bộ Lagomopha có 2 họ (Family) là họ

Ochotonidae và họ Leporidae. Họ Leporidae lại chia thành 2 giống là giống thỏ ñồng (Lepus)

và giống thỏ rừng (Oryctolagus). Qua quá trình thuần hoá một bộ phận của giống thỏ rừng

này ñã biến ñổi thành thỏ nhà.