Tài liệu Đề tài: Phân tích cơ sở lý thuyết và đặc điểm cấu tạo của hộp số tự động vô cấp CVT trên xe

Đề tài

Phân tích cơ sở lý thuyết và

đặc điểm cấu tạo của hộp số

tự động vô cấp CVT trên xe

du lịch đời mới

1

Chương 1

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC

TRÊN XE DU LỊCH

1.1 Công dụng của hệ thống truyền lực

Hệ thống truyền lực của ô tô có tác dụng truyền chuyển động hay lực hoặc

mô men xoắn từ động cơ đến các bánh xe chủ động. Trị số của lực hay mô men

xoắn này có thể thay đổi, tùy theo điều kiện làm việc của ôtô.

 Sơ đồ bố trí hệ thống truyền lực trên xe.

Hệ thống truyền lực có thể tập hợp nhiều cụm có chức năng khác nhau,

thông thường bao gồm:

- Li hợp, hộp số chính, cầu chủ động, trục các đăng, bánh xe.

- Li hợp, hộp số chính, hộp phân phối, cầu chủ động, trục các đăng, khớp nối,

bánh xe….

Số lượng cụm có thể khác nhau tùy thuộc vào tính năng kỹ thuật của ô tô

(hình 1.1 ). Giới thiệu các sơ đồ thường gặp:

Sơ đồ a : Động cơ, li hợp, hộp số đặt hàng dọc phía trước đầu xe, cầu chủ

động đặt sau xe, trục các đăng nối giữa hộp số và cầu chủ động. Chiều dài từ hộp số

đến cầu sau khá lớn nên giữa trục phải đặt ổ treo.

Sơ đồ b: Động cơ, li hợp, hộp số chính, cầu xe nằm dọc và ở trước xe tạo nên

cầu trước chủ động. Toàn bộ cụm truyền lực làm liền khối lớn, gọn. Nhờ cấu trúc

này trọng tâm nằm lệch về phía đầu xe, kết hợp với cấu tạo vỏ xe tạo khả năng ổn

định cao khi có lực ngang tác dụng, đồng thời giảm độ nhạy cảm với gió bên.

Không gian đầu xe rất chật hẹp.

Sơ đồ c: Động cơ, li hợp, hộp số nằm ngang đặt trước xe, cầu trước chủ động,

toàn cụm truyền lực thành một khối. Trọng lượng khối động lực nằm lệch hẳn về

phía trước đầu xe giảm đáng kể độ nhạy cảm của ô tô với lực bên, nhằm nâng cao

2

khả năng ổn định với tốc độ cao. Trong cầu chủ động bộ truyền bánh răng trụ thay

thế cho bộ truyền bánh răng côn.

Sơ đồ d: Động cơ, li hợp, hộp số, cầu chủ động làm thành một khối gọn ở

phía sau xe, cầu sau chủ động.

Sơ đồ e: Động cơ, li hợp, hộp số, cầu chủ động đặt trước, động cơ đặt ngược

lại so với sơ đồ d.

Sơ đồ g: Động cơ, li hợp đặt trước xe, hộp số chính, cầu chủ động đặt sau xe

và tạo nên một khối lớn. Trong trường hợp này thì có các đăng truyền mô men từ

động cơ, li hợp tới hộp số. Trọng lượng san đều cho cả hai cầu.

Sơ đồ h: Động cơ, li hợp, hộp số chính, hộp phân phối đặt dọc phía đầu xe,

cầu trước và cầu sau chủ động. Sơ đồ này thường gặp ở ô tô có khả năng việt giả

cao, ô tô chạy đường xấu .

Sơ đồ i: Động cơ, hộp số, li hợp, cầu trước tạo thành một khối nằm phía đầu

xe đáp ứng nhu cầu tăng trọng lượng lên cầu trước. Cầu sau chủ động nối với hộp

số chính thông qua khớp ma sát, không có hộp phân phối, kết cấu đơn giản, có tính

năng việt giả tốt, nhất là khi hoạt động trên đường trơn.

3

Hình 1.1 Sơ đồ bố trí hệ thống truyền lực.

4

1.2 Một số bộ phận chính của hệ thống truyền lực trên ôtô

1.2.1 Li hợp.

Li hợp có tác dụng nối êm và tách thanh truyền động từ trục khuỷu động cơ

với trục của hộp số. Khi li hợp nối trục khuỷu động cơ với trục hộp số êm sẽ đảm

bảo cho các bánh răng truyền động không va đập vào nhau, các bộ phận đang ở vị

trí đứng yên sẽ chuyển động từ từ, làm cho bánh xe chủ động của ô tô chuyển động

nhẹ nhàng. Li hợp có tách nhanh thì gài số mới được nhanh, dễ dàng, không sinh ra

hiện tượng va đập giữa các bánh răng.

Ngoài ra li hợp cần có tác dụng bảo vệ khi xe làm việc quá tải, nghĩa là li hợp

tự động cắt sự truyền dẫn khi mô men xoắn ở bánh xe chủ động quá trị số quy định.

 Li hợp có các loại:

o Li hợp ma sát.

Ở li hợp ma sát sự truyền mô men xoắn từ phần chủ động đến phần bị động

nhờ vào ma sát tiếp xúc giữa các bề mặt làm việc của phần bị động và phần chủ

động của li hợp. Để tăng cường lực ma sát tiếp xúc này người ta dùng cơ cấu ép

bằng lò xo, tay đòn hoặc hỗn hợp (lò xo, tay đòn) (hình 1.2).

 Li hợp ma sát loại màng.

Hình 1.2 Sơ đồ nguyên lý li hợp dạng lò xo ép

5

 Yêu cầu của li hợp ma sát.

Truyền được mô men xoắn lớn nhất của động cơ mà không bị trượt trong bất

kỳ trường hợp nào. Muốn vậy thì mô men ma sát sinh ra trong li hợp phải lớn hơn

mô men xoắn của động cơ.

M1 =  Memax

Trong đó :

M1: Mô men ma sát sinh ra trong li hợp [N.m].

Memax: Mô men xoắn lớn nhất của động cơ [N.m].

 : Hệ số dự trữ của li hợp.

Khi nối li hợp phải êm dịu để không gây ra va đập giữa các chi tiết trong hệ

thống truyền lực.

Khi cắt li hợp phải dứt khoát để dễ gài số .

Mô men quán tính của phần bị động li hợp phải nhỏ.

Li hợp phải làm nhiệm vụ của bộ phận an toàn, do đó hệ số phải nằm trong

giới hạn nhất định.

Nếu  quá nhỏ thì khi ma sát làm việc sẽ bị trượt.

Nếu  quá lớn thì khi ma sát làm việc sẽ không tự động cắt.

o Li hợp thủy lực.

Ở li hợp thủy lực sự truyền mô men xoắn từ phần chủ động đến phần bị động

được thực hiện nhờ năng lượng của dòng chất lỏng do bơm đặt trên trục khuỷu động

cơ cung cấp.