Tài liệu Đề tài nghiên cứu: “Quá trình hình thành và phát triển nền kinh tế thị trường theo định

Đề Tài :

“Quá trình hình thành và phát triển

nền kinh tế thị trường theo định hướng

xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”..

Mục Lục

M c L c ụ ụ ............................................................................................................................2

PH N 1 Ầ ..............................................................................................................................5

NH NG V N CHUNG V KINH T TH TR NG Ữ Ấ ĐỀ Ề Ế Ị ƯỜ .............................................5

I. Quá trình hình th nh n n kinh t th tr ng. à ề ế ị ườ ...................................................5

1. Kinh t th tr ng. ế ị ườ ...............................................................................................5

2. Quá trình hình th nh kinh t th tr ng g n v i quá trình xã h i hoá s n à ế ị ườ ắ ớ ộ ả

xu t thông qua các quá trình: ấ .................................................................................6

II. Các b c phát tri n kinh t th tr ng. ướ ể ế ị ườ .....................................................................8

1.T kinh t t nhiên phát tri n sang kinh t h ng hoá gi n n. ừ ế ự ể ế à ả đơ .....................8

2.T kinh t h ng hoá gi n n lên kinh t th tr ng t do. ừ ế à ả đơ ế ị ườ ự ............................9

3.T kinh t th tr ng t do sang kinh t h n h p ừ ế ị ườ ự ế ỗ ợ ...........................................10

Xu t phát c a quan i m “kinh t h n h p” có t cu i nh ng n m c a th ấ ủ đ ể ế ỗ ợ ừ ố ữ ă ủ ế

k XIX. Sau khi th i k chi n tranh, nó c các nh kinh t h c M , nh ỷ ờ ỳ ế đượ à ế ọ ỹ ư

A.Hasen, ti p t c nghiên c u. T t ng n y c phát tri n trong “kinh t ế ụ ứ ư ưở à đượ ể ế

h c” c a P.A.Samuelson. ọ ủ .......................................................................................10

IIIC ch th tr ng ơ ế ị ườ .......................................................................................................12

1.H ng hoá. à .............................................................................................................12

2.Ti n t ề ệ..................................................................................................................13

3. Giá c . ả .................................................................................................................14

4. L i nhu n. ợ ậ ...........................................................................................................16

5.Quy lu t giá tr . ậ ị ....................................................................................................17

6.Quy lu t cung-c u ậ ầ ...............................................................................................18

PH N 2 Ầ ............................................................................................................................21

S HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI N N N KINH T TH TR NG THEO NH Ự Ể Ề Ế Ị ƯỜ ĐỊ

H NG XÃ H I CH NGH A VI T NAM. ƯỚ Ộ Ủ Ĩ Ở Ệ ...........................................................21

I.S c n thi t khách quan hình th nh v phát tri n kinh t th tr ng nh h ng ự ầ ế à à ể ế ị ườ đị ướ

XHCN Vi t Nam ở ệ ........................................................................................................21

1.C ch c v h n ch c a nó. ơ ế ũ à ạ ế ủ ..........................................................................21

2.ch tr ng phát tri n kinh t h ng hoá nhi u th nh ph n theo nh h ng ủ ươ ể ế à ề à ầ đị ướ

xã h i ch ngh a. ộ ủ ĩ ....................................................................................................22

II.Quá trình hình th nh kinh t th tr ng n c ta à ế ị ườ ở ướ ................................................28

1.Tr c n m 1986 ướ ă ..................................................................................................28

2.Sau n m 1986 ă .......................................................................................................29

III. c tr ng c a n n kinh t th tr ng Vi t Nam Đặ ư ủ ề ế ị ườ ở ệ ..............................................31

1.V ch s h u ề ế độ ở ữ ...............................................................................................31

2.V quan h phân ph i ề ệ ố ........................................................................................32

3. C ch qu n lý v v n h nh n n kinh t . ơ ế ả à ậ à ề ế .......................................................33

IV. Th c tr ng v gi i pháp c a quá hình th nh v phát tri n kinh t th tr ng ự ạ à ả ủ à à ể ế ị ườ

đị ướ ộ ủ ĩ ở ệ nh h ng xã h i ch ngh a Vi t Nam...................................................................35

1.Th c tr ng c a quá trình hình th nh v phát tri n kinh t th tr ng. ự ạ ủ à à ể ế ị ườ ........35

2.Gi i pháp kh c ph c khó kh n phát tri n n n kinh t th tr ng nh h ng ả ắ ụ ă ể ề ế ị ườ đị ướ

xã h i ch ngh a ộ ủ ĩ ....................................................................................................37

PH N K T LU N Ầ Ế Ậ ...........................................................................................................47

M c l c Trang ụ ụ ........................................................................................................50

LỜI MỞ ĐẦU

Năm 1986 trở về trước nền kinh tế nước ta là nền kinh tế sản xuất nhỏ, mang

tính tự cung tự cấp vận hành theo cơ chế tập trung quan liêu bao cấp. Mặt khác do

những sai lầm trong nhận thức về mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa. Nền kinh tế nước

ta ngày càng tụt hậu, khủng hoảng trầm trọng kéo dài, đời sống nhân dân thấp. Muốn

thoát khỏi tình trạng đó con đường duy nhất là phải đổi mới kinh tế .

Sau đại hôị Đảng VI năm 1986 nền kinh tế nước ta chuyển sang một hướng đi

mới :phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có

sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa- đó chính là nền kinh tế thị

trường định hướng xã hội chủ nghĩa

Việc nghiên cứu về kinh tế thị trường-sự hình thành và phát triển có ý nghĩa vô

cùng to lớn cả về lý thuyết lẫn thực tế. Một mặt, cho ta thấy được tính khách quan của

nền kinh tế thị trường, và sự cần thiết phải phát triển kinh tế Thị trường định hướng

xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của nhà nước ở nước ta hiện nay, thấy được những gì

đã đạt được và chưa đạt được của Việt nam . Mặt khác, giúp chúng ta có cái nhìn tổng

quan về nền kinh tế nước nhà, đồng thời thấy được vai trò to lớn của quản lý nhà nước

đối với nền kinh tế thị trường, những giải pháp nhằm đưa nước ta tiến nhanh lên nền

kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Ở Việt Nam, phát triển kinh tế thị trường trong thực tế không những là nội

dung của công cuộc đổi mới mà lớn hơn thế còn là công cụ, là phương thức để nước

ta đi tới mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhưng vấn đề đặt ra là: Thực hiện mô

hình này bằng cách nào để hạn chế tiêu cực, tăng tích cực giúp cho kinh tế nước ta

ngày càng phát triển sánh vai cùng các cường quốc năm châu khác?

Chính vì vậy, việc nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện những quan điểm, biện

pháp để nền kinh tế nước ta phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa và giữ vững

định hướng đó là công việc vô cùng thiết thực và cần thiết, có ý nghĩa to lớn đối với

mỗi nhà nghiên cứu và phân tích kinh tế. Xuất phát từ tầm quan trọng đó nên tôi quyết

định chọn đề tài nghiên cứu: “Quá trình hình thành và phát triển nền kinh tế thị

trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”..

Đây là một đề tài rất rộng mang tính khái quát cao, mặc dù rất cố gắng, song

bài viết của tôi sẽ không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót về nội dung cũng như

hình thức. Kính mong các thầy cô xem xét và góp ý để bài viết của tôi được hoàn

thiện hơn.

PHẦN 1

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

I. Quá trình hình thành nền kinh tế thị trường.

1. Kinh tế thị trường.

Kinh tế thị trường không phải là một chế độ kinh tế – xã hội. Kinh tế thị trường

là hình thức và phương pháp vận hành kinh tế. Các qui luật của thị trường chi phối

việc phân bổ các tài nguyên, qui định sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào, và sản

xuất cho ai. Đây là một kiểi tổ chức kinh tế hình thành và phát triển do những đòi hỏi

khách quan của sự phát triển lực lượng sản xuất. Nó là phương thức sinh hoạt kinh tế

của sự phát triển.

Kinh tế thị trường là hình thức phát triển cao nhất của kinh tế hàng hoá. Khái

niệm kinh tế thị trường phản ánh trạng thái tồn tại vận động của nền kinh tế theo cơ

chế thị trường, thật ra kinh tế thị trường là sản phẩm của sự phát triển khách quan của

xã hội loài người. Nền kinh tế thị trường có khả năng “tự động” tập hợp trí tuệ và

tiềm lực của hàng triệu con người hướng tới lợi ích chung của xã hội, do đó nó thúc

đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng năng suất lao động, hiệu quả sản xuất, góp phần thúc

đẩy sự phát triển của một xã hội.

Quá trình hình thành và phát triển kinh tế thị trường là quá trình mở rộng phân

công lao động xã hội, phát triển khoa học – công nghệ mới và ứng dụng chúng vào

thực tiễn sản xuất – kinh doanh. Sự phát triển của kinh tế thị trường gắn liền với quá

trình phát triển của nền văn minh nhân loại, của khoa học - kĩ thuật, của lực lượng sản

xuất.