Tài liệu Đề tài: Nghiên cứu hệ thống dạng lịch sử pptx

Đề tài

Nghiên cứu hệ thống

dạng lịch sử

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đảng cộng sản Việt Nam từ ngày thành lập đến nay đã lãnh đạo nhân dân ta

đấu tranh giành thắng lợi này đến thắng lợi khác. Đó là thắng lợi vĩ đại của cuộc

cách mạng tháng Tám năm 1945 lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hoà; thắng

lợi của các cuộc chiến tranh giữ nước, giải phóng dân tộc; thắng lợi to lớn của sự

nghiệp xây dựng đất nước, đưa nước ta bước vào thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh

công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Có được những thắng lợi đó là do trong Đảng ta có

rất nhiều cán bộ, đảng viên ta anh dũng, gương mẫu, gian khổ đi trước, hưởng thụ

đi sau và đã làm nên những thành tích rất vẻ vang. Đảng ta đã đào tạo được một thế

hệ cán bộ cách mạng… rất hăng hái, dũng cảm trong công tác.

Tuy nhiên, trong thời kỳ đổi mới do tác động của nền kinh tế thị trường

đang được xây dựng và những nhân tố chủ quan mà vẫn còn một bộ phận cán bộ,

đảng viên đạo đức, phẩm chất còn thấp kém, mang nặng chủ nghĩa cá nhân, xa rời

quần chúng, mắc bệnh quan liêu, tham nhũng.

Tham nhũng, lãng phí là tệ nạn rất nguy hiểm, gây tác hại to lớn và hậu quả

rất nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản nhà nước, làm băng hoại đạo đức cách

mạng, xâm hại trực tiếp đến công lý và công bằng xã hội, làm xói mòn lòng tin của

nhân dân với Đảng, Nhà nước, là nguy cơ đe dọa sự sống còn của chế độ ta, Đảng

ta.

Lênin đã cảnh báo: khi có chính quyền, hầu hết chức quyền trong bộ máy

nhà nước từ trung ương đến cơ sở đều do những người cộng sản đảm nhiệm, khi đó

một trong những kẻ thù nguy hiểm mà họ phải đối mặt là nạn tham nhũng, hối lộ.

Người khẳng định nạn quan liêu, tham nhũng, hối lộ sẽ tiêu hủy sự nghiệp cách

mạng của những người cộng sản.

Hồ Chí Minh coi tham ô, lãng phí là kẻ thù của nhân dân, là thứ “giặc nội

xâm”. Người nói: Tham ô, lãng phí, quan liêu, dù cố ý hay không cũng là đồng

minh của thực dân phong kiến, là một thứ “giặc nội xâm”, nó “làm hỏng tinh thần

2

trong sạch và ý chí khắc khổ của cán bộ ta. Nó phá hoại đạo đức cách mạng của

ta là cần, kiệm, liêm, chính”1

.

Nhận thấy sự nguy hiểm của thứ giặc này, trong quá trình lãnh đạo cách

mạng, đặc biệt thời kỳ đổi mới đất nước Đảng ta đã có nhiều chủ trương đấu tranh

chống tham nhũng, lãng phí và đã đạt được những kết quả to lớn: “Nhiều cán bộ

đảng viên giữ vững phẩm chất đạo đức cách mạng, đi đầu trong cuộc đấu tranh

này. Nhiều vụ án tham nhũng, trong đó có những vụ án lớn, phức tạp gây hậu quả

nghiêm trọng đã được phát hiện, xử lý.”2

Tuy nhiên, tham nhũng, lãng phí vẫn chưa được ngăn chặn: “Tình trạng

tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận không

nhỏ cán bộ đảng viên là rất nghiêm trọng”3

.Trong khi đó nhiệm vụ đặt ra cho cách

mạng còn hết sức nặng nề, đó là đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước,

phấn đấu đến năm 2010 ra khỏi tình trạng nước kém phát triển.

Khi đổi mới càng đi vào chiều sâu và được đẩy mạnh thì vấn đề chống tham

nhũng, lãng phí càng quan trọng, Nghị quyết hội nghị lần thứ ba BCH TW khóa X

(7/2006) đã ra Nghị quyết chuyên đề “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với

công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”. Đây là Nghị quyết đầu tiên chuyên

đề chống tham nhũng, lãng phí. Điều đó thể hiện quyết tâm của Đảng trong việc

ngăn chặn tệ nạn này, mục tiêu là ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng

phí; tạo bước chuyển biến rõ rệt để giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế-xã

hội, củng cố lòng tin của nhân dân; xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững

mạnh; đội ngũ cán bộ công chức kỷ cương, liêm chính.

Đây là đề tài hoàn toàn mới mẻ, chưa từng có ai nghiên cứu hệ thống dạng

lịch sử Đảng. Đề tài này hệ thống toàn bộ quá trình Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh

1

Hồ Chí Minh toàn tập. Tập 4. NXB CTQG. HN. 2002. Trang 166.

2 Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành TW khóa X. NXB CTQG. HN.

2006. Trang 11.

3 Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX . NXB CTQG. HN. 2001.

Trang76.

3

phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong thời kỳ đổi mới một cách đầy đủ, chi tiết,

làm cơ sở cho quyết tâm của Đảng trong việc đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng,

chống tham nhũng, lãng phí trong giai đoạn hiện nay và sắp tới.

2.Tình hình nghiên cứu đề tài

Tham nhũng, lãng phí là một phạm trù lịch sử, xuất hiện cùng với sự ra đời

của Nhà nước và tồn tại song song cùng với sự phát triển của Nhà nước. Trong giai

đoạn thực hiện công cuộc đổi mới hiện nay, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí

là một cuộc đấu tranh lâu dài, quyết liệt và là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân và

toàn xã hội. Đây cũng là một vấn đề đã và đang được rất nhiều người quan tâm,

nghiên cứu, ví dụ:

- Ban nội chính TW Đảng cộng sản Việt Nam: Một số bài nghiên cứu về

tham nhũng và phòng, chống tham nhũng đăng trên các tạp chí. NXB CTQG. HN.

2005.

- Viện khoa học – xã hội Việt Nam: Tệ quan liêu, lãng phí và một số giải

pháp phòng, chống. NXB CTQG. HN. 2006.

- Đinh Văn Minh: Một số vấn đề về tệ tham nhũng và những nội dung cơ bản

của luật phòng, chống tham nhũng năm 2005. NXB CTQG. HN. 2006.

- Trần Quang Nhiếp: Nâng cao hiệu quả của báo chí trong cuộc đấu tranh

chống quan liêu, tham nhũng ở nước ta hiện nay. NXB CTQG. HN. 2005.

- Lê Quỳnh(Sưu tầm và tuyển chọn): Đấu tranh chống tham nhũng- Trách

nhiệm của Đảng, Nhà nước, xã hội và công dân. NXB Công an nhân dân.

Các nghiên cứu đó tập trung tìm hiều về nguyên nhân, bản chất, thực trạng

và các giải pháp của tệ tham nhũng, lãng phí và sự chỉ đạo, lãnh đạo của Đảng đối

với cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí.

Với những diễn biến phức tạp của tệ tham nhũng, lãng phí như hiện nay thì

nghiên cứu vấn đề này là rất cần thiết. Đây là đè tài rất mới mẻ vì trình bày hệ

thống quá trình Đảng lãnh đạo chống tham nhũng, lãng phí, từ đó góp phần khẳng

4

định bản lĩnh, quyết tâm của Đảng, của nhân dân và bày tỏ niềm tin của mình đối

với sự nghiệp cách mạng do Đảng khởi xướng và lãnh đạo.

3. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài

Mục đích:

- Làm rõ quá trình Đảng lãnh đạo đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng

phí trong thời kỳ đổi mới đất nước, thấy được những chủ trương biện pháp cũng

như kết quả đạt được của cuộc đấu tranh này.

- Khẳng định tính tất yếu sự lãnh đạo của Đảng đối với công cuộc đổi mới

đất nước nói chung và đối với cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí nói

riêng.

Nhiệm vụ:

- Nêu rõ cơ sở lý luận, thực tiễn của cuộc đấu tranh này: Chủ nghĩa Mác￾Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng cộng sản Việt Nam về vấn đề tham

nhũng, lãng phí.

- Làm rõ từng bước Đảng lãnh đạo đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí

trên đất nước ta, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới của Đảng ta, từ đó thấy được

một số kết quả, kinh nghiệm bước đầu cũng như phương hướng, giải pháp cho cuộc

đấu tranh này.

4. Phạm vi và phương pháp nghiên cứu

Nhà nước ta đã có rất nhiều văn bản pháp luật về phòng, chống tham nhũng,

lãng phí, mới đây nhất là “Luật chống tham nhũng” và “Luật thực hành tiết kiệm,

chống lãng phí”. Nhưng khóa luận chỉ tập trung đề cập đến quá trình Đảng lãnh đạo

đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong thời kỳ đổi mới đất nước (Đề ra

đường lối, tổ chức thực hiện, đánh giá kết quả, kiểm tra).

Khóa luận sử dụng các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành Lịch sử

Đảng, chủ yếu là phương pháp lịch sử, phương pháp lôgic qua các giai đoạn; kết

hợp phương pháp lịch sử và phương pháp lôgic. Ngoài ra còn sử dụng phương pháp

5

phân tích- tổng hợp, liệt kê để làm rõ quá trình Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh

phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong thời kỳ đổi mới (1986-2006).

5. Đóng góp mới về khoa học

Từ đặc điểm đề tài và tình hình nghiên cứu đề tài, trước thực trạng hiện nay

có thể thấy luận văn là một sự hệ thống quá trình Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh

chống tham nhũng, lãng phí trong thời điểm điển hình là công cuộc đổi mới đất

nước (1986 – 2006), trong đó trình bày một cách có hệ thống sự nhận thức và giải

quyết vấn đề này của Đảng ta dựa trên cơ sở lý luận và dựa trên thực tiễn đất nước.

Từ đó thấy được sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân ta trong cuộc đấu tranh gay go

phức tạp này.

6. Kết cấu khoá luận

Ngoài phần mở đầu và kết luận, khoá luận được trình bày theo 3 chương

gồm:

Chương1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham

nhũng, lãng phí.

Chương 2:Đảng lãnh đạo đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí thời

kỳ 1986-1996.

Chương 3: Đảng lãnh đạo đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí thời

kỳ1996-2006.

Em xin cam đoan bản khoá luận này là do em chuẩn bị hoàn toàn cùng với

sự giúp đỡ nhiệt tình của Tiến sĩ Phạm Xuân Mỹ – Trưởng khoa Lịch sử Đảng,

khoá luận này không có sự sao chép bất cứ phần nào từ các công trình khoa học

khác.

6

CHƯƠNG1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

CỦA CUỘC ĐẤU TRANH PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG, LÃNG PHÍ

I. CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ PHÒNG,

CHỐNG THAM NHŨNG, LÃNG PHÍ

1. Chủ nghĩa Mác-Lênin về phòng, chống tham nhũng, lãng phí

Tham nhũng, lãng phí là một phạm trù lịch sử, xuất hiện cùng với sự ra đời

của nhà nước và tồn tại song song cùng với sự phát triển của nhà nước. Tùy từng

nơi, tùy từng thời kỳ cụ thể, tham nhũng, lãng phí cùng với tệ quan liêu hoành hành

ở những mức độ khác nhau, nhưng đều mang mang lại những hậu quả tiêu cực về

kinh tế, chính trị, xã hội, làm băng hoại giá trị truyền thống văn hóa và đạo đức dân

tộc, làm tê liệt bộ máy nhà nước, làm xói mòn niềm tin của nhân dân với Nhà nước.

Ngay từ những năm đầu của chính quyền Xô viết non trẻ, V.I Lênin đã chỉ

ra nguy cơ tham nhũng trong bộ máy nhà nước và coi đó là một “căn bệnh” của bộ

máy nhà nước. Người cảnh báo: Khi đã có chính quyền, hầu hết các chức quyền

trong bộ máy nhà nước từ Trung ương đến cơ sở đều do những người cộng sản đảm

nhiệm, Đảng cộng sản trở thành đảng cầm quyền thì khi ấy những người cộng sản

đứng trước ba kẻ thù chính: kẻ thù thứ nhất- tính kiêu ngạo cộng sản chủ nghĩa; kẻ

thù thứ hai- nạn mù chữ; kẻ thù thứ ba - nạn hối lộ và người đã cảnh báo bệnh quan

liêu, tham nhũng, nạn hối lộ sẽ tiêu hủy sự nghiệp của những người cộng sản.

7

V.I.Lênin coi tham ô, lãng phí là một trong những tàn dư của xã hội cũ đã ăn

sâu vào đời sống văn hóa, phong tục tập quán, xã hội ; gây ra những thói quen vị

kỷ, tự phát, vô tổ chức, vô kỷ luật. Đưa ra những nhiệm vụ, những chính sách, sách

lược trước mắt của Nhà nước Xô Viết, trong đó Người đặc biệt nhấn mạnh đến vai

trò lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo nhân dân, duy trì lòng tin của nông dân đối với

giai cấp công nhân và chú trọng đến việc phải trừ bỏ cả những lãng phí nhỏ nhất

trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội. V.I.Lênin nhấn mạnh: “Chúng ta phải gắng

sức xây dựng một Nhà nước, trong đó công nhân tiếp tục lãnh đạo nông dân, duy

trì được lòng tin của họ đối với mình và trừ bỏ được cả đến những lãng phí nhỏ

nhất trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội”4

. Và thực hiện được điều này sẽ góp phần

khắc phục nhiều yếu kém, khuyết điểm của Nhà nước, mà một trong những yếu

kém, khuyết điểm đó chính là tệ tham ô, lãng phí.

Người kết luận: “Chỉ có làm cho bộ máy của chúng ta trong sạch đến tột

mức, chỉ có giảm bớt đến mức tối đa tất cả những cái không tuyệt đối cần thiết,

chúng ta mới có thể đứng vững được. Và đứng vững như thế, không phải là đứng

vững ở trình độ của một nước tiểu nông, ở trình độ eo hẹp về mọi mặt đó mà là ở

một trình độ ngày càng vươn lên nền đại công nghiệp cơ khí.”5

V.I.Lênin chỉ ra tác hại to lớn do tham ô, lãng phí gây ra, phê phán nghiêm

khắc những hành vi đó và kiên quyết đưa ra những biện pháp để trừng trị. Người

cho rằng tệ lãng phí tuy không phải là “ăn cắp của công” nhưng cũng làm tổn hại

đến lợi ích, tài sản chung và cũng là trực tiếp hay gián tiếp phá hoại kỷ cương.

Trong một bức thư gửi cho cán bộ tư pháp, V.I.Lênin viết: “Cần phải đệ

trình ngay, hết sức cấp tốc dự luật quy định rằng mức trừng phạt về tội hối lộ phải

không dưới 10 năm tù và thêm vào đó 10 năm lao động cưỡng bức”6

, Người kêu

gọi: “Hãy kiểm kê tất cả những cái đã bị cướp và không để cho người ta ăn cắp

4 Lênin toàn tập. Tập 45. NXB Tiến bộ Matxcơva. 1978. Trang 458. 5 Lênin toàn tập. Tập 45. NXB Tiến bộ Matxcôva. 1978. Trang 459. 6 Lênin toàn tập. Tập 50. NXB Tiến bộ Matxcơva. 1978. Trang 91.

8

những cái đó, còn nếu có ai tìm cách vơ vét cho mình một cách trực tiếp hay gián

tiếp thì hãy xử bắn những kẻ phá hoại kỷ luật ấy đi.”7

Nhận thức được tác hại to lớn của tham ô, lãng phí- một cản trở lớn đối với

công cuộc xây dựng đất nước, V.I.Lênin đã kêu gọi phải xử lý nghiêm minh và

kiên quyết những hành vi hối lộ, ăn cắp của công và phải có luật pháp để ngăn

ngừa những hành vi đó. Người cũng đưa ra nhiều biện pháp để ngăn ngừa tham

nhũng, lãng phí.

Trong diễn văn đọc tại Đại hội IV Quốc tế cộng sản ngày 13/11/1922, với

chủ đề “Năm năm cách mạng Nga và triển vọng của cách mạng thế giới”, V.I

Lênin đã phân tích những chính sách, biện pháp chủ yếu đã bước đầu đưa nước

Nga Xô viết ra khỏi những khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua của

những ngày đầu giành và giữ chính quyền cách mạng. Một trong những biện pháp

mà V.I Lênin nhấn mạnh trong đó là chính sách thực hành tiết kiệm, chống tham

nhũng, lãng phí.

Trong những năm đầu sau cách mạng tháng Mười, nước Nga vẫn trong tình

trạng nội chiến, nạn đói diễn ra trầm trọng . Vấn đề lương thực đang trở thành vấn

đề nan giải nhất của cách mạng Nga lúc bấy giờ. V.I Lênin tập trung vào nhiệm vụ

chống tham ô, lãng phí và thực hành tiết kiệm lương thực. Người nhấn mạnh rằng,

trong tình hình như thế mọi hành vi đầu cơ, tham ô, lãng phí lương thực đều là tội

lỗi: “ Khi nhân dân bị đói và nạn thất nghiệp hoành hành ngày càng trầm trọng,

thì tất cả những ai giấu giếm một put lúa mì là thừa, làm cho nhà nước thiếu một

put nhiên liệu, là kẻ phạm tội lớn nhất”8

.Chống tham ô lãng phí, thực hiện tiết kiệm

lương thực (cụ thể là lúa mì) cho công nhân cho dân nghèo và nhiên liệu cho công

nghiệp là những nội dung cần kíp trước mắt dược đề cập, nhấn mạnh trong nhiều

văn kiện lúc này của Đảng Bônsêvích Nga do V.I Lênin khởi thảo.

7 Lênin toàn tập. Tập 36. NXB Tiến bộ Matxcơva. 1978. Trang 330. 8 Lênin toàn tập. Tập 36. NXB Tiến bộ Matxcơva. 1978. Trang 450.