Tài liệu Đề cương lâm sàng: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (CODP 3) ppt

§CLS: BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh

BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh

(Chronic Obstructive Pulmonary Disease- COPD)

BÖnh nh©n minh ho¹:

1. Tãm t¾t:

BÖnh nh©n nam, 69 tuæi, lÝ do vµo viÖn lµ khã thë, qua th¨m kh¸m thÊy c¸c triÖu chøng vµ héi chøng sau:

- Ho vµ kh¸c ®êm 8 n¨m, th−êng xuyªn vÒ buæi s¸ng vµ khi thay ®æi thêi tiÕt

- Héi chøng phÕ qu¶n lan to¶ 2 phæi: ran Èm 2 phæi, Xquang cã h×nh ¶nh “phæi bÈn”

- KhÝ thòng 2 phæi: lång ngùc h×nh thïng, gâ 2 phæi vang, RRPN gi¶m, rung thanh gi¶m, Xquang cã h×nh ¶nh

c¨ng gi·n 2 phæi

- Héi chøng suy tim ph¶i: nhÞp tim nhanh, dÊu hiÖu Hartzer (+), tÜnh m¹ch cæ næi nhÑ, gan to, dÊu hiÖu ph¶n håi

gan tÜnh m¹ch cæ d−¬ng tÝnh. §iÖn tim cã dµy nhÜ ph¶i

- TiÒn sö b¶n th©n: nghiÖn thuèc lµo, thuèc l¸ 20 n¨m

2. ChÈn ®o¸n: BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh, ®ît bïng ph¸t, biÕn chøng t©m phÕ m¹n

3. H−íng xö trÝ:

* Lµm thªm c¸c xÐt nghiÖm: §o th«ng khÝ phæi vµ lµm test håi phôc phÕ qu¶n, siªu ©m tim Doppler x¸c ®Þnh ¸p lùc

®éng m¹ch phæi.

* Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ:

- §iÒu trÞ ®ît bïng ph¸t: Kh¸ng sinh chèng nhiÔm trïng

- §iÒu trÞ c¶i thiÖn rèi lo¹n th«ng khÝ t¾c nghÏn:

+ Thuèc gi·n në phÕ qu¶n: Phèi hîp nhãm xanthin vµ kÝch thÝch beta 2, kÕt hîp d¹ng viªn vµ khÝ dung.

+ Chèng viªm: corticoide (d¹ng viªn + khÝ dung).

+ Long ®êm: dïng nhãm cystein (exomuc)

+ Oxy liÖu ph¸p: thë qua sonde mòi, liÒu nhá (2 – 3 L/Phót), ng¾t qu·ng.

- §iÒu trÞ biÕn chøng suy tim ph¶i: c−êng tim, lîi tiÓu, thuèc gi·n m¹ch.

* §iÒu trÞ cô thÓ: ®¬n 1 ngµy

+ Cefotaxim 1g x 2 lä/ ngµy tiªm tÜnh m¹ch 12 giê 1 lÇn (10 ngµy)

+ Ouabain 1/4 mg x 1 èng pha 10 ml HTN 30% tiªm tÜnh m¹ch (15 ngµy).

+ Prednisolon 5 mg X 6 viªn uèng 1 lÇn sau ¨n s¸ng (dïng 10 ngµy sau ®ã h¹ dÇn liÒu vµ c¾t).

+ Exomuc x 3 gãi chia 2 lÇn ngµy uèng no sau ¨n s¸ng – tr−a (dïng 10 ngµy)

+ Theophylin 0,1 x 4 viªn uèng s¸ng chiÒu sau ¨n

+ Volmax 4 mg x 2 viªn uèng sau ¨n c¸ch 12 giê 1 lÇn.

+ Lasix 40 mg x 1 viªn uèng s¸ng (uèng 2 ngµy).

+ Kaleorid 0,6 x 2 viªn uèng s¸ng chiÒu(2 ngµy).

+ Lenitral 2,5 mg x 2 viªn uèng s¸ng chiÒu (dïng 30 ngµy).

Bs NguyÔn Quang Toµn – Khãa DHY34 - HVQY - 1 -

§CLS: BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh

C©u hái:

1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n: BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh, ®ît bïng ph¸t, biÕn chøng suy tim ph¶i

2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt COPD?

3. Ph©n chia giai ®o¹n cña COPD?

4. VÏ gi¶n ®å Venn vµ gi¶i thÝch?

5. Nguyªn nh©n vµ c¸c yÕu tè nguy c¬ cña COPD?

6. C¬ chÕ bÖnh sinh cña COPD

7. C¸c pp cËn l©m sµng chÈn ®o¸n COPD?

8. C¸c thuèc nhãm thuèc sö dông trong ®iÒu trÞ COPD: gi·n phÕ qu¶n, corticoid, long ®êm vµ mét sè

thuèc kh¸c: c¬ chÕ t¸c dông, t¸c dông phô, mét sè biÖt d−îc?

9. BiÕn chøng cña COPD?

10. §iÒu trÞ COPD æn ®Þnh?

11. Tr×nh bµy c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ th«ng khÝ phæi vµ c¸c ph−¬ng ph¸p ®o?

12. C¸c tiªu chuÈn x¸c ®Þnh c¸c thÓ RLTK phæi?

13. C¸c chØ tiªu khÝ m¸u ®éng m¹ch vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ suy h« hÊp?

14. Nguyªn nh©n vµ c¸c triÖu chøng cña ®ît bïng ph¸t(§BP) COPD?

15. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt ®ît bïng ph¸t COPD víi nh÷ng bÖnh nµo? BiÖn luËn?

16. ChÈn ®o¸n c¸c møc ®é cña ®ît bïng ph¸t COPD?

17. §iÒu trÞ ®ît bïng ph¸t COPD?

18. Nªu biÕn chøng §BP cña COPD?

19. Th«ng khÝ nh©n t¹o ¸p xuÊt d−¬ng kh«ng x©m nhËp: chØ ®Þnh, chèng chØ ®Þnh? H·y nªn chØ ®Þnh cña

th«ng khÝ nh©n t¹o cã x©m nhËp

20. C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa ®ît bïng ph¸t COPD ?

21. C¸c vi khuÈn, virus hay gÆp trong ®ît bïng ph¸t COPD ? ë bn COPD nh÷ng nhãm thuèc nµo kh«ng

nªn dïng ? T¹i sao ?

C©u 1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n:

1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n BPTNMT:

B−íc 1: X¸c ®Þnh c¸c bÖnh lý dÉn ®Õn BPTNMT:

TriÖu chøng VPQMT KhÝ thòng phæi

C¸c yÕu tè nguy c¬

- Hót thuèc l¸ (thuèc lµo) l©u n¨m

- Tuæi cao:

- Nam giíi.

Bs NguyÔn Quang Toµn – Khãa DHY34 - HVQY - 2 -

§CLS: BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh

TriÖu chøng

c¬ n¨ng h« hÊp

- Ho, kh¹c ®êm kÐo dµi nhiÒu n¨m. - Khã thë liªn quan g¾ng øc

TriÖu chøng

thùc thÓ h« hÊp

- Héi chøng phÕ qu¶n (lan to¶ hai

bªn)

- Lång ngùc h×nh thïng

- Gâ vang trong hai phÕ tr−êng.

- RRPN gi¶m nhiÒu vµ ®Òu hai bªn.

Chung: - Kh«ng cã tæn th−¬ng nhu m«, trung thÊt, mµng phæi (lo¹i trõ bÖnh

lý kh¸c cã thÓ g©y ho, kh¹c ®êm kÐo dµi nh− lao phæi, ung th− phæi…).

X.quang phæi

- H×nh ¶nh “phæi bÈn”:

C¸c h×nh trßn s¸ng, c¸c h×nh s¸ng

d¹ng èng vµ c¸c nèt mê do c¸c phÕ

nang bÞ viªm

- H×nh ¶nh khÝ thòng phæi:

Hai phÕ tr−êng t¨ng s¸ng, chiÒu cao

phæi t¨ng, vßm hoµnh h¹ thÊp, gian

s−ên d·n réng n»m ngang…

(trong ®ã h×nh ¶nh vßm hoµnh h¹

thÊp quan träng nhÊt)

=> vßm hoµnh h¹ thÊp lµ nh− thÕ

nµo?

=> ®Ønh phæi trßn lµ nh− thÕ nµo?

KÕt luËn BN m¾c bÖnh VPQMT vµ khÝ thòng phæi

B−íc 2: ph©n tÝch kÕt qu¶ ®o th«ng khÝ phæi vµ test håi phôc phÕ qu¶n ®Ó kÕt luËn BN cã BPTNMT hay kh«ng?

KÕt qu¶ ®o th«ng khÝ phæi cã ba t×nh huèng:

KÕt qu¶ ®o th«ng khÝ phæi KÕt qu¶ test håi phôc phÕ qu¶n KÕt luËn

Kh«ng cã RLTKTN:

- FEV1 ≥ 80% sè lý thuyÕt

- FEV1/FVC ≥ 80% sè lý thuyÕt

D−¬ng tÝnh (FEV1 t¨ng ≥ 15%)

Kh«ng ph¶i BPTNMT

Cã rèi lo¹n th«ng khÝ t¾c nghÏn

- FEV1 < 80% sè lý thuyÕt

- FEV1/FVC < 80% sè lý thuyÕt

©m tÝnh (FEV1 t¨ng < 15%) BPTNMT

VËn dông trªn bÖnh nh©n:

- FEV1 = 56% sè lý thuyÕt

- FEV1/FVC = 50% sè lý thuyÕt

Bs NguyÔn Quang Toµn – Khãa DHY34 - HVQY - 3 -