Tài liệu Dân tộc Kháng, Dân tộc Khơ Me doc

Dân tộc Kháng

Tên gọi khác

Xá Khao, Xá Xúa, Xá Đón, Xá Dâng, Xá Hộc, Xá Bung, Quảng Lâm.

Nhóm ngôn ngữ

Môn - Khmer

Dân số

4.000 người.

Cư* trú

Sơn La và Lai Châu

Đặc điểm kinh tế

Người Kháng làm rẫy theo lối chọc lỗ tra hạt, trồng nhiều lúa nếp làm lư*ơng thực chính,

nay nhiều nơi chuyển sang cày bừa đất, gieo hạt, có ruộng bậc thang như*ng không

nhiều. Đồng bào chăn nuôi gà, lợn, trâu là phổ biến. Đồ đan : ghế, rổ, rá, nia, hòm, gùi...

và thuyền độc mộc kiểu đuôi én của đồng bào được người Thái ư*a dùng. Người Kháng

thư*ờng dùng loại gùi một quai, đeo qua trán. Đồng bào trồng bông rồi đem bông đổi lấy

vải và đồ mặc của người Thái.

Hôn nhân gia đình

Tục cư*ới xin của người Kháng lần l*ượt trải qua các lễ thức sau: dạm hỏi, xin ở rể,

cư*ới. Lễ cưới lần đầu được tổ chức cho chàng trai đi ở rể. Lễ cưới lần hai, đ*ưa dâu về

nhà chồng để gây dựng gia đình riêng. Người cậu có vai trò đặc biệt trong việc dựng vợ

gả chồng cho cháu.

Tục lệ ma chay

Theo phong tục Kháng, người chết được chôn cất chu đáo, trên mộ có nhà mồ, có các đồ

vật dành cho người chết: hòm đựng quần áo, giỏ cơm, ống hút r*ượu, bát, đũa, v.v..., phía

đầu mộ chôn một cột cao 4-5 mét, trên đỉnh có con chim gỗ và treo chiếc áo của vợ hay

chồng người chết.

Văn hóa

Đồng bào Khmer có các ngày lễ lớn là Chôn Chơ nam thơ mây (năm mới), lễ Phật đản, lễ

Đôn ta (xá tội vong nhân), Oóc bom boóc (cúng trăng).

Nhà cửa

Người Kháng ở nhà sàn. Nhà thư*ờng có 3 gian 2 chái, mái kiểu mu rùa và hai cửa ra vào

ở hai đầu nhà, 2 cửa sổ ở hai vách bên. Tr*ước kia, mái ở hai đầu hồi th*ường được làm

thẳng, hiện nay nhiều nơi đã làm mới hình mái rùa nh*ư nhà Thái Đen. Mỗi nhà có hai

bếp lửa (một bếp để nấu ăn hàng ngày, còn một bếp để s*ưởi và để nấu đồ cúng khi bố

mẹ chết).