Tài liệu Bệnh cúm pdf

Bệnh Cúm (Influenza)

Bác sĩ Nguyễn văn Đức

Khổ thực, mùa Đông, có năm nào cúm nó thương tình, đi chơi chỗ khác không đến cho

chúng ta nhờ! Nó lẻn đến tháng 12, đánh lẻ tẻ, rồi sẽ ra tay mạnh vào tháng Giêng (đúng

vào dịp lễ lạc mới thiệt là ác!). Bao người khốn khổ vì nó.

Cúm gây do siêu vi trùng cúm “Influenza” (Influenza virus), hoành hành từ tháng 12 tới

khoảng tháng 4 mỗi năm. Ta phân biệt “cúm” (nôm na là “flu”) với “cảm” (cold). Cảm

xảy ra quanh năm, so với cúm hiền hơn nhiều, gây bởi những siêu vi ít hung dữ bằng siêu

vi cúm.

Cúm năm nào cũng đến, song mức độ lan tràn và nặng nhẹ mỗi năm mỗi khác. Những

trận dịch cúm lớn, khắp toàn thế giới, cứ 10 đến 15 năm lại xảy ra một lần, kể từ trận dịch

lớn năm 1918-1919. Trận dịch toàn cầu năm 1957 làm chết hơn 70.000 người riêng tại

Mỹ, chưa kể các nơi khác trên thế giới. Con số người chết bởi các trận dịch lẻ tẻ giữa

những trận dịch lớn toàn cầu cũng không phải nhỏ. Những năm gần đây ở Mỹ, mỗi mùa

Đông, cúm giết hại 36.000 ngườị 80-90% số người chết vì cúm ở vào tuổi trên 65. Thứ

đến là những vị mang các tật bệnh kinh niên.

Mức độ tấn công của cúm có thể lên đến 20-30% (tức cứ 10 người, đến 2-3 người bị

cúm). Có gia đình cả nhà thay nhau bịnh hết.

Siêu vi trùng cúm gian manh, mỗi năm chúng có thể đổi khác đi cái vỏ bọc bên ngoài của

chúng. Vỏ quít dày có móng taỵ.. cố nhọn, mỗi năm người ta lại chế thuốc chích ngừa

cúm khác đi, với hy vọng sẽ ngừa được dịch cúm sắp xảy ra trong mùa Đông năm đó.

Siêu vi cúm có 3 dòng: A, B và C. Dòng cúm A hung dữ nhất, từng gây những trận dịch

nổi tiếng thế giới.

Cảm thì quanh quẩn quanh năm, cúm gần như chỉ xảy ra vào mùa Đông. Vậy, cúm ở đâu,

cuối năm mới về góp mặt, vui... Đông, đón Tết? Một giả thuyết cho rằng quanh năm, siêu

vi cúm luôn có ở một số người trên khắp thế giới, nhưng… nằm chơi sơi nước, không

gây triệu chứng, chờ đến mùa Đông mới ra tay hoành hành. Một giả thuyết nữa: vào các

mùa khác, siêu vi cúm trốn ở các súc vật, nghỉ dưỡng sức, vào Đông mới vươn vai tỉnh

giấc, và lây sang người.

Siêu vi cúm ẩn trong nước mũi, nước miếng người bệnh. Bệnh truyền từ người bị cúm

sang người chưa nhiễm khi những hạt nước nhỏ li ti có chứa siêu vi cúm, bắn ra từ mũi,

miệng người bệnh khi họ ho, hắt hơi, ... Bắt tay, ôm nhau cũng có thể truyền bệnh (dịp lễ

lạc, gặp nhau ai cũng tay bắt mặt mừng, choàng vai bá cổ, thân hơn còn ôm rịt lấy nhau!).

Trong nhà có người đang cúm, bạn khó tránh lây bệnh.

Triệu chứng

Thời gian từ lúc mới lây bệnh đến lúc bệnh phát ra ngắn, chỉ khoảng 18-72 tiếng đồng hồ.

Khác với cảm, triệu chứng của cúm rất đột ngột, nhiều người có thể nói đích xác mình

bắt đầu có triệu chứng vào đúng lúc nào.

Đang tự dưng, bạn bỗng nhiên nhức đầu, nóng sốt (thường trên 38.3 độ C hay 101 độ F),

ớn lạnh, yếu mệt, khó chịu trong người, nhức mỏi các bắp thịt. Đi kèm là các triệu chứng

hô hấp: sổ mũi, rát cổ họng, ho khan, tức vùng giữa ngực. Mắt cũng cay nóng (burning),

khó chịu lúc nhìn ánh sáng, đau khi đảo mắt. Cúm nặng có thể gây mê sảng. Nóng sốt lên

cao nhất trong vòng 24 tiếng đầu (nhiều trường hợp đến 41 độ C), rồi giảm dần trong

vòng 2-3 ngày sau. Thỉnh thoảng, cũng có trường hợp nóng sốt kéo dài cả tuần. Nhức đầu

thường dữ dội, làm ta khó chịu nhất. Các bắp thịt toàn cơ thể nhức mỏi như dần, nhất là ở

lưng dưới và chân. Có người đau cả các khớp xương. Ôi, bị cúm, đời đáng chán!