Tách dòng và xác định trình tự của gene crtY mã hóa cho Lycopene cyclase từ Pantoea ananatis

Đỗ Mạnh Cƣờng và đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 83(07): 55 - 58

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 55 http://www.lrc-tnu.edu.vn

TÁCH DÒNG VÀ XÁC ĐỊNH TRÌNH

TỰ CỦA GENE CRTY

MÃ HÓA CHO LYCOPENE CYCLASE

TỪ PANTOEA ANANATIS

Đỗ Mạnh Cường, Nguyễn Xuân Vũ*

, Dương

Văn Cường

Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

ß-carotene, một hợp chất carotenoid, có vai trò là tiền chất vitamin A, tăng cƣờng hệ miễn dịch và chống

một số bệnh ung thƣ ở đƣờng tiêu hóa. ß-carotene đƣợc sử dụng nhiều trong y tế, công nghiệp thực

phẩm, dƣợc phẩm và mỹ phẩm. Việc cung cấp ß-carotene từ các nguồn tự nhiên có một số yếu điểm nhƣ

thiếu tính chủ động phụ thuộc vào thời vụ và chi phí cao. Do vậy, nhu cầu đặt ra là cần xây dựng nguồn

cung cấp ß-carotene nhân tạo. Trong con đƣờng sinh tổng hợp ß-carotene, enzyme lycopene cyclase,

đƣợc mã hóa bởi gene crtY, xúc tác phản ứng chuyển hóa lycopene thành ß-carotene. Nghiên cứu này

của chúng tôi là tách dòng và xác định trình tự của gene crtY từ vi khuẩn Pantoea ananatis. Gene crtY

đƣợc tách dòng có chiều dài 1161 bp với trình tự tƣơng đồng 100% với trình tự gene crtY phân lập từ vi

khuẩn Pantoea ananatis đã công bố trên ngân hàng gene NCBI mã số D90087.2 . Kết quả của nghiên

cứu này là tiền đề cho mục tiêu tạo chủng E. coli có khả sản xuất ß-carotene.

Từ khóa: ß-carotene, pro-vitamin A, crtY, Lycopene cyclase

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Carotenoid là nhóm sắc tố tự nhiên đƣợc tổng

hợp chủ yếu trong thực vật, tảo, vi khuẩn và

nấm [9]. Carotenoid có vai trò trong hình thành

màu sắc, che chắn ánh sáng và hình thành một

số hormone [10]. Trong công nghiệp

carotenoid đƣợc dùng làm dƣợc phẩm, thực

phẩm dinh dƣỡng, chất phụ gia thức ăn cho

động vật, phẩm màu làm mỹ phẩm và thực

phẩm [5]. Do khả năng chống oxi hóa,

carotenoid mang lại lợi ích cho sức khỏe con

*

Tel: 0915565282; Email: [email protected]

ngƣời, bảo vệ da dƣới tác động của ánh nắng

mặt trời, tăng cƣờng chức năng hệ miễn dịch,

ngăn ngừa hay làm chậm quá trình phát bệnh

của các bệnh mãn tính có tác dụng trong

điều trị và phòng ngừa một số bệnh ung thƣ

[3,5,6].

ß-carotene, với vai trò là tiền chất vitamin A,

tăng cƣờng hệ miễn dịch và chống một số

bệnh ung thƣ [1] đã trở thành một trong

những chất đƣợc quan tâm nhất trong nhóm

carotenoid. Cơ thể con ngƣời không tự tổng

hợp đƣợc ß-carotene mà phải hấp thụ từ thức

ăn [2].

Hình 1 : Con 1 : Con đường sinh tổng hợp các chất carotenoid carotenoid