Tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tại Tây Ninh: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Vũ Thị Lan Anh

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ THỊ LAN ANH

TÁC ĐỘNG ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI

TÂY NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. LÊ THỊ TUYẾT HOA

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016

2

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tác giả xin gửi lời biết ơn đến gia đình đã luôn động viên, khích lệ và đã

tạo mọi điều kiện tốt nhất để tác giả hoàn thành tốt đề tài này.

Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn đến quý Thầy cô trường Đại Học Ngân hàng TP

Hồ Chí Minh đã truyền cho tác giả những kiến thức, nhiệt huyết quý báu trong suốt quá

trình theo học và thực hiện đề tài nghiên cứu. Tác giả cũng xin chân thành gửi lời cảm

ơn đến Ban lãnh đạo trường Đại Học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh, Ban lãnh đạo khoa

sau đại học, các bạn học viên đã hỗ trợ tác giả thực hiện đề tài nghiên cứu này.

Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới Cô PGS., TS. Lê Thị Tuyết

Hoa, người đã tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài

này.

Cuối cùng, tác giả xin gửi lời chúc Ban lãnh đạo nhà trường, Ban lãnh đạo khoa Sau

đại học, quý Thầy cô và các bạn học viên thật nhiều sức khỏe, gặt hái được nhiều thành

công trong công việc và cuộc sống.

Trân trọng cảm ơn.

Tây Ninh, ngày 21 tháng 10 năm 2016

Học viên

Vũ Thị Lan Anh

3

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài “Tác động đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tại Tây Ninh”

là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện, được xuất phát từ tình hình thực tiễn tại tỉnh

Tây Ninh, cùng với sự hướng dẫn hỗ trợ tận tình từ cô PGS., TS. Lê Thị Tuyết Hoa. Các

số liệu có nguồn gốc rõ ràng tuân thủ đúng nguyên tắc và kết quả trình bày trong luận

văn. Số liệu thu thập trong quá trình nghiên cứu là trung thực, chưa được công bố trong

bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.

Tây Ninh, ngày 21 tháng 10 năm 2016

Học viên

Vũ Thị Lan Anh

4

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Từ những năm gần đây tỉnh Tây Ninh đã và đang chú trọng đầu tư và nâng cao hiệu

quả hoạt động đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và đã đạt được những thành quả nhất định

nhằm nâng cao tăng trưởng kinh tế của tỉnh nhà. Tuy nhiên, hiệu quả của đầu tư công

chưa đạt được mục tiêu đề ra, tồn tại hạn chế vẫn còn xảy ra như: đầu tư manh mún, dàn

trải, chưa toàn diện… dẫn đến kém hiệu quả và thất thoát trong nguồn vốn của nhà nước.

Luận văn với mục đích nghiên cứu tác động của đầu tư đến tăng trưởng kinh tế tại tỉnh

Tây Ninh nhằm đóng góp vào khuyến nghị chính sách một cách thiết thực, đồng thời bổ

sung khoảng trống trong nghiên cứu thực nghiệm trước đây.

Thứ nhất, luận văn tiến hành phân tích thực trạng công tác đầu tư công, cơ cấu vốn

đầu tư công, tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh trong giai đoạn 1986-2015. Từ đó đưa

ra một số kết quả đạt được, tồn tại, nguyên nhân ảnh hưởng đến đầu tư công và tăng

trưởng kinh tế.

Thứ hai, luận văn sử dụng mô hình VAR với số liệu thu thập từ 1986-2015 để đánh

giá mối quan hệ giữa đầu tư công và tăng trưởng kinh tế. Kết quả nghiên cứu của đề tài

cho thấy, đầu tư công có tác động đến tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh. Kết quả cũng

cho thấy đầu tư tư nhân tác động cùng chiều tới tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh và tỷ

lệ thay đổi lao động tác động ngược chiều tới tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh.

Thứ ba, từ các phát hiện của nghiên cứu, luận văn đề xuất một số khuyến nghị nâng

cao hiệu quả đầu tư công của tỉnh Tây Ninh như: Mở rộng huy động đầu tư của khu vực

tư nhân; xây dựng cơ cấu phân bổ vốn đầu tư công một cách hợp lý, xác định những

ngành, lĩnh vực ưu tiên đầu tư công; cần nâng cao chất lượng quy hoạch; cần nâng cao

đội ngũ quản lý đầu tư công có trình độ chuyên môn và hiệu quả.

5

MỤC LỤC

Bìa chính

Bìa phụ

Tóm tắt luận văn

Mục lục

Danh mục viết tắt

Danh mục bảng biểu

Danh mục biểu đồ

Danh mục hình

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN.................................................................1

1.1 Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................................1

1.2 Mục tiêu của đề tài.....................................................................................................2

1.2.1 Mục tiêu tổng quát ..............................................................................................2

1.2.2 Mục tiêu cụ thể....................................................................................................2

1.3 Câu hỏi nghiên cứu....................................................................................................2

1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................2

1.5 Phương pháp nghiên cứu ...........................................................................................2

1.6 Kết cấu luận văn ........................................................................................................3

1.7 Nội dung nghiên cứu .................................................................................................3

1.8 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài.......................................................................................4

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT.............................................................................6

2.1 Tổng quan về đầu tư công và tăng trưởng kinh tế.....................................................6

2.1.1 Các khái niệm......................................................................................................6

2.1.1.1 Khái niệm đầu tư công..................................................................................6

2.1.1.2 Khái niệm tăng trưởng kinh tế ......................................................................6

2.1.1.3 Nguồn vốn đầu tư công.................................................................................7

2.1.1.4 Đối tượng đầu tư...........................................................................................7

2.1.2 Các quan điểm về đầu tư công ............................................................................8

6

2.1.2.1 Quan điểm trường phái tân cổ điển ..............................................................8

2.1.2.2 Quan điểm ủng hộ sự can thiệp của nhà nước ..............................................9

2.1.2.3 Quan điểm về sự phát triển cân đối hay không cân đối................................9

2.1.3 Đặc điểm của đầu tư công.................................................................................11

2.1.4 Vai trò của đầu tư công .....................................................................................11

2.2 Mối quan hệ giữa đầu tư công và tăng trưởng kinh tế.............................................13

2.2.1 Đầu tư tác động đến tổng cầu của nền kinh tế ..................................................13

2.2.2 Đầu tư tác động đến tổng cung của nền kinh tế ................................................14

2.2.3 Đầu tư tác động đến tăng trưởng kinh tế...........................................................17

2.2.4 Tăng trưởng và phát triển tác động ngược lại đến đầu tư .................................18

a Góp phần cải thiện môi trường đầu tư.....................................................................18

2.4 Các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế

.......................................................................................................................................19

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................................22

CHƯƠNG 3: TỔNG QUAN VỀ ĐẦU TƯ CÔNG VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ

TỈNH TÂY NINH........................................................................................................23

3.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội tỉnh Tây Ninh ...................................................23

3.1.1 Điều kiện tự nhiên tỉnh Tây Ninh .....................................................................23

3.1.2 Đặc điểm kinh tế tỉnh Tây Ninh........................................................................23

3.1.3 Dân số và giáo dục tỉnh Tây Ninh.....................................................................24

3.2 Thực trạng tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh ........................................................25

3.2.1 Tốc độ tăng trưởng kinh tế tỉnh Tây Ninh ........................................................25

3.2.2 Cơ cấu kinh tế ...................................................................................................27

3.3 Tình hình đầu tư công trên địa bàn tỉnh Tây Ninh ..................................................27

3.3.1 Tổng vốn đầu tư trên địa bàn tỉnh .....................................................................27

3.3.2 Cơ cấu vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh Tây Ninh .........................................29

3.3.3 Phân tích thực trạng đầu tư công tỉnh Tây Ninh qua hệ số ICOR ....................31

7

3.4 Đánh giá tình hình tăng trưởng kinh tế và đầu tư công tại tỉnh Tây Ninh ..............32

3.4.1 Kết quả đạt được ...............................................................................................32

3.4.2 Hạn chế..............................................................................................................35

3.4.3 Nguyên nhân của hạn chế .................................................................................36

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..............................................................................................38

CHƯƠNG 4: PHƯƠNG PHÁP VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................39

4.1 Mô hình và giả thuyết nghiên cứu...........................................................................39

4.1.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất..............................................................................39

4.1.2 Giả thuyết nghiên cứu .......................................................................................41

4.2 Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................42

4.3 Kết quả nghiên cứu..................................................................................................43

4.3.1 Thống kê mô tả dữ liệu .....................................................................................43

4.3.2 Kiểm định tính dừng, xác định độ trễ tối ưu.....................................................45

4.3.3 Kiểm định quan hệ nhân quả Granger ..............................................................47

4.3.4 Ước lượng mô hình VAR..................................................................................48

4.3.5 Phân tích phân rã phương sai ............................................................................53

4.3.6 Phân tích các cú sốc ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế..................................55

4.3.7 Tính ổn định của mô hình .................................................................................57

4.4 Thảo luận .................................................................................................................57

KẾT LUẬN CHƯƠNG 4..............................................................................................59

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC Ý KIẾN ĐỀ XUẤT........................................60

5.1 Kết luận về tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế Tây Ninh...............60

5.2 Một số ý kiến đề xuất ..............................................................................................61

5.3 Hạn chế của đề tài....................................................................................................63

5.4 Định hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................................................63

KẾT LUẬN CHƯƠNG 5..............................................................................................64

8

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................67

9

DANH MỤC VIẾT TẮT

BOT Hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao

BT Hợp đồng xây dựng – chuyển giao

BTO Hợp đồng xây dựng – chuyển giao – kinh doanh

CNH – HĐH Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

DNNN Doanh nghiệp nhà nước

FDI Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

GDP Tổng sản phẩm quốc nội

GNP Tổng sản lượng quốc gia

ICOR Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư

KCN, KKT Khu công nghiệp, khu kinh tế

NSNN Ngân sách nhà nước

VAR Tự hồi quy vectơ