Sử Dụng Tư Liệu Viễn Thám Đa Thời Gian Đánh Giá Thay Đổi Hoạt Động Sử Dụng Đất Tại Huyện Hoành Bồ Tỉnh Quảng Ninh Giai Đoạn 2000 2016

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chƣơng trình đào tạo Đại học tại trƣờng, gắn việc đào tạo

với thực tiễn, đƣợc sự nhất trí của trƣờng Đại học Lâm Nghiệp, Khoa Quản lý

tài nguyên rừng và môi trƣờng, nghành Quản lý tài nguyên thiên nhiên tôi tiến

hành thực hiện đề tài: Sử dụng tư liệu viễn thám đa thời gian đánh giá thay đổi

hoạt động sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2000

– 2016.

Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy giáo, cô giáo

đã tận tình hƣớng dẫn, giảng dạy trong suốt quá trình học tập, rèn luyện tại

trƣờng Đại học Lâm nghiệp Việt Nam, cảm ơn các cán bộ và ngƣời dân xã Vũ

Oai, xã Hòa Bình,UBND huyện Hoành Bồ, Phòng tài nguyên môi trƣờng huyện

Hoành Bồ, gia đình và bạn bè đã giúp đỡ tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành tốt

khóa luận tốt nghiệp. Đặc biệt xin chân thành cảm ơn thầy giáo hƣớng dẫn TS.

Nguyễn Hải Hòa ngƣời đã tận tình giúp đỡ, hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình

thực hiện khóa luận.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng để hoàn thành đề tài khóa luận tốt nghiệp một

cách hoàn chỉnh nhất. Tuy nhiên, do thời gian có hạn, kinh nghiệm và trình độ

bản thân còn hạn chế do đó không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tôi

rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và bạn bè để đề tài

khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội ngày tháng năm 2017

Sinh viên thực hiện

Đỗ Tri Thức

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

PHẦN I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.............................................. 3

1.1. Khái niệm Viễn thám và GIS......................................................................... 3

1.1.2. Khái niệm GIS............................................................................................. 4

1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của Viễn thám và GIS................................ 5

1.2.1. Trên thế giới ................................................................................................ 5

1.2.2. Ở Việt Nam ............................................................................................... 12

1.3. Ứng dụng tƣ liệu viễn thám trong quản lý sử dụng đất ............................... 13

1.3.1. Trên thế giới .............................................................................................. 13

1.3.2. Ở Việt Nam ............................................................................................... 14

1.4. Tính cấp thiết vấn đề nghiên cứu ................................................................. 14

PHẦN II.MỤC TIÊU - NỘI DUNG - PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 17

2.1. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 17

2.1.1. Mục tiêu chung.......................................................................................... 17

2.1.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................... 17

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 17

2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................ 17

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................... 17

2.3. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 17

2.3.1. Nghiên cứu hiện trạng và tình hình công tác quản lý hoạt động sử dụng

đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.......................................................... 18

2.3.2 Nghiên cứu xây dựng bản đồ hiện trạng hoạt động sử dụng đất qua các thời

kỳ......................................................................................................................... 18

2.3.3. Đánh giá thay đổi hoạt động sử dụng đất và các nhân tố ảnh hƣởng đến

quản lý sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh ............................... 18

2.3.4. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động sử dụng đất

tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh................................................................ 18

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 18

2.4.1. Phƣơng pháp luận...................................................................................... 18

2.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể ................................................................ 19

PHẦN III.ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - DÂN CƢ - KINH TẾ - XÃ HỘI ............ 26

3.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 26

3.1.1. Vị trí địa lý ................................................................................................ 26

3.1.2. Đặc điểm địa hình ..................................................................................... 27

3.1.3. Khí hậu..................................................................................................... 28

3.1.4. Thủy văn.................................................................................................... 29

3.2. Dân cƣ .......................................................................................................... 29

3.3. Kinh tế - Xã hội............................................................................................ 30

3.3.1. Thực trạng phát triển đô thị và các khu dân cƣ nông thôn ....................... 30

3.3.2. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng........................................................... 31

PHẦN IV.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................................. 35

4.1. Hiện trạng và tình hình quản lý hoạt động sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ,

tỉnh Quảng Ninh .................................................................................................. 35

4.1.1. Hiện trạng hoạt động sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh35

4.1.2. Các căn cứ pháp lý lập quy hoạch sử dụng đất huyện Hoành Bồ............. 36

4.2. Xây dựng bản đồ chuyên đề qua các thời kỳ và đánh giá độ chính xác của

bản đồ .................................................................................................................. 38

4.2.1. Bản đồ chuyên đề giai đoạn 2000 - 2016.................................................. 38

4.2.2. Đánh giá độ chính xác của bản đồ ............................................................ 46

4.3. Đánh giá thay đổi hoạt động sử dụng đất và các nhân tố ảnh hƣởng đến

quản lý sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh ............................... 51

4.3.1. Xây dựng bản đồ biến động diện tích sử dụng đất khu vực nghiên cứu qua

các giai đoạn........................................................................................................ 51

4.3.2. Nhân tố ảnh hƣởng đến thay đổi hoạt động sử dụng đất tại khu vực nghiên

cứu ....................................................................................................................... 60

4.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động sử dụng đất tại khu vực

nghiên cứu ........................................................................................................... 60

PHẦN V. KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KHUYẾN NGHỊ ........................................ 63

5.1. Kết luận ........................................................................................................ 63

5.2. Tồn tại........................................................................................................... 63

5.3. Kiến nghị...................................................................................................... 64

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 65

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Tóm tắt lịch sử phát triển của viễn thám.............................................. 6

Bảng 2.1. Dữ liệu ảnh viễn thám đƣợc sử dụng trong đề tài.............................. 20

Bảng 4.1. Một số hình ảnh về các đối tƣợng ngoài thực địa. ............................. 39

Bảng 4.2. Diện tích sử dụng đất khu vực nghiêu cứu*

giai đoạn 2000 – 2016

(ha)....................................................................................................................... 41

Bảng 4.3. Đánh giá độ chính xác xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất xã Vũ

Oai, xã Hòa Bình năm 2016................................................................................ 47

Bảng 4.4. Đánh giá độ chính xác xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất xã Vũ

Oai, xã Hòa Bình năm 2014................................................................................ 48

Bảng 4.5. Đánh giá độ chính xác xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất xã Vũ

Oai, xã Hòa Bình năm 2010................................................................................ 49

Bảng 4.6. Đánh giá độ chính xác xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất xã Vũ

Oai, xã Hòa Bình năm 2006................................................................................ 49

Bảng 4.7. Đánh giá độ chính xác xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất xã Vũ

Oai, xã Hòa Bình năm 2000................................................................................ 50

Bảng 4.8. Biến động diện tích sử dụng đất khu vực nghiêu cứu*

giai đoạn 2000 -

2016..................................................................................................................... 52

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Sơ đồ vị trí nghiên cứu: Xã Vũ Oai và Hòa Bình. ............................. 26

Hình 4.1. Biểu đồ thể hiện diện tích sử dụng đất khu vực nghiêu cứu*

giai đoạn

2000 - 2016.......................................................................................................... 41

Hình 4.2. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2 xã Vũ Oai, Hòa Bình năm 2000..... 42

Hình 4.3. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2 xã Vũ Oai, Hòa Bình năm 2006..... 42

Hình 4.4. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2 xã Vũ Oai, Hòa Bình năm 2010..... 43

Hình 4.5. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2 xã Vũ Oai, Hòa Bình năm 2014..... 43

Hình 4.6. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất 2 xã Vũ Oai, Hòa Bình năm 2016..... 44

Hình 4.7. Bản đồ biến động diện tích sử dụng đất xã Vũ Oai, xã Hòa Bình giai

đoạn 2000 - 2006 (ha). ........................................................................................ 53

Hình 4.8. Bản đồ biến động diện tích sử dụng đất xã Vũ Oai, xã Hòa Bình giai

đoạn 2006 - 2010 (ha). ........................................................................................ 54

Hình 4.9. Bản đồ biến động diện tích sử dụng đất xã Vũ Oai, xã Hòa Bình giai

đoạn 2010 - 2014 (ha). ........................................................................................ 55

Hình 4.10. Bản đồ biến động diện tích sử dụng đất xã Vũ Oai, xã Hòa Bình giai

đoạn 2014 - 2016 (ha). ........................................................................................ 56

Hình 4.11. Bản đồ biến động diện tích sử dụng đất xã Vũ Oai, xã Hòa Bình giai

đoạn 2000 – 2016 (ha)......................................................................................... 57

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƢỜNG

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên khóa luận: Sử dụng tƣ liệu viễn thám đa thời gian đánh giá thay đổi hoạt

động sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2000 - 2016.

2. Sinh viên thực hiện: Đỗ Tri Thức

3. Giáo viên hƣớng dẫn: TS. Nguyễn Hải Hòa

4. Mục tiêu nghiên cứu:

+ Ứng dụng công nghệ viễn thám và GIS xây dựng cơ sở dữ liệu về hiện

trạng hoạt động sử dụng đất qua đó góp phần làm cơ sở khoa học phục vụ công

tác quản lý hoạt động sử dụng đất bền vững tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng

Ninh.

+ Lập bản đồ hiện trạng hoạt động sử dụng đất tại xã Vũ Oai, xã Hòa

Bình giai đoạn 2000 - 2016.

+ Xây dựng bản đồ biến động diện tích sử dụng đất trong các năm của hai

xã Vũ Oai và Hòa Bình của huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.

+ Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất tại

huyện Hoành Bồ.

5. Nội dung nghiên cứu:

+ Nghiên cứu hiện trạng và tình hình công tác quản lý sử dụng đất tại

huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.

+ Nghiên cứu xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất qua các thời kỳ.

+ Đánh giá thay đổi hoạt động sử dụng đất và nhân và các nhân tố ảnh

hƣởng đến quản lý sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.

+ Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động sử dụng

đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.

6. Kết quả đạt đƣợc:

+ Đánh giá hiện trạng và công tác quản lý hoạt động sử dụng đất tại huyện

Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.

+ Xây dựng bản đồ chuyên đề qua các thời kỳ.

+ Đánh thay đổi hoạt động sử dụng đất và các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu

quả quản lý sử dụng đất tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.

+ Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất tại huyện

Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh.