Sử dụng phần mềm violet thiết kế trò chơi học tập môn tự nhiên và xã hội lớp 3 ở tiểu học

1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

SỬ DỤNG PHẦN MỀM VIOLET THIẾT KẾ

TRÒ CHƠI HỌC TẬP MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3

Giáo viên hƣớng dẫn: ThS Trần Thị Kim Cúc

Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Thanh Hằng

Lớp : 14STH

Đà Nẵng, 01/2018

2

Lời đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo trong khoa Giáo dục Tiểu

học – Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng đã nhiệt tình hướng dẫn và truyền đạt

kiến thức cho em trong thời gian học tập tại trường. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn

chân thành nhất đến cô giáo ThS. Trần Thị Kim Cúc, người đã hướng dẫn em chu đáo,

tận tình trong suốt quá trình làm nghiên cứu và hoàn thành khóa luận này.

Vì lần đầu tiên làm khóa luận tốt nghiệp, kinh nghiệm và năng lực của bản thân có

hạn nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự đóng góp

ý kiến của quý thầy cô và các bạn để đề tài được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm

ơn!

Đà Nẵng, tháng 1 năm 2018

Sinh viên

Nguyễn Thị Thanh Hằng

3

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................... 10

1. Lí do chọn đề tài.................................................................................................. 10

2. Mục đích nghiên cứu........................................................................................... 12

3. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 12

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 12

4.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................... 12

4.2. Khách thể nghiên cứu ............................................................................... 12

4.3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 12

5. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................... 12

5.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu............................................................... 12

5.2. Phương pháp nghiên cứu bằng Anket........................................................ 12

5.3. Phương pháp quan sát sư phạm................................................................. 12

5.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động........................................... 13

6. Cấu trúc đề tài..................................................................................................... 13

NỘI DUNG.............................................................................................................. 14

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ................................ 14

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 14

1.2. Cơ sở lý luận............................................................................................... 15

1.2.1. Một số vấn đề về trò chơi học tập ....................................................... 15

1.2.1.1. Khái niệm........................................................................................... 15

1.2.1.2. Phân loại............................................................................................ 16

1.2.1.3. Vai trò................................................................................................ 17

1.2.1.4. Thiết kế trò chơi học tập bằng các phần mềm CNTT .......................... 18

1.2.1.5. Một số lưu ý khi sử dụng TCHT.......................................................... 20

1.2.2. Tổng quan về VIOLET ....................................................................... 20

1.2.2.1. Khái niệm........................................................................................... 20

1.2.2.2. Các dạng ứng dụng của Violet trong dạy học ..................................... 21

1.2.3. Ý nghĩa của việc sử dụng Violet để thiết kế trò chơi học tập ở Tiểu học

22

1.2.4. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh tiểu học............................................... 23

4

1.2.4.1. Đặc điểm nhận thức ........................................................................... 23

1.2.4.2. Đặc điểm nhân cách........................................................................... 24

1.3. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................ 24

1.3.1. Tổng quan về môn TNXH lớp 3.......................................................... 24

1.3.1.1. Mục tiêu môn học............................................................................... 24

1.3.1.2. Đặc điểm môn học.............................................................................. 25

1.3.1.3. Nội dung chương trình ....................................................................... 26

1.3.2. Thực trạng việc sử dụng CNTT và Violet trong việc thiết kế TCHT ở môn

TNXH lớp 3 ở trƣờng TH....................................................................................... 27

1.3.2.1. Mục đích điều tra ............................................................................... 27

1.3.2.2. Đối tượng điều tra.............................................................................. 27

1.3.2.3. Nội dung điều tra ............................................................................... 27

1.3.2.4. Phương pháp điều tra......................................................................... 27

1.3.2.5. Kết quả điều tra ................................................................................. 28

Chƣơng 2: SỬ DỤNG PHẦM MỀM VIOLET THIẾT KẾ TCHT TRONG MÔN TỰ

NHIÊN XÃ HỘI LỚP 3 .......................................................................................... 42

2.1. Các nguyên tắc sử dụng phần mềm Violet thiết kế TCHT môn TNXH lớp 3 42

2.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu, nội dung chương trình TNXH lớp 3 ................. 42

2.1.2. Nguyên tắc phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của HSTH................................. 42

2.1.3. Nguyên tắc phù hợp với các dạng ứng dụng của Violet trong dạy học ............. 43

2.2. Quy trình thiết kế TCHT môn TNXH lớp 3 bằng phần mềm Violet ............. 43

2.2.1. Thiết kế TCHT môn TNXH lớp 3...................................................................... 43

2.2.2. Thiết kế TCHT môn TNXH lớp 3 trên Violet .................................................... 44

2.2.2.1. Thiết lập ban đầu.......................................................................................... 44

2.2.2.2. Các dạng trò chơi trong Violet ..................................................................... 49

2.3. Thiết kế một số TCHT môn TNXH lớp 3 bằng phần mềm Violet ................. 56

2.3.1. TCHT chủ đề Con ngƣời và sức khỏe........................................................... 56

2.3.1.1. Trò chơi Ai nhanh hơn nào ........................................................................... 56

2.3.1.2. Trò chơi Cóc vàng tài ba .............................................................................. 58

2.3.2. TCHT chủ đề Xã hội ..................................................................................... 61

2.3.2.1. Trò chơi Tìm kho báu ................................................................................... 61

2.3.3. TCHT chủ đề Tự nhiên ................................................................................. 64

2.3.3.1. Trò chơi Tìm cặp giống nhau........................................................................ 64

5

CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM........................................................... 67

3.1. Mục đích thực nghiệm...................................................................................... 67

3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm ..................................................................................... 67

3.3. Phƣơng pháp tiến hành thực nghiệm .............................................................. 67

3.3.1. Chọn đối tƣợng thực nghiệm ........................................................................ 67

3.3.2. Nội dung thực nghiệm ................................................................................... 68

3.4. Kết quả.............................................................................................................. 69

3.4.1. Tiêu chí đánh giá ........................................................................................... 69

3.4.2. Kết quả thực nghiệm ..................................................................................... 69

PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................................................... 72

1. Kết luận ............................................................................................................... 72

2. Kiến nghị ............................................................................................................. 72

2.1. Đối với nhà trƣờng.................................................................................. 72

2.2. Đối với giáo viên...................................................................................... 72

TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 74

PHỤ LỤC ................................................................................................................ 75

6

DANH MỤC VIẾT TẮT

GV Giáo viên

HS Học sinh

HSTH Học sinh tiểu học

TCHT Trò chơi học tập

TC Trò chơi

CNTT Công nghệ thông tin

TNXH Tự nhiên và xã hội

7

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng Trang

Bảng 1.1 Mức độ sử dụng TCHT trong môn TNXH 28

Bảng 1.2 Mục đích sử dụng TCHT trong các giờ TNXH 28

Bảng 1.3 Tác dụng của việc sử dụng TCHT môn TNXH 30

Bảng 1.4 Những khó khăn khi thiết kế và tổ chức TCHT 33

Bảng 1.5 Mức độ hứng thú của học sinh đối với TCHT môn TNXH 35

Bảng 1.6 Nội dung trong các TCHT môn TNXH 37

Bảng 1.7 Mong muốn của HS đối với TCHT trong môn TNXH 38

Bảng 3.1 Trình độ học sinh hai lớp 3/1, 3/2 67

Bảng 3.2 Mức độ tiếp thu bài học ở lớp 3/1, 3/2 68

8

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ Trang

Biểu đồ 1.1 Nội dung được sử dụng trong TCHT môn TNXH 29

Biểu đồ 1.2 Các phần mềm được GV sử dụng khi thiết kế TCHT 31

Biểu đồ 1.3 Đánh giá của GV về thái dộ của HS khi chơi TCHT 32

Biểu đồ 1.4 Mức độ biết phần mềm Violet của GV 34

Biểu đồ 1.5 Mức độ hứng thú của học sinh đối với môn TNXH 35

Biểu đồ 1.6 Mức độ sử dụng TCHT trong môn TNXH 36

Biểu đồ 1.7 Thời gian tổ chức TCHT 37

Biểu đồ 3.1 Mức độ tiếp thu bài học ở lớp 3/1, 3/2 69

9

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình Trang

Hình 2.1 Thuộc tính nội dung 44

Hình 2.2 Cửa sổ nhập liệu 44

Hình 2.3 Cửa sổ trang soạn thảo màn hình 44

Hình 2.4 Thuộc tính công cụ 45

Hình 2.5 Thuộc tính tùy chọn 45

Hình 2.6 Cửa sổ cập nhật chức năng. 46

Hình 2.7 Cửa sổ Đóng gói bài giảng 47

Hình 2.8 Cửa sổ Insert Hyperlink 47

Hình 2.9 Cửa sổ bài tập Ô chữ. 49

Hình 2.10 Trang Trò chơi Ô chữ 50

Hình 2.11 Cửa sổ nhập Game – Đua xe 51

Hình 2.12 Cửa sổ nhập Game – Cóc vàng tài ba 51

Hình 2.13 Cửa sổ thiết kế Game – Tìm kho báu 52

Hình 2.14 Cửa sổ nhập câu hỏi Game – Tìm kho báu 52

Hình 2.15 Cửa sổ nhập liệu Game – Tìm cặp giống nhau 53

Hình 2.16 Cửa sổ nhập liệu trò chơi Kéo – Thả chữ 54

Hình 2.17 Cửa sổ nhập phương án nhiễu 55