SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC NÔNG THÔN.doc

SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC NÔNG THÔN

VIỆT NAM: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

UTILIZATION OF HUMAN RESOURCES IN VIETNAM’S RURAL AREA

BÙI QUANG BÌNH

Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng

TÓM TẮT

Nguồn nhân lực (NNL) là một trong những nguồn lực phát triển kinh tế quan trọng nhất của mỗi

quốc gia. Bài báo chỉ nêu một vài đánh giá về tình hình sử dụng NNL ở nông thôn Việt Nam

dưới góc độ xem xét cung cầu trên thị trường lao động ở khu vực này. Trên cơ sở đó, chúng tôi

đề xuất một số giải pháp góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của nông thôn Việt

Nam.

ABSTRACT

Human resources are one of the most important forces in a country’s economic development.

This paper is to examine the human resource utilization in Vietnam’s rural area in terms of the

demand and supply on this area’s labor market. We also propose some solutions to promote the

socio-economic development in Vietnam’s rural area.

1. Tình hình cung lao động ở nông thôn nước ta

Ở Việt Nam, đại bộ phận dân cư tập trung sinh sống ở khu vực nông thôn, tính đến ngày

1/7/2002, dân số cả nước là 79,93 triệu người, thì dân số nông thôn là 60,05 triệu người

(75,13%). Số người trong độ tuổi lao động là 35,44 triệu, khoảng 59% dân số, trong đó 30,9

triệu người tham gia vào lực lượng lao động (LLLĐ). Tốc độ tăng dân số bình quân hơn 10

năm qua là 1,7%, mức tăng trung bình của số người trong độ tuổi lao động là 2,6% năm.(1)

Khu vực nông thôn đang tập trung một số lượng lớn lực lượng lao động của cả nước và

với tốc độ tăng khoảng hơn 2,5% năm. Nhưng thời gian trung bình chưa sử dụng của cả nước

có xu hướng giảm xuống, nếu năm 1998 là 29,12% thì năm 2002 còn 24,46. Với LLLĐ ở nông

thôn năm 2002 là 30,98 triệu người và thời gian chưa sử dụng trung bình cả nước là 24,46 %,

nếu quy đổi thì sẽ tương đương đương khoảng 7,5 triệu người không có việc làm.

2. Xem xét cầu lao động ở nông thôn nước ta

Trong những năm gần đây, ở khu vực nông thôn, cầu lao động tăng chậm làm cho tình

hình cung cầu trên thị trường lao động mất cấn đối lớn.

Về cơ cấu ngành kinh tế, năm 2002 trong tổng số gần 31 triệu người tham gia LLLĐ ở

nông thôn, có tới 75% làm việc trong Nông-Lâm-Thuỷ sản, chỉ 15% làm việc trong công

nghiệp và dịch vụ. Trong những người thiếu việc làm ở nông thôn, có tới 80% tập trung trong

nông nghiệp.

Theo lý thuyết thì tăng trưởng kinh tế sẽ thu hút thêm lao động giải quyết việc làm.

Trong những năm qua tốc độ tăng trưởng bình quân của nông nghiệp lớn là 5,4%, nhưng hệ số

co dãn việc làm so với 1% tăng trưởng kinh tế của nông thôn nước ta chỉ là 0,43 trong giai đoạn

1990-2000, nghĩa là mỗi năm khu vực nông nghiệp chỉ tạo thêm được số việc làm mới bằng

2,3% LLLĐ, sự thu hút ít hơn số lượng lao động tăng thêm mỗi năm là gần 1 triệu người. Sự