Sử dụng kỹ thuật IEA chuẩn đoán nguyên nhân chậm sinh ở bò sữa

52(4): 110 -114 Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 4 - 2009

110

SỬ DỤNG KỸ THUẬT EIA CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN CHẬM SINH Ở BÒ SỮA

Nguyễn Mạnh Hà ( Trường ĐH Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên)

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay tình trạng chậm sinh trên đàn bò

sữa nuôi ở nước ta là khá phổ biến. Một trong

những nguyên nhân được xác định là do rối loạn

chức năng buồng trứng, biểu hiện chủ yếu ở các

trạng thái như: buồng trứng kém phát triển, tồn lưu

thể vàng, u nang buồng trứng…

Việc chẩn đoán, phát hiện các triệu chứng

trên ở bò bằng các phương pháp thông thường hiện

nay gặp rất nhiều khó khăn bởi các lý do: không

tận mắt nhìn thấy buồng trứng, chưa có nhiều kinh

nghiệm khi sờ khám buồng trứng, các thao tác

khám vất vả dễ gây tổn thương.

Để khắc phục hạn chế trên, hiện nay các nhà

khoa học đang nghiên cứu và sử dụng kỹ thuật EIA

phân tích hàm lượng progesterone (P4) trong sữa

hoặc huyết thanh. Trên cơ sở xác định nồng độ

progesterone có thể cho biết trạng thái của buồng

trứng cũng như tình trạng hoạt động sinh dục của cơ

thể bò sữa. Phương pháp này có ưu điểm nhanh,

chính xác và không gây tổn thương tới cơ thể bò.

Để có thêm cơ sở khoa học giúp cho công

tác chẩn đoán trạng thái hoạt động sinh dục của bò

sữa ở nước ta được kịp thời và chính xác, đề tài

tiến hành phân tích xác định nồng độ progesterone

trong cơ thể bò sữa nuôi tại một số huyện ngoại

thành Hà Nội bằng kỹ thuật EIA. Đây là hướng

nghiên cứu còn khá mới mẻ đối với chăn nuôi gia

súc ở nước ta hiện nay.

II. PHƢƠNG PHÁP

- Vật liệu: Mẫu sữa (đối với bò sinh sản bình

thường) và mẫu máu (đối với bò chậm sinh) của

bò lai hướng sữa nuôi tại một số khu vực ngoại

thành Hà Nội

+ Đối với bò sinh sản bình thường: lấy

mẫu sữa của 5 bò để phân tích. Mẫu đầu tiên lấy

vào ngày bò động dục (ngày 0), mẫu tiếp theo lấy

vào các ngày 3; 6; 9; 12; 15 và 21 của chu kỳ động

dục. Sữa được lấy vào buổi sáng sớm, ly tâm 3000

vòng/phút để yên 15 phút chắt lấy phần sữa không

bơ ở phía trên để phân tích.

+ Đối với bò chậm sinh (không có biểu

hiện động dục): lấy mẫu máu của 30 bò để phân

tích. Máu được lấy từ tĩnh mạch đuôi, cho vào

trong ống nghiệm (mỗi con lấy khoảng 10 ml). Để

ống nghiệm nằm im, hơi nghiêng theo phương

thẳng đứng. Đợi cho phần máu đông chìm xuống

phía dưới đáy ống nghiệm, phần huyết thanh màu

vàng nổi lên phía trên, chắt huyết thanh ra một ống

nghiệm khác sau đó đưa về phòng thí nghiệm để

phân tích.

*Phƣơng pháp định lƣợng hàm lƣợng

progesteron

Sử dụng phương pháp ELISA với kỹ thuật EIA￾Progesterone của Viện Chăn nuôi quốc gia

(2003)[4] để phân tích.

- Các chỉ tiêu theo dõi

+ Đối với bò sinh sản bình thường: xác định hàm

lượng progesterone ở ngày động dục (ngày 0) và

các ngày sau động dục: ngày 3; 6; 9; 12; 15; 18; 21

+ Đối với bò chậm sinh: xác đinh hàm lượng

progesterone ở ngày lấy mẫu bất kỳ (ngày 0) và

các ngày lấy mẫu tiếp theo: ngày 7; 14; 21.

- Địa điểm tiến hành: Các phân tích mẫu sữa và

huyết thanh được tiến hành tại Bộ môn sinh sản và

thụ tinh nhân tạo, Viện Chăn nuôi quốc gia

III. KẾT QUẢ

1. Kết quả phân tích hàm lƣợng progesterone

trong chu kỳ động dục bình thƣờng của bò

Theo dõi hàm lượng progesterone trên 5 bò có

chu kỳ động dục bình thường (sau đẻ động dục trở

lại trong khoảng 35-40 ngày) tại các thời điểm:

ngày 0 (ngày động dục), ngày 3; 6; 9; 12; 15; 18

và 21 chúng tôi thu được kết quả ở bảng 1

Qua bảng 1 cho thấy hàm lượng progesterone

ở 5 bò lấy mẫu phân tích biến đổi theo quy luật

chung: đạt nồng độ thấp nhất ở ngày động dục

(0,17 0,05 ng/ml) sau đó bắt đầu tăng cao từ

ngày thứ 3 (0,60 0,07 ng/ml), đạt giá trị cao nhất

ngày 15 (2,20 0,16 ng/ml) sau đó giảm dần đến

ngày 21 (0,26 0,08 ng/ml).