Sử dụng đánh giá đồng đẳng trong dạy học địa lý 12 ở trường trung học phổ thông

1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HUỲNH NGUYÊN NGỌC HIỀN

SỬ DỤNG ĐÁNH GIÁ ĐỒNG ĐẲNG

TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12

Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Đà Nẵng, 1/2019

2

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HUỲNH NGUYÊN NGỌC HIỀN

SỬ DỤNG ĐÁNH GIÁ ĐỒNG ĐẲNG

TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12

Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Chuyên ngành: Sư phạm Địa Lý

Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Văn Thái

Đà Nẵng, 1/2019

3

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn, sự tri ân sâu sắc đến Thầy ThS Nguyễn Văn Thái -

Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng là người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ,

động viên và tạo mọi điều để tôi nghiên cứu và thực hiện đề tài khóa luận này.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy, cô trong khoa Địa lí và phòng Đào tạo

trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong quá

trình làm khóa luận.

Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô đang giảng dạy tại các trường THPT thành

phố Đà Nẵng và các em HS tại các trường thực nghiệm đã giúp đỡ tôi trong quá trình

điều tra, khảo sát và thực hiện một số nội dung liên quan đến đề tài.

Xin chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, ngày 12 tháng 01 năm 2018

Huỳnh Nguyên Ngọc Hiền

4

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT...........................................................................4

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ........................................................................8

MỞ ĐẦU.......................................................................................................................10

1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................10

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................11

3. Nhiệm vụ nghiên cứu...............................................................................................11

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................12

5. Lịch sử nghiên cứu đề tài........................................................................................12

6. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................18

NỘI DUNG...................................................................................................................20

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG ĐÁNH

GIÁ ĐỒNG ĐẲNG TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ 12 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC

PHỔ THÔNG...............................................................................................................20

1.1. Đánh giá trong dạy học ........................................................................................20

1.1.1. Khái niệm.........................................................................................................20

1.1.2. Mục đích...........................................................................................................21

1.1.3. Chức năng ........................................................................................................21

1.1.4. Các nguyên tắc đánh giá trong dạy học ...........................................................22

1.5.1. Mối quan hệ của đánh giá với các thành phần khác của quá trình dạy học.....24

1.2. Đánh giá đồng đẳng trong dạy học .....................................................................25

1.2.1. Đánh giá đồng đẳng .........................................................................................25

1.2.2. Đặc trưng của đánh giá đồng đẳng...................................................................25

1.2.3. Ưu, nhược điểm của đánh giá đồng đẳng ........................................................28

1.2.4. Năng lực đánh giá đồng đẳng của HS..............................................................29

1.3. Đặc điểm tâm sinh lý và trình độ nhận thức của HS lớp 12 THPT.................31

1.4. Đặc điểm chương trình môn địa lý 12 THPT ....................................................32

1.4.1. Muc tiêu chương tr ̣ inh Đ ̀

ịa lí12 THPT........................................................32

1.4.2 Cấu trúc chương trinh Đ ̀

ia l ̣ í12 THPT.........................................................33

1.4.3. Những thuận lợi và khó khăn của chương trình Địa lí 12 đối với việc sử

dụng đánh giá đồng đẳng ........................................................................................33

1.5. Thực trạng sử dụng đánh giá đồng đẳng trong dạy học địa lý 12 ở trường

THPT ............................................................................................................................35

5

1.5.1. Muc đ̣ ich nghiên c ́ ứu thực trạng ......................................................................35

1.5.2. Nội dung, phương pháp thu thập và xử lí dữ liệu ............................................35

1.5.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng .........................................................................36

Chương 2: QUY TRÌNH VÀ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG ĐÁNH GIÁ ĐỒNG ĐẲNG

TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ 12 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ......43

2.1. Các nguyên tắc xây dựng quy trình và biện pháp sử dụng đánh giá đồng đẳng

trong dạy học Địa lí 12 ở trường trung học phổ thông ............................................43

2.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ..................................................................43

2.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện..................................................................43

2.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và tính hiệu quả...........................................43

2.1.4. Nguyên tắc tuân thủ cấu trúc của năng lực đánh giá đồng đẳng......................44

2.2. Qui trình sử dụng đánh giá đồng đẳng trong dạy học Địa lí 12 ở trường

THPT ............................................................................................................................44

2.2.1. Quy trình sử dụng đánh giá đồng đẳng trong dạy học Địa lí 12 ở trường trung

học phổ thông.............................................................................................................44

2.2.2. Mô tả quy trình đánh giá đồng đẳng trong dạy học Địa lí 12 ở trường THPT 44

2.3. Biện pháp sử dụng đánh giá đồng đẳng trong dạy học Địa lí 12 ở trường

THPT ............................................................................................................................47

2.3.1. Tổ chức cho HS xây dựng tiêu chí đánh giá ....................................................47

2.3.2. Thiết kế công cụ chấm điểm phù hợp với khả năng nhận thức của HS...........48

2.3.3. Hướng dẫn và tổ chức cho HS thực hiện đánh giá đồng đẳng.........................48

2.3.4. Kết hợp đánh giá đồng đẳng với phương pháp dạy học theo nhóm ................48

2.3.5. Xây dựng các công cụ chấm điểm theo tiêu chí ..............................................50

2.4. Thiết kế một số nội dung sử dụng đánh giá đồng đẳng trong dạy học địa lý 12

ở trường THPT............................................................................................................51

2.4.1. Bài tập 1 ...........................................................................................................51

2.4.2. Bài tập 2 ...........................................................................................................55

Chương 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ..................................................................59

3.1. Mục đích thực nghiệm..........................................................................................59

3.2. Đối tượng thực nghiệm.........................................................................................59

3.3. Nội dung, phương pháp thực nghiệm.................................................................59

3.4. Phân tích kết quả thực nghiệm............................................................................59

3.4.1. Phân tích định lượng kết quả thực nghiệm ......................................................59

6

3.4.2. Phân tích định tính kết quả thực nghiệm..........................................................65

3.5. Kết luận chung về thực nghiệm...........................................................................66

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................................................67

1. Kết luận..................................................................................................................67

2. Kiến nghị................................................................................................................67

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................69

PHỤ LỤC .....................................................................................................................71

7

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

ĐC Đối chứng

QTDH Quá trình dạy học

GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo

GV Giáo viên

HS Học sinh

KQHT Kết quả học tập

KTĐG Kiểm tra đánh giá

KT-XH Kinh tế - xã hội

THPT Trung học phổ thông

TN Thực nghiệm

SGK Sách giáo khoa