Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Sinh học đại cương c6.pdf
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Chương 6
CHU KỲ SỐNG CỦA TẾ BÀO VÀ SỰ PHÂN BÀO
Phân bào là một quá trình phức tạp, về mặt di truyền có thể xem phân bào là phương
thức mà qua đó tế bào bố mẹ truyền thông tin di truyền cho các thế hệ con cháu. Vì qua phân
bào các NST đã được phân đôi trong chu kỳ tế bào sẽ được phân ly đồng đều về 2 tế bào con.
Người ta thường phân biệt các kiểu phân bào sau đây:
- Phân bào nguyên nhiễm (mitosis). Còn gọi là nguyên phân. Là phương thức phân
bào phổ biến nhất, thường đặc trưng cho các tế bào soma và tế bào sinh dục khi còn non.
- Phân bào giảm nhiễm - giảm phân (meiosis). Là phương thức phân bào để hình thành
các giao tử ở các cơ thể sinh sản hữu tính.
- Phân bào tăng nhiễm - nội phân (endomitosis) đặc trưng cho tế bào đa bội.
- Trực phân - phân bào không tơ (amitosis). Đặc trưng cho các tế bào bệnh lý hoặc tế
bào đã biệt hoá.
1. Chu trình tế bào (cell cycle)
Các tế bào trải qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau và kết thúc bằng sự phân chia tạo ra
tế bào mới. Toàn bộ quá trình từ tế bào đến tế bào thế hệ kế tiếp được gọi là chu trình tế bào,
gồm 4 giai đoạn: M, G1, S, G2.
Sự phân chia tế bào chỉ chiếm một phần của chu trình tế bào
- M (mitosis) là giai đoạn nguyên phân.
- Giai đoạn G1 (Gap) kéo dài từ sau khi tế bào phân chia đến bắt đầu sao chép vật chất
di truyền. Sự tích luỹ vật chất nội bào đến một lúc nào đó đạt điểm hạn định (restriction) thì tế
bào bắt đầu tổng hợp ADN.
- Giai đoạn S (synthesis) là giai đoạn tổng hợp ADN. Cuối giai đoạn này, số luợng
ADN tăng gấp đôi và chuyển sang giai đoạn G2
- Giai đoạn G2 là giai đoạn được nối tiếp sau S đến bắt đầu phân chia tế bào. Trong
suốt giai đoạn này số lượng ADN gấp đôi cho đến khi tế bào phân chia.
Khoảng thời gian gồm G1, S, G2 tế bào không phân chia và được gọi chung là gian kỳ
hay kỳ trung gian (interphase). Chính ở kỳ trung gian này, tế bào thực hiện các hoạt động
sống chủ yếu khác và sao chép bộ máy di truyền.
96
Hình 6.1. Sơ đồ chu kỳ tế bào