Rèn luyện về lập luận phân tích trong văn nghị luận cho học sinh trung học phổ thông

REN lUYEN VE LAP EUAN PHAN TICH TRHNG VAN NGHI EUAN

GtiQ flQE mn TRUNG HBE PHB Tfl^NG

O ThS. CA O KlEU KHANH"

1. Dqy hgc thoo tdc Idp luqn phdn tfch

(TTLLPT) theo quan diem tieh cue

1) Myc ti$u cua nhdm bdi dgy bgc TTLLPT

Lap ludn pbdn tieh (LLPT) Id mdt trong nhi/ng

thao tdc thuqe nhdm cde thoo tdc lap ludn cuo

vdn nghj ludn. Ddy Id thoo tdc duqc hgc ddu tien

Kong phdn ldm vdn, cy the Id bdi (tTTl^LPT" (Ngu

vdn 11), vdi myc tieu nhdm giOp HS: - Hieu duqe

the ndo Id LLPT vd vai trd quan Kgng cuo TTLLPT

trong viec Idm vdn nghj ludn. Ndm duqe mye

dfch, yeu cdu, ndi dung chinh eua TTLLPT; cdch

thuc Hen hdnh TTLLPT trong bdi vdn nghj ludn;

nhqn dien ducrc TTLLPT trong khi doe - nieu vdn

bdn; biet phdn tieh mot vd'n de chfnh trj, xd hqi

hoqc van hqe; - Cung ed vung ehdc vd ndng cao

hon nhung tri thue v l TTLLPT vd cdch thyc hien

thao tac dd trong Idm vdn nghj luqn; biet vdn

dyng thao tac phdn tfch trong viec viet mot doqn

vdn, bdi vdn nghj ludn; - Tren co sd dd, tich luy

duqe nhung kinh nghiem edn thilt v l cdch thue

tien hdnh TTLLPT, gop phdn hinh thdnh thdi quen

phdn tieh vd LLPT khi viet mdt bdi vdn nghj ludn d

nhd trudng cung nhu Kong cugc sd'ng sou ndy.

2) Ngi dung dgy hoc TTLLPT

Trgng tdm cua chuong trinh tdm vdn nghi ludn

d Ic^o 11 Id cdc thao tac lap lugn; phdn h'ch, so

sdnh, bdc bd vd binh ludn. Trong dd, TTLLPT cd

vai trd rdt quan Kgng, co mdt trong td't cd edc

thao tde nghi ludn, cdc kieu nghi luqn. Phdn tfch

Id mot Kong nhCrng thao tac Idp luqn duqc van

dyng thudng xuyen d nhieu Itnh vye cuo euqe

sd'ng, giup eon ngudi di sdu vdo hien tugng, su

vide nhdm fim hieu, khdm phd vd nhdn biet bdn

chdt eija sy vdt, hien tugng do. Nhu vgy, ddy Id

mdt thao tde euo tu duy ndi ehung chCr khdng

phdi ridng cho mot linh vuc ndo.

Trong viec dgy hgc tdm vdn (Chuong trinh vd

SGK trudc ddy) coi thao tde ndy Id mdt kilu bdi:

phdn tfeh tdc phdm van hgc, phdn tfch nhdn vdt,

phdn tfeh mot vdn d l vdn hgc su hoqc If ludn vdn

hgc. Quon niem ndy de ddn den cdch hilu hqn

Tap chi Giao due so 277 (ki i • i/aoia)

hep ve LLPT, nen khdng phdt huy dugc ndng lye

phdn tich d nhieu linh vyc khdc nhau. Chuong

trinh vd SGK mdi chu truong dgy LLPT nhu mot

riiao tdc chung, nhdm hinh thdnh vd ren luyen

thoo tdc ndy cho HS mot cdch da dgng, phong

phu vd todn dien hon. Su phong phu, da dgng

the hien d dd'i h/gng, phgm vi vd cdch thuc phdn

tich (khong ehi Id edc nien tuong vdn hgc md cdn

Id cde vd'n de tren nhieu Itnh vyc khdc, nhu: tu

h/dng, Hnh cdm, dgo due, vdn hod, dja If, ljch

su...). Nhi/ng cdch phdn tich ndy cung khdng ehi

bd hep trong mot hudng Id di sdu chia tdch dd'i

tugng ro thdnh nhieu bg phdn de xem xet md

cdn neu len nhCrng hudng phdn tich khdc nhu:

phdn tich bdng each neu djnh nghta; ehf ra

nguyen nhdn - kit qud; gidng gidi, edt nghta,

binh gid... O ddy, cdn Iuu y, moi thao tdc Idp

luqn ed th i dung dgc lap thdnh mdt phep !qp

ludn Idn, nhung cung cd khi d mot cd'p dd nhd

hon, Igi Id phucmg Hen cho mot phep Idp lugn

khde. Chdng hqn, cde thao tac gidi thich, ehung

minh, so sdnh, bde bd... trong trudng hqp ey th i

ndo dd, deu cd the thugc LLPT.

Noi dung trqng tdm cua bdi hqc ndy gdm;

- Mye dich, yeu cdu cua TTLLPT. Cdn giiJp hgc

sinh (HS} ndm dugc: Phdn tfch Id chia nhd dd'i

h/gng thdnh cdc yeu td de xem xet kt ngi dung,

hinh thuc vd md'i quan he bdn trong cung nhu

bdn ngodi cOo chung; phdn tieh bao gid eOng

gdn lien vdi tdng hgp (do Id ban ehd't eua thoo

tdc phdn tfch trong van nghj ludn).

- Cdc cdcA phdn tich. LLPT nhdm Idm rd mdt y

kien, mdt ket luqn ve mot phuong dien, hoqc mdt

vd'n de, bdng each dung thao tdc phdn tieh chia

y kiln, kit ludn dd ra thdnh tung mdt, tung phdn,

de ed th i xem xet tudng tdn, kt luong. Ngodi

cdch phdn tfch quen thugc Id «... chia nhd ddi

tugng rfidn/i cdc yeu td, bd phdn de xem xet" v l

nhCrng vd'n de trong ddi sd'ng, nhu; phdn tfch de

bdi, phdn tfch cdc thdnh phdn hdo hgc, phdn h'ch

* Tracing THPT Quang Wi, Vinh Pliuc