Rèn luyện kỹ năng đặt câu hỏi trong dạy học phần di truyền học - sinh học 12 – thpt.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA SINH MÔI TRƢỜNG

_______________

TRẦN THỊ ÁNH LỘC

RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI TRONG DẠY HỌC

PHẦN DI TRUYỀN HỌC – SINH HỌC 12 – THPT

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đà Nẵng – Năm 2014

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA SINH MÔI TRƢỜNG

_______________

TRẦN THỊ ÁNH LỘC

RÈN LUYỆN KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI TRONG DẠY HỌC

PHẦN DI TRUYỀN HỌC – SINH HỌC 12 – THPT

Ngành: Sƣ phạm Sinh học

Ngƣời hƣớng dẫn:

ThS. NCS. TRƢƠNG THỊ THANH MAI

Đà Nẵng – Năm 2014

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong khóa luận là trung thực và chưa từng được ai

công bố trong bất kì công trình nào khác.

Tác giả

Trần Thị Ánh Lộc

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tôi xin bày tỏ

lòng biết ơn sâu sắc đến cô giáo hướng dẫn ThS. NCS Trương

Thị Thanh Mai đã tận tình hướng dẫn và truyền đạt nhiều kiến

thức, kinh nghiệm quý báu trong quá trình thực hiện khóa

luận.

Qua đây tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến các thầy, cô

trong khoa Sinh - Môi trường, trường đại học Sư Phạm – Đại

học Đà Nẵng đã tạo điều kiện thuận lợi và trang bị kiến thức

cho tôi trong suốt 4 năm học.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến sinh viên ngành Sư phạm Sinh

học lớp 10SS, 11SS đã nhiệt tình giúp đỡ tôi thực nghiệm đề

tài.

Cuối cùng, tôi xin cảm ơn bạn bè, gia đình và những

người thân đã động viên giúp đỡ tôi trong suốt thời gian làm

khóa luận.

Xin chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, tháng 05 năm 2014

Sinh viên thực hiện

Trần Thị Ánh Lộc

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1

1.1. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phƣơng pháp dạy học trong các trƣờng học ......... 1

1.2. Xuất phát từ nội dung kiến thức phần Di truyền học – Sinh học 12 – THPT...... 1

1.3. Xuất phát từ điều tra thực tiễn về kỹ năng đặt câu hỏi của SV, GV trong dạy

học phần Di truyền học – Sinh học 12 – THPT.......................................................... 2

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 2

3. Giả thuyết khoa học ................................................................................................ 2

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài .................................................................................... 2

5. Đóng góp của đề tài................................................................................................. 3

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU.................................................................. 4

1.1. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ................................................ 4

1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới.................................................................... 4

1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam .................................................................... 5

1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................ 7

1.2.1. Câu hỏi trong dạy học ....................................................................................... 7

1.2.2. Kỹ năng đặt câu hỏi trong dạy học ................................................................. 17

1.3. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .................................................................. 19

CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU21

2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ........................................................................... 21

2.2. KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU........................................................................... 21

2.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................................................................. 21

2.4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .............................................................................. 21

2.5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................................................... 22

2.5.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý thuyết ................................................................. 22

2.5.2. Phƣơng pháp điều tra cơ bản........................................................................... 22

2.5.3. Phƣơng pháp quan sát sƣ phạm (dự giờ giảng)............................................... 22

2.5.4. Phƣơng pháp nghiên cứu ý kiến chuyên gia ................................................... 23

2.5.5. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm................................................................ 23

2.5.6. Phƣơng pháp thống kê toán học...................................................................... 23

CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ BIỆN LUẬN ........................................................... 24

3.1. PHÂN TÍCH NỘI DUNG KIẾN THỨC VÀ MỤC TIÊU DẠY HỌC PHẦN

DI TRUYỀN HỌC – SINH HỌC 12 – THPT (CHƢƠNG TRÌNH CƠ BẢN)........ 24

3.2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VỀ CẤU TRÚC CÂU HỎI TRONG DẠY HỌC

PHẦN DI TRUYỀN HỌC – SINH HỌC 12 CỦA SV NGÀNH SƢ PHẠM SINH

HỌC, KHOA SINH – MÔI TRƢỜNG, TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM – ĐẠI

HỌC ĐÀ NẴNG VÀ ĐỀ XUẤT QUY TRÌNH, CẤU TRÚC ĐẶT CÂU HỎI...... 28

3.2.1. Phân tích thực trạng về cấu trúc đặt câu hỏi của SV ngành Sƣ phạm Sinh học28

3.2.2. Đề xuất quy trình và cấu trúc chung của các dạng câu hỏi trong dạy học...... 31

3.2.3. Thực nghiệm Sƣ phạm.................................................................................... 38

3.3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT CÁCH THỨC PHÁT BIỂU LẠI

CÂU HỎI .................................................................................................................. 39

3.3.1. Phân tích thực trạng về cách thức phát biểu lại câu hỏi của SV ..................... 39

3.3.1. Đề xuất cách thức phát biểu lại câu hỏi .......................................................... 39

3.3.3. Thực nghiệm Sƣ phạm.................................................................................... 39

3.4. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT CÁCH THỨC ĐẶT CÂU HỎI

THÔNG QUA MỤC TIÊU, NỘI DUNG DẠY HỌC ĐÃ ĐƢỢC XÁC ĐỊNH ...... 41

3.4.1. Phân tích thực trạng đặt câu hỏi thông qua mục tiêu, nội dung đã đƣợc xác

định............................................................................................................................ 41

3.4.2. Đề xuất kỹ thuật đặt câu hỏi theo thang Bloom.............................................. 42

3.4.3. Thực nghiệm Sƣ phạm.................................................................................... 43

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 46

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 48

PHỤ LỤC