Quy trình thu thập bằng chứng xác nhận từ bên ngoài: Nghiên cứu tại Công ty TNHH KPMG Việt Nam, 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

-------------------------------------------------

NGUYỄN THỊ HÀ CHI

QUY TRÌNH THU THẬP

BẰNG CHỨNG XÁC NHẬN TỪ BÊN NGOÀI:

NGHIÊN CỨU TẠI

CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN

KPMG VIỆT NAM

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN

MÃ SỐ: 52340301

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

-------------------------------------------------

NGUYỄN THỊ HÀ CHI

QUY TRÌNH THU THẬP

BẰNG CHỨNG XÁC NHẬN TỪ BÊN NGOÀI:

NGHIÊN CỨU TẠI

CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN

KPMG VIỆT NAM

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN

MÃ SỐ: 52340301

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

ThS. TRẦN THỊ HẢI VÂN

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

TÓM TẮT

Việc thu thập bằng chứng kiểm toán rất quan trọng trong quy trình kiểm toán. Trong

đó, bằng chứng kiểm toán được các công ty kiểm toán sử dụng nhiều nhất đó là thông

tin xác nhận từ bên ngoài. Để có cái nhìn chi tiết hơn về loại bằng chứng này, tác giả đã

thực hiện nghiên cứu quy trình thu thập bằng chứng xác nhận từ bên ngoài tại công ty

kiểm toán KPMG Việt Nam. Tác giả sử dụng phương pháp định tính để tổng hợp các

dữ liệu nghiên cứu trước cũng như các dữ liệu có được trong quá trình thực tập để làm

rõ thực trạng quy trình thu thập bằng chứng xác nhận từ bên ngoài của KPMG Việt

Nam thông qua việc tìm ra các tồn đọng và nguyên nhân xuất phát cho chúng. Từ đó,

các đề xuất giải pháp tương ứng được đặt ra nhằm hoàn thiện và nâng cao quy trình thu

thập bằng chứng xác nhận từ bên ngoài cho công ty kiểm toán KPMG Việt Nam nói

riêng và các công ty kiểm toán khác nói chung.

Từ khóa: bằng chứng kiểm toán, bằng chứng xác nhận từ bên ngoài, KPMG Việt

Nam

ABSTRACT

1. Theories and definition

According to Vietnamese Standard of Auditing 500, Audit evidence including all

documents and information collected by the auditors related to the audit. Based on these

documents and information, the auditors draw conclusions and thereby form audit

opinions. Audit report includes documents and information contained in accounting

documents, financial statements and other documents and information.

According to International Standard of Auditing 505, External Confirmation Evidence,

a kind of audit evidence, obtained a direct written response to the auditor from a third

party (confirming party) in paper form, or by electronic means, or other means.

2. Research methods

The thesis is used qualitative method, which including: Secondary data collection

method, Primary data collection method and Data processing to analyze the external

confirmation process of KPMG Vietnam.

3. The result

The reality of the external confirmation process of KPMG Vietnam, including the

weakness and its cause to carry out the reasonable propose or solution for a better

external confirmation process in KPMG Vietnam, in the aspects of:

• The weaknesses in obtaining external confirmation process in KPMG Vietnam

• Causes for the backlogs in obtaining external confirmation process in KPMG

Vietnam

• Solution for obtaining external confirmation process in KPMG Vietnam

4. Conclusion, limitations and next research direction

Although there have been quite a few studies on External Confirmation, however, in

Vietnam, there are only a few preliminary studies on the process of particular audit

company and there is no deep research on this process in the country. Recognizing the

gaps in previous studies, this article researched the External Verification process in a

particular audit company - KPMG Vietnam to have a clearer and deeper view, thereby

making suggestions and solutions to improve effectiveness in the use of External

Confirmation.

Furthermore, the research results show that the big difference between the manual and

the actual situation for the obtaining external confirmation process at KPMG Vietnam

is shown by pointing out the backlogs in the process, which reduced significantly the

quality of the process. From finding the weaknesses, analyzing the causes, and making

corresponding recommendations, the author had a better and more completed view and

solutions for the process of collecting external confirmation evidence at KPMG

Keywords: audit evidence, external confirmation, process, KPMG Vietnam.

LỜI CAM ĐOAN

Em xin cam đoan bài khóa luận này này là công trình nghiên cứu thực sự của cá

nhân em, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Các

số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn này là hoàn toàn hợp lệ và đảm

bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Em đồng ý cho Trường

Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh dùng khóa luận của mình làm tài liệu tham

khảo. Em xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình.

Tác giả

Nguyễn Thị Hà Chi

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài khóa luận này, em đã nhận được sự

giúp đỡ nhiệt tình của các cơ quan, các tổ chức và các cá nhân. Em xin bày tỏ lời

cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ em

trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn này.

Trước hết, em xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại học Ngân hàng

Thành phố Hồ Chí Minh, Khoa sau đại học của nhà trường cùng các thầy cô

giáo, những người đã trang bị kiến thức cho em trong suốt quá trình học tập cũng

như Phòng Đào Tạo đã cho em cơ hội được hoàn thành bài khóa luận này.

Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, em xin trân trọng cảm ơn Th.S Trần

Thị Hải Vân, người cô đã kiên nhẫn trực tiếp chỉ bảo, hướng dẫn khoa học và

giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn này.

Em cũng xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các anh chị, bạn bè đồng nghiệp tại

KPMG Việt Nam, những người đã hỗ trợ, giúp đỡ em rất nhiệt tình trong việc

thu thập các thông tin, số liệu, tài liệu nghiên cứu cũng như đóng góp các ý kiến

quý báu trong suốt quá trình thực hiện đề tài của mình để hoàn thành đề tài khóa

luận này.

Em cũng vô cùng cảm ơn gia đình, bạn bè đã luôn đồng hành cùng em về mặt

tinh thần lẫn vật chất để em có thể hoàn thành bài khóa luận hoàn chỉnh như ngày

hôm nay.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Nguyễn Thị Hà Chi

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................................................1

Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................................................1

Mục tiêu nghiên cứu .........................................................................................................................2

Câu hỏi nghiên cứu ...........................................................................................................................2

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................................................................2

Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................................3

Ý nghĩa nghiên cứu ...........................................................................................................................3

PHẦN NỘI DUNG................................................................................................................................4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC .....................4

1.1. Tổng quan các nghiên cứu trước ..............................................................................................4

1.1.1. Nghiên cứu nước ngoài .......................................................................................................4

1.1.2. Nghiên cứu trong nước........................................................................................................6

1.2. Cơ sở lý luận...............................................................................................................................7

1.2.1. Khái niệm BCKT..................................................................................................................7

1.2.2. Khái niệm về Bằng chứng xác nhận từ bên ngoài ...........................................................18

1.3. Tính mới của đề tài .............................................................................................................23

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1....................................................................................................................24

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THU THẬP BẰNG CHỨNG XÁC NHẬN TỪ BÊN NGOÀI TẠI

KPMG..................................................................................................................................................25

2.1. Giới thiệu công ty.....................................................................................................................25

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của KPMG ...................................................................25

2.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của KPMG.......................................................27

2.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của KPMG..................................................................30

2.1.4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán BCTC tại KPMG .................................33

2.1.5. Quy trình kiểm toán BCTC tại KPMG..............................................................................35

2.1.6. Quy trình thu thập BCKT của KPMG...............................................................................39

2.2. Quy trình thu thập Bằng chứng xác nhận từ bên ngoài tại KPMG....................................42

2.2.1. Hệ thống quản lý TXN của KPMG ...................................................................................42

2.2.2. Các loại Bằng chứng xác nhận từ bên ngoài tại KPMG............................................47

2.2.3. Quy trình gửi TXN truyền thống.......................................................................................55

2.2.4. Quy trình gửi TXN điện tử ................................................................................................62

2.3. Các tình huống phát sinh trong thực tiễn thu thập TXN ................................................69

Bên xác nhận/đơn vị vận chuyển/khách hàng không có sự hợp tác với KTV/KDC.........69

Bên xác nhận không nêu rõ thông tin phản hồi.................................................................69

Mức độ chấp hành chưa nghiêm túc của KTV và KDC.....................................................69

Sai thông tin xác nhận/Đơn vị vận chuyển giao nhầm thư ...............................................70

Chênh lệch thông tin giữa KTV và KDC ............................................................................70

Việc xử lý thư khó khăn do kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ xử lý thư còn yếu........70

Thời gian hoàn thành thư và số lượng nhân sự không đảm bảo ......................................71

Sự giám sát của Ban Quản lý chưa được chặt chẽ.............................................................71

Cơ sở vật chất không đáp ứng đủ lượng thư ngày càng tăng............................................71

2.4. Kết quả khảo sát về thực trạng quy trình thu thập Bằng chứng xác nhận từ bên ngoài tại

KPMG..............................................................................................................................................72

2.4.2. Phương pháp khảo sát.......................................................................................................72

2.4.3. Mục đích khảo sát..............................................................................................................72

2.4.4. Kết quả khảo sát.................................................................................................................72

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2....................................................................................................................77

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH

THU THẬP BẰNG CHỨNG XÁC NHẬN TỪ BÊN NGOÀI........................................................78

3.1. Nhận xét....................................................................................................................................78

Ưu điểm ................................................................................................................................78

Nhược điểm..........................................................................................................................78

3.2. Đề xuất ......................................................................................................................................79

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3....................................................................................................................81

KẾT LUẬN..........................................................................................................................................82

TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................................................83

PHỤ LỤC.............................................................................................................................................85

PHỤ LỤC I......................................................................................................................................85

PHỤ LỤC II.....................................................................................................................................92

PHỤ LỤC III...................................................................................................................................93

PHỤ LỤC IV .................................................................................................................................102

Mẫu TXN khoản phải trả.........................................................................................................102

Mẫu TXN khoản phải thu ........................................................................................................102

Mẫu TXN các bên liên quan.....................................................................................................102

Mẫu TXN khoản dịch vụ tài chính..........................................................................................103

Mẫu TXN Khác.........................................................................................................................103

PHỤ LỤC V...................................................................................................................................104

TXN phải trả .............................................................................................................................104

TXN phải thu.............................................................................................................................104

TXN các bên liên quan .............................................................................................................105

TXN khoản dịch vụ tài chính...................................................................................................105

TXN khác...................................................................................................................................105

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Các từ viết tắt Nguyên nghĩa

BCTC Báo cáo tài chính

KDC KPMG Delivery Center: Trung tâm

Giao Nhận Thông Tin của KPMG

(độc lập với khách hàng và KTV, đảm

nhiệm quy trình TXN tại KPMG)

BCKT Bằng chứng kiểm toán

TXN Thư xác nhận

VSA Vietnamese Standards of Auditing:

Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam

ISA International Standards of Auditing:

Chuẩn mực kiểm toán quốc tế

AS Generally accepted auditing standards

(GAAS hoặc AS): Các chuẩn mực

kiểm toán được chấp nhận chung

KTV Kiểm toán viên

PAF Permanent audit file: hồ sơ kiểm toán

chung

CAF Current audit file: hồ sơ kiểm toán năm

hiện hành

CAATs Computer-aided audit tools: Các công

cụ và kỹ thuật kiểm toán có sự trợ giúp

của máy tính

KPMG Công ty TNHH KPMG Việt Nam

KAM KPMG Audit Manual: Hướng dẫn quy

trình kiểm toán

DANH MỤC BẢNG BIỂU VÀ HÌNH

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1. Các tình trạng cho lệnh yêu cầu xác nhận ở confirmation.com......................65

Bảng 2. So sánh TXN truyền thống và TXN điện tử ...................................................68

DANH MỤC HÌNH

Hình 1. Thanh công cụ .................................................................................................42

Hình 2. Biểu mẫu và các chi tiết...................................................................................43

Hình 3. Mục ghi nhận...................................................................................................46

Hình 4. Quy trình TXN truyền thống ...........................................................................55

Hình 5. Quy trình TXN điện tử ....................................................................................62

1

1

PHẦN MỞ ĐẦU

Tính cấp thiết của đề tài

VSA 500 cho rằng Độ tin cậy của BCKT tăng lên khi BCKT được thu thập từ

các nguồn độc lập bên ngoài. Vì vậy, Bằng chứng Xác nhận từ bên ngoài được

xem là một trong những BCKT có độ tin cậy cao nhất. Chính vì thế, bài viết này

sẽ nghiên cứu sâu về quy trình thu thập Bằng chứng Xác nhận từ bên ngoài được

đặt trong tình huống tại KPMG – nơi Bằng chứng Xác nhận từ bên ngoài được

chú trọng nhất.

Hiện nay, Bằng chứng xác nhận từ bên ngoài được thực hiện qua hai phương

tiện: truyền thống và điện tử. Đối với truyền thống, BCKT được thể hiện dưới

dạng TXN bằng giấy thông thường. Đối với điện tử, BCKT được gửi thông qua

email, hoặc thậm chí trên nền tảng trung gian uy tín như confirmation.com được

thành lập từ năm 2000 đưa ra giải pháp tối ưu cho Bằng chứng xác nhận từ bên

ngoài.

Nhận thấy được điều này, bài viết đi vào nghiên cứu và phân tích sâu quy trình

thu thập bằng chứng xác nhận từ bên ngoài tại công ty kiểm toán cụ thể - công

ty TNHH KPMG Việt Nam nhằm trực quan hóa và hiểu một cách cụ thể, thực tế

hơn về quy trình. Từ đó, các tồn đọng ở quy trình thu thập bằng chứng xác nhận

từ bên ngoài và nguyên nhân xuất phát cho chúng được đặt ra nhằm đưa ra những

giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện quy trình không chỉ tại công ty TNHH KPMG

Việt Nam mà còn các công ty kiểm toán tại Việt Nam khác.