Quy trình kiểm định câu hỏi trắc nghiệm khách quan ( MCQ ) trong dạy học sinh học

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008

57

QUY TRÌNH KIỂM ĐNNH CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN

(MCQ) TRONG DẠY HỌC SINH HỌC

Nguyễn Thị Thanh Thuỷ - Nguyễn Phúc Chỉnh

(Trường ĐH Sư phạm- ĐH Thái Nguyên)

1. Mở đầu

Kiểm tra - đánh giá là một khâu quan trọng trong quá trình giáo dục. Hưởng ứng quyết

định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các giáo viên (GV) trung học phổ thông đã thường xuyên sử

dụng hình thức trắc nghiệm khách quan (TNKQ) trong kiểm tra- đánh giá. Công việc này đòi hỏi

GV không chỉ có trình độ chuyên môn nhất định mà còn phải có kĩ năng viết câu hỏi TNKQ để có

thể viết được những câu hỏi có độ tin cậy và giá trị cao. Hiện nay tình trạng viết câu hỏi TNKQ

chủ yếu còn ở mức độ cảm tính. Để thuận tiện, đa số GV đã tham khảo các bộ đề TNKQ có sẵn và

sử dụng vào bài kiểm tra. Tuy nhiên, những tài liệu này ít có điều kiện hoặc thậm chí chưa được

kiểm định. Vì thế, dù đã có sự lựa chọn câu hỏi theo mục đích cũng như đối tượng học sinh (HS)

thì cũng mới chỉ đáp ứng được phần nào mục tiêu đề ra. Từ thực tế trên chúng tôi thấy việc trang

bị cho GV những kĩ năng cần thiết để viết câu hỏi TNKQ cũng như xây dựng quy trình đánh giá

các giá trị của câu hỏi TNKQ nói riêng, của bài kiểm tra TNKQ nói chung là rất cần thiết.

2. Quy trình kiểm định câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn (MCQ)

trong dạy học Sinh học

2.1. Một số ưu điểm của câu hỏi MCQ

Có nhiều loại câu hỏi TNKQ (câu điền khuyết; câu đúng-sai; câu ghép đôi, câu nhiều lựa

chọn) [1],[3], nhưng trong thực tế loại câu hỏi nhiều lựa chọn được dùng phổ biến hơn.

Câu hỏi nhiều lựa chọn (Multiple Choice Question - MCQ) gồm hai phần: phần dẫn và

phần lựa chọn. Phần dẫn là một câu hỏi hay một câu trả lời chưa hoàn chỉnh; phần lựa chọn gồm

một số phương án (thường là 4-5) để trả lời cho câu hỏi hay bổ sung cho câu được hoàn chỉnh.

Phần lựa chọn chỉ có một phương án đúng, những phương án còn lại gọi là phương án “nhiễu”.

HS phải cân nhắc để chọn ra phương án trả lời đúng nhất hay hợp lí nhất. Sở dĩ loại câu hỏi

MCQ được dùng nhiều hơn vì nó có một số ưu điểm sau: [2], [4]

- Có thể kiểm tra được kiến thức ở mức độ cao:

+ Trong một bài kiểm tra có nhiều câu hỏi MCQ nên có thể kiểm tra kiến thức trên diện

rộng của chương trình, do đó tăng giá trị bài kiểm tra

+ Độ tin cậy cao hơn do yếu tố đoán mò, may rủi giảm đi nhiều khi số phương án lựa

chọn tăng lên

+ Có thể phân tích tính chất mỗi câu hỏi, trên cơ sở đó xác định được câu nào quá dễ,

câu nào quá khó, câu nào mơ hồ hay không có giá trị đối với mục tiêu trắc nghiệm. Điều này

không thực hiện được đối với các loại câu hỏi tự luận hay khó thực hiện đối với các loại câu hỏi

TNKQ khác

+ Chấm điểm nhanh và chính xác, tiết kiệm thời gian.