Quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường Đại học Khoa học Đại học Thái Nguyên

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THỊ HOÀI THU

QUẢN LÝ TỔ CHỨC THI THEO HỌC CHẾ

TÍN CHỈ Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC -

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THỊ HOÀI THU

QUẢN LÝ TỔ CHỨC THI THEO HỌC CHẾ

TÍN CHỈ Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC -

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN HỮU THAM

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường Đại học

Khoa học - Đại học Thái Nguyên" được thực hiện từ tháng 4 năm 2012 đến

tháng 8 năm 2013.

Tôi xin cam đoan:

- Tôi luôn luôn nỗ lực, cố gắng và trung thực trong suốt quá trình nghiên

cứu đề tài.

- Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các

thông tin đã được chọn lọc, phân tích, tổng hợp, xử lý và đưa vào luận văn

đúng quy định.

- Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực

và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Thái Nguyên, ngày 15 tháng 8 năm 2013

Tác giả

Lê Thị Hoài Thu

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phan Hữu Tham

trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ và chỉ dẫn tận tình cho tôi về

định hướng đề tài, hướng dẫn tôi trong việc tiếp cận và khai thác các tài liệu

tham khảo cũng như chỉ bảo cho tôi trong quá trình tôi viết luận văn và hoàn

thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm khoa Tâm lý -

Giáo dục, khoa Sau đại học trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã tạo mọi

điều kiện thuận giúp tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy, cô, đồng nghiệp trường

Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, cung cấp nhiều

thông tin và tư liệu quý giá cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận

văn tốt nghiệp.

Cuối cùng tôi muốn bày tỏ lòng cảm ơn đối với bạn bè, người thân trong

gia đình đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện hỗ trợ tôi học tập và hoàn thành luận

văn này.

TÁC GIẢ

Lê Thị Hoài Thu

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ........................................................................................................iii

DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT .......................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ................................................................................vi

MỞ ĐẦU .........................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2

3. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu..............................................2

4. Giả thuyết khoa học.........................................................................................3

5. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................3

6. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................3

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................3

8. Cấu trúc luận văn.............................................................................................5

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÝ TỔ CHỨC

THI THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ................................................6

nghiên c ............................................................................6

1.1.1. Trên thế giới ..............................................................................................6

1.1.2. Ở Việt Nam................................................................................................7

1.2. Một số khái niệm công cụ của đề tài ............................................................9

1.2.1. Quản lý.......................................................................................................9

1.2.2. Quản lý giáo dục......................................................................................12

1.2.2.1. Khái niệm quản lý giáo dục.......................................................12

1.2.2.2. Bản chất của quản lý giáo dục...................................................13

1.2.3. Tín chỉ......................................................................................................14

1.2.3.1. Khái niệm tín chỉ.......................................................................14

1.2.3.2. Chương trình đào tạo.................................................................21

1.2.3.3. Khóa học....................................................................................23

1.2.3.4. Lớp học......................................................................................24

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

iv

1.2.4. Quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ..................................................26

1.2.4.1. Khái niệm quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ...................26

1.2.4.2. Đối tượng quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ...................26

1.2.4.3. Mục tiêu quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ .....................26

1.2.4.4. Nội dung quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ....................29

1.3. Các vấn đề cơ bản của việc quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ.........34

1.3.1. Tầm quan trọng của hoạt động thi theo hệ thống tín chỉ.........................34

1.3.2. Những yêu cầu để tổ chức hoạt động thi theo hệ thống tín chỉ...............35

1.3.3. Vai trò của Hiệu trưởng, phòng chức năng và các khoa trong tổ

chức thi theo hệ thống tín chỉ........................................................36

1.3.3.1. Vai trò của Hiệu trưởng trong việc tổ chức thi theo hệ

thống tín chỉ..............................................................................36

1.3.3.2. Vai trò của các phòng chức năng trong việc tổ chức thi

theo hệ thống tín chỉ.................................................................37

1.3.3.3. Vai trò của các khoa trong việc tổ chức thi theo hệ thống

tín chỉ........................................................................................39

1.3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến đánh giá kết quả học tập của sinh viên...........40

1.3.4.1. Vai trò chủ đạo giảng viên trong quá trình dạy học theo

học chế tín chỉ...........................................................................40

1.3.4.2. Tính tích cực, tự giác, chủ động trong học tập của sinh viên ........41

ương 1..............................................................................................43

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TỔ CHỨC THI THEO HỌC

CHẾ TÍN CHỈ Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC -

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN......................................................44

2.1. Vài nét về trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên....................44

2.2. Thực trạng kết quả thi của sinh viên Khóa 9 năm học 2011 - 2012

và 2012 - 2013 ở trường ĐHKH - ĐHTN .............................................48

2.3. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên trường

ĐHKH - ĐHTN về việc quản lý, tổ chức thi theo học chế tín chỉ ........49

2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý về khái niệm quản lý tổ chức thi

theo hệ thống tín chỉ...............................................................................49

2.3.2. Nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên về vai trò của quản

lý, tổ chức thi theo hệ thống tín chỉ trong công tác GD & ĐT..............51

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

v

2.4. Thực trạng tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN ...........53

2.4.1. Đánh giá của giảng viên về chương trình đào tạo theo hệ thống

tín chỉ......................................................................................................53

2.4.2. Đánh giá của giảng viên về nội dung đào tạo theo hệ thống tín chỉ .......56

2.4.3. Đánh giá của giảng viên về tổ chức đào tạo theo học chế tín chỉ ở

trường ĐHKH - ĐHTN..........................................................................58

2.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá kết quả học tập của sinh

viên trường ĐHKH - ĐHTN..................................................................60

2.4.5. Đánh giá của giảng viên về công tác chuẩn bị tổ chức thi theo

học chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN ..............................................62

2.4.6. Đánh giá của giảng viên về công tác tổ chức thi theo học chế tín

chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN.................................................................63

2.4.7. Nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức thi theo học chế

tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN............................................................65

2.5. Thực trạng quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường

ĐHKH - ĐHTN ....................................................................................66

2.5.1. Thực trạng quản lý chương trình đào tạo theo học chế tín chỉ ở

trường ĐHKH - ĐHTN..........................................................................66

2.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ

ở trường ĐHKH - ĐHTN.......................................................................69

2.5.3. Các yêu cầu cơ bản đảm bảo việc quản lý tổ chức thi theo học

chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN.....................................................72

2.5.4. Quy trình tổ chức thi theo học chế tín chỉ trường ĐHKH - ĐHTN ........74

2.5.5. Thực trạng công tác quản lý chuẩn bị tổ chức thi theo học chế tín

chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN.................................................................76

2.5.6. Thực trạng quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường

ĐHKH - ĐHTN......................................................................................78

2.5.7. Thực trạng quản lý lưu giữ kết quả thi theo học chế tín chỉ ở

trường ĐHKH - ĐHTN..........................................................................78

2.5.8. Các biện pháp nâng cao chất lượng quản lý tổ chức thi theo học

chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN.....................................................79

2.5.9. Những khó khăn gặp phải trong quá trình quản lý tổ chức thi theo

học chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN ..............................................80

ương 2..............................................................................................82

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

vi

Chƣơng 3. MỘT SỐ ẢN LÝ TỔ CHỨC THI

THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC

KHOA HỌC - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN.............................83

.........................................................83

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích .........................................................83

3.1.2. Nguyên tắc tiếp cận hệ thống - cấu trúc ..................................................83

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện, cân đối ...........................................83

3.1.4. Các biện pháp đề ra phải đảm bảo tính hiệu quả.....................................83

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.............................................................84

3.2. Các biện pháp quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường

ĐHKH - ĐHTN.............................................................................84

3.2.1. Xây dựng hệ thống các văn bản về quản lý tổ chức thi theo học

chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN ............................................84

3.2.1.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp ..............................................84

3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện.......................................................84

3.2.1.3. Điều kiện thực hiện ...................................................................86

3.2.2. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giảng viên về việc

thực hiện tổ chức thi theo học chế tín chỉ cho sinh viên...............86

3.2.2.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp ..............................................86

3.2.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện...............................................87

3.2.2.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp..............................................88

3.2.3. Kết hợp chặt chẽ giữa cán bộ quản lý và giảng viên trong công

tác quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ...................................88

3.2.3.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp ..............................................88

3.2.3.2. Nội dung, cách thức thực hiện ..................................................88

3.2.3.3. Điều kiện thực hiện ...................................................................90

3.2.4. Đổi mới phương pháp quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở

trường ĐHKH - ĐHTN.................................................................90

3.2.4.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp ..............................................90

3.2.4.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp ......................................90

3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp...................................................93

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

vii

3.2.5. Tăng cường các buổi tập huấn cho cán bộ quản lý và giảng viên

trong việc quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ .......................93

3.2.5.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp ..............................................93

3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện...............................................94

3.2.5.3. Điều kiện thực hiện ...................................................................95

3.2.6. Xây dựng quy trình quản lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ..................95

3.2.6.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp ..............................................95

3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện...............................................95

3.2.6.3. Điều kiện thực hiện ...................................................................98

3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp..............................................................99

3.3. Khảo sát tính khả thi của các biện pháp .....................................................99

3.3.1. Mục đích khảo sát....................................................................................99

3.3.2. Nội dung khảo sát..................................................................................100

3.3.3. Đối tượng khảo sát.................................................................................100

3.3.4. Phương pháp khảo sát............................................................................100

3.3.5. Kết quả khảo sát ....................................................................................100

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...............................................................105

1. KẾT LUẬN .................................................................................................105

2. KHUYẾN NGHỊ .........................................................................................106

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................107

PHỤ LỤC

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

iv

DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Giáo dục và đào tạo

Thanh tra-Khảo thí và Đảm bảo chất

lượng giáo dục

Đại học Khoa học

Đại học Thái Nguyên

Quản lý khoa học và quan hệ quốc tế

GD & ĐT

TT-KT&ĐBCLGD

ĐHKH

ĐHTN

QLKH&QHQT;

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tổng số cán bộ, giảng viên, sinh viên tại các khoa và phòng

ban trong trường ĐHKH - ĐHTN.................................................47

Bảng 2.2. Thực trạng kết quả thi của sinh viên Khóa 9 năm học 2011 -

2012 và 2012 - 2013 ở trường ĐHKH - ĐHTN ...........................48

Bảng 2.3. Nhận thức của cán bộ quản lý trường ĐHKH - ĐHTN về

khái niệm quản lý tổ chức thi theo hệ thống tín chỉ......................50

Bảng 2.4. Nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên, chuyên viên về vai

trò của tổ chức thi theo học chế tín chỉ trong công tác GD & ĐT.....52

Bảng 2.5. Đánh giá của giảng viên về chương trình đào tạo theo hệ

thống tín chỉ ..................................................................................54

Bảng 2.6. Đánh giá của giảng viên về nội dung đào tạo theo hệ thống

tín chỉ.............................................................................................56

Bảng 2.7. Đánh giá của giảng viên về quá trình tổ chức đào tạo theo

học chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN .....................................59

Bảng 2.8. Đánh giá của giảng viên về công tác chuẩn bị tổ chức thi theo

học chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN .....................................62

Bảng 2.9. Thực trạng quản lý chương trình đào tạo theo học chế tín chỉ

ở trường ĐHKH - ĐHTN..............................................................67

Bảng 2.10. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý tổ chức thi theo học

chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN............................................70

Bảng 2.11. Thực trạng về quy trình tổ chức thi theo học chế tín chỉ

trường ĐHKH - ĐHTN.................................................................74

Bảng 2.12. Thực trạng công tác quản lý chuẩn bị tổ chức thi theo học chế

tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN...................................................76

Bảng 2.13. Thực trạng sử dụng các biện pháp nâng cao chất lượng quản

lý tổ chức thi theo học chế tín chỉ ở trường ĐHKH - ĐHTN.......79

Bảng 3.1. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất....101

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

vi

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức hành chính của trường Đại học Khoa học -

Đại học Thái Nguyên ....................................................................46

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Nước ta đang thực hiện Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa, phấn đấu trở

thành một nước công nghiệp phát triển. Để làm được điều đó, nước ta đã và

đang tiến hành đổi mới căn bản hệ thống giáo dục nói chung và giáo dục đại

học nói riêng. Đặc biệt giáo dục đại học là nơi đào tạo nguồn nhân lực có trình

độ cao cho đất nước, tiếp cận tri thức ở mức cao nhất, sản sinh ra tri thức mới,

tư duy mới thúc đẩy một số lĩnh vực đi vào kinh tế tri thức. Trong đó đổi mới

nội dung, chương trình đào tạo đại học trở thành một trong những nhiệm vụ

trọng tâm nhằm đáp ứng yêu cầu và trình độ phát triển kinh tế xã hội của đất

nước cũng như những xu thế phát triển chủ yếu của nền văn minh loài người

trong thế kỷ XXI.

Với triết lý giáo dục: “Tôn trọng và tạo điều kiện thuận lợi cho người học;

người học là trung tâm của mọi hoạt động trong nhà trường”. Phương thức đào

tạo theo tín chỉ được tổ chức, quản lý linh hoạt để giáo dục đại học dễ dàng đáp

ứng các nhu cầu luôn biến đổi của thị trường nhân lực. Xuất phát từ đòi hỏi đó,

trường Đại học phải nhanh chóng thích nghi và đáp ứng được những nhu cầu của

thực tiễn cuộc sống. Vào năm 1872 viện Đại học Havard đã quyết định thay hệ

thống chương trình đào tạo theo niên chế cứng nhắc bằng hệ thống chương trình

mềm dẻo cấu thành bởi các mô đun mà mỗi sinh viên có thể lựa chọn một cách

rộng rãi. Có thể xem đó là điểm mốc khai sinh học chế tín chỉ.

Ngày 10 tháng 5 năm 2006 tại Hội nghị Hiệu trưởng các trường Đại học

và Cao đẳng, Thứ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo ông Bành Tiến Long đã phát

biểu: “…Từ năm 2010 trở đi tất cả các trường Đại học và Cao đẳng trong cả

nước phải áp dụng học chế tín chỉ trong Đào tạo…”. Việc đưa học chế tín chỉ

vào các trường Cao đẳng, Đại học giúp sinh viên có tính mềm dẻo và khả năng

thích ứng cao; công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên được

thường xuyên. Đặc biệt là việc tổ chức thi theo học chế tín chỉ sẽ đem lại hiệu

quả cao trong công tác tổ chức, quản lý.