Quản lý phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VŨ THANH QUYÊN

QUẢN LÝ PHỐI HỢP

GIỮA GIA ĐÌNH VÀ NHÀ TRƯỜNG

TRONG VIỆC CHĂM SÓC, GIÁO DỤC TRẺ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VŨ THANH QUYÊN

QUẢN LÝ PHỐI HỢP

GIỮA GIA ĐÌNH VÀ NHÀ TRƢỜNG

TRONG VIỆC CHĂM SÓC, GIÁO DỤC TRẺ

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Đỗ Tiến Sỹ

THÁI NGUYÊN 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN i http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

ậ

ại Việt Nam.

.

Ngày tháng năm 2015

Tác giả luận văn

VŨ THANH QUYÊN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN ii http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Đề tài “Quản lý phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc

chăm sóc, giáo dục trẻ” là một nội dung của khoa học quản lý giáo dục

nhưng là kết quả của quá tình nghiên cứu công phu của bản thân sau một

thời gian được học tập, nghiên cứu tại - Đại học sư phạm - Trường Đại

học Thái Nguyên.

Có được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới người

hướng dẫn khoa học - TS. Đỗ Tiến Sỹ - người đã tận tụy giúp đỡ, chỉ

dẫn tận tình cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn

thành luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô trong Ban lãnh đạo Khoa Tâm lý

giáo dục, phòng Đài tạo trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên;

các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi

trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.

Xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tâm, tận lực của Hội đồng khoa

học trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện

thuận lợi và góp nhiều ý kiến quý báu cho bản luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Ban lãnh đạo và toàn thể

đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện về tinh thần, vật chất, cung cấp thông

tin khảo sát cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu đề tài. Dù đã có

rất nhiều cố gắng, song có thể nói khó tránh khỏi những thiếu sót. Rất

mong tiếp tục nhận được sự chỉ dẫn, góp ý và giúp đỡ quý báu của các

thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp.

Ngày tháng năm 2015

Tác giả luận văn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN iii http://www.lrc-tnu.edu.vn/

VŨ THANH QUYÊN

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................ii

MỤC LỤC............................................................................................................iii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT ............................................................. iv

DANH MỤC BẢNG............................................................................................. v

DANH MỤC HÌNH............................................................................................vii

MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài................................................................................................ 1

2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................... 3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 3

4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 3

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu............................................................................. 3

7. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 4

8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 5

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHỐI HỢP GIỮA GIA

ĐÌNH VÀ NHÀ TRƢỜNG TRONG VIỆC CHĂM SÓC, GIÁO DỤC

TRẺ MẦM NON ....................................................................................... 6

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ......................................................................... 6

1.2. Các khái niệm cơ bản ...................................................................................... 7

1.2.1. Quản lý - Quản lý giáo dục .......................................................................... 7

1.2.2. Quản lý nhà trường - Quản lý trường mầm non ........................................ 10

1.2.3. Hoạt động giáo dục - Quản lý hoạt động giáo dục trong trường mầm non12

1.2.4. Phối hợp và quản lý sự phối hợp................................................................ 13

1.3. Quản lý phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục

trẻ ở trường mầm non........................................................................................... 14

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN iv http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.3.1. Vị trí, chức năng, nhiệm vụ của trường mầm non ..................................... 14

1.3.2. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ quyền hạn của Hiệu trưởng trường mầm non ..... 15

1.3.3. Các lực lượng tham gia chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non..... 18

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong

việc chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non. ................................................... 25

1.4.1. Các yếu tố chủ quan ................................................................................... 25

1.4.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................... 27

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHỐI HỢP GIỮA GIA

ĐÌNH VÀ NHÀ TRƢỜNG TRONG VIỆC CHĂM SÓC, GIÁO DỤC TRẺ

Ở TRƢỜNG MẦM NON THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH .. 30

2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội và giáo dục thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh 30

2.1.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh . 30

2.1.2. Đặc điểm giáo dục Mầm non thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh........... 31

2.2. Nhận thức của gia đình và nhà trường về công tác phối kết hợp trong việc

chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non thị xã Quảng Yên ............................................ 34

2.2.1. Nhận thức về ý nghĩa, vai trò của việc phối kết hợp nhà trường và gia đình

trong việc CS, GD trẻ mầm non........................................................................... 34

2.2.2. Thực trạng phối kết hợp nhà trường và gia đình trong công tác chăm sóc,

giáo dục trẻ ........................................................................................................... 37

2.2.3. Đánh giá thực trạng phối kết hợp nhà trường và gia đình trong công tác

chăm sóc, giáo dục trẻ.......................................................................................... 41

2.3. Thực trạng quản lý phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc chăm

sóc giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non thị xã Quảng Yên ................. 42

2.3.1. Nhận thức về mục đích của hoạt động quản lý sự phối hợp nhà trường và

gia đình trong việc CS, GD trẻ MN ..................................................................... 42

2.3.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch, chương trình phối hợp nhà trường và gia

đình trong việc CS, GD trẻ MN ........................................................................... 43

2.3.4. Quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình

trong công tác CS, GD trẻ MN............................................................................. 48

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN v http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2.3.5. Khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý phối hợp

nhà trường và gia đình trong việc CS, GD trẻ ở các trường mầm non thị xã

Quảng Yên............................................................................................................ 51

2.4.1. Yếu tố ảnh hưởng từ phía nhà trường (theo bảng 2.16)............................. 53

2.4.2. Yếu tố ảnh hưởng từ về phía gia đình học sinh (theo bảng 2.16).............. 55

2.4.3. Yếu tố ảnh hưởng từ phía lãnh đạo ngành và địa phương (theo bảng 2.16)......56

Kết luận chương 2 ................................................................................................ 59

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHỐI HỢP GIỮA GIA ĐÌNH VÀ NHÀ

TRƢỜNG TRONG VIỆC CHĂM SÓC, GIÁO DỤC TRẺ Ở TRƢỜNG

MẦM NON THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH ......................... 60

3.1. Một số nguyên tắc đề xuất biện pháp............................................................ 60

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................................ 60

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ............................................................. 60

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................... 60

3.2. Đề xuất biện pháp quản lý sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường

trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non thị xã Quảng Yên tỉnh

Quảng Ninh ......................................................................................................... 61

3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên và cha mẹ học sinh về hoạt động

phối hợp nhà trường - gia đình trong việc CS, GD trẻ ở trường MN .................. 61

3.2.2. Xây dựng kế hoạch chương trình, nội dung phối hợp gia đình và nhà

trường trong việc CS, GD trẻ ở trường mầm non ................................................ 64

3.2.3. Chỉ đạo thực hiện tốt các hoạt động phối hợp nhà trường và gia đình trong

việc CS, GD trẻ ở trường mầm non ..................................................................... 65

3.2.4. Bồi dưỡng năng lực phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc

CSGD trẻ mầm non cho giáo viên ....................................................................... 68

3.2.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá sự phối hợp nhà trường và gia đình trong

việc CS, GD trẻ mầm non .................................................................................... 69

3.2.6. Huy động mọi nguồn lực để quản lý tốt các hoạt động phối hợp giữa nhà

trường và gia đình trong việc CS, GD trẻ mầm non ............................................ 71

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................... 76

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN vi http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất......... 77

3.4.1. Các bước tiến hành khảo nghiệm............................................................... 77

3.4.2. Kết quả khảo sát và kết luận ...................................................................... 78

Kết luận chương 3 ................................................................................................ 81

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.................................................................... 82

1. Kết luận ............................................................................................................ 82

2. Khuyến nghị..................................................................................................... 83

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 85

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN iv http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

BGH : Ban giám hiệu

Bộ GD&ĐT : Bộ giáo dục và đào tạo

CBGV : Cán bộ giáo viên

CBQ : Cán bộ quản lý

CMHS : Cha mẹ học sinh

CNTT : Công nghệ thông tin

CS : Chăm sóc

CSGD : Chăm sóc, giáo dục

CSVC : Cơ sở vật chất

GĐ : Gia đình

GD : Giáo dục

GDMN : Giáo dục mầm non

GV : Giáo viên

HT : Hiệu trưởng

MN : Mầm non

NT : Nhà trường

PHHS : Phụ huynh học sinh

QLGD : Quản lý giáo dục

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN v http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Quy mô mạng lưới trường, lớp, học sinh bậc học mầm non thị xã

Quảng Yên từ năm học 2012 - 2013 đến 2014- 2015 ........................ 31

Bảng 2.2. Số lượng CBQL và GVMN thị xã Quảng Yên................................... 31

Bảng 2.3. Cơ cấu giáo viên MN thị xã Quảng Yên theo nhóm lớp .................... 32

Bảng 2.4. Trình độ chính trị đội ngũ CBGVMN thị xã Quảng yên..................... 32

Bảng 2.5. Trình độ đào tạo của đội ngũ CBGVMN thị xã Quảng yên................ 32

Bảng 2.6. Giáo viên dạy giỏi GVMN thị xã Quảng Yên..................................... 32

Bảng 2.7: Nhận thức của CBGV, PHHS về ý nghĩa của sự phối hợp nhà trường

và gia đình trong CS, GD trẻ .............................................................. 34

Bảng 2.8: Nhận thức của CBGV, PHHS về vai trò trách nhiệm của nhà trường và

gia đình trong việc CS, GD trẻ mầm non ........................................... 35

Bảng 2.9: Mục đích của việc phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình trong CS,

GD trẻ mầm non ................................................................................. 36

Bảng 2.10: Các hoạt động PHHS đã thực hiện để phối kết hợp với nhà trường

trong CS, GD trẻ ................................................................................. 38

Bảng 2.11: Thực trạng các hoạt động nhà trường đã sử dụng để phối kết hợp với

PHHS trong việc CS, GD trẻ .............................................................. 40

Bảng 2.12: Nhận thức về mục đích của hoạt động quản lý sự phối hợp nhà trường

và gia đình trong CS, GD trẻ MN...................................................... 42

Bảng 2.13: Thực trạng xây dựng kế hoạch chương trình phối hợp nhà trường và

gia đình trong CS, GD trẻ MN ........................................................... 44

Bảng 2.14: Mức độ thực hiện và hiệu quả của công tác tổ chức phối hợp giữa nhà

trường và gia đình trong việc CS, GD trẻ MN ................................... 46

Bảng 2.15. Quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia

đình trong việc CS, GD trẻ MN.......................................................... 49

Bảng 2.16. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý phối hợp giữa nhà trường

và gia đình trong CS, GD trẻ MN....................................................... 52

Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của 6 biện pháp .......... 78