Quan hệ Ô-Xtrây-Li-A-Ấn Độ trong thập niên đầu thế kỷ 21

Nghiên cứu Quốc tế số 4 (91) Các vấn đề Quốc tế

12/2012 185 1 186 12/2012

QUAN HỆ Ô-XTRÂY-LI-A - ẤN ĐỘ

TRONG THẬP NIÊN ĐẦU THẾ KỶ 21

Ths. Đỗ Thanh Hà*

Tóm tắt

Ngay từ trong Chiến tranh thế giới thứ hai, châu Á đã trở thành

mối quan tâm trong chính sách đối ngoại của Ô-xtrây-li-a. Sau khi Chiến

tranh thế giới thứ hai kết thúc, do ảnh hưởng của Chiến tranh lạnh, quan

hệ giữa Ô-xtrây-li-a và các quốc gia trong khu vực này vẫn còn nhiều

hạn chế. Chiến tranh lạnh kết thúc, nhận thấy tầm quan trọng của khu

vực châu Á, Ô-xtrây-li-a đã bắt đầu đẩy mạnh chính sách hướng về châu

Á của mình với mục tiêu hòa nhập vào nền kinh tế năng động nhất thế

giới này. Trong khi đó, sau thời kỳ Chiến tranh lạnh, Ấn Độ bắt đầu thực

hiện chính sách cải cách kinh tế và trở thành nền kinh tế lớn thứ ba khu

vực và thứ mười trên thế giới, đồng thời cũng là một cường quốc hạt

nhân với sức mạnh quân sự lớn. Bên cạnh cải cách kinh tế, Ấn Độ cũng

có sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của mình, trong đó “chính sách

Hướng Đông” là một trong những điều chỉnh có ý nghĩa nhất của Ấn Độ.

Với sức mạnh kinh tế và quân sự, Ấn Độ đang được xem là một cường

quốc đối trọng với Trung Quốc và Ô-xtrây-li-a cũng bắt đầu xem nước

này là một đồng minh chiến lược mới của mình trong thế kỷ 21.

Từ những năm đầu thế kỷ 21, trước những lo ngại ngày càng tăng

* Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí

Minh.

đối với sự trỗi dậy của Trung Quốc, Ô-xtrây-li-a đang hướng chính sách

của mình tới Ấn Độ, một cường quốc mới ở châu Á, trong khi đó, Ấn Độ

cũng có chung sự quan tâm với Ô-xtrây-li-a về nhân tố Trung Quốc. Trên

cơ sở đó, hai nước đã trở thành đối tác quan trọng của nhau trong chính

sách đối ngoại của mỗi bên và mối quan hệ Ô-xtrây-li-a - Ấn Độ nhanh

chóng phát triển trên nhiều lĩnh vực. Bài viết này tập trung phân tích vị

trí của Ấn Độ trong chính sách hướng về châu Á của Ô-xtrây-li-a, trên

cơ sở đó góp phần phát triển quan hệ giữa Ô-xtrây-li-a và Ấn Độ lên tầm

đối tác chiến lược.

Quá trình hình thành và phát triển chính sách hướng tới châu

Á của Ô-xtrây-li-a

Ô-xtrây-li-a bắt đầu chú ý đến tầm quan trọng của khu vực châu Á

từ trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai

kết thúc (1945), Ô-xtrây-li-a đã bắt đầu đẩy mạnh sự quan tâm của mình

đối với châu Á. Tuy nhiên, dưới ảnh hưởng của cuộc Chiến tranh lạnh,

Ô-xtrây-li-a đã xem Mỹ là đồng minh quan trọng nhất để hợp tác nhằm

ngăn chặn sự phát triển của chủ nghĩa Cộng sản ở châu Á. Với nhận thức

trên, Ô-xtrây-li-a đã góp mặt trong các khối quân sự do Mỹ đứng đầu

như ANZUS và SEATO, đồng thời đưa quân tham chiến cùng Anh và

Mỹ ở Ma-lai-xi-a và Việt Nam.1 Mặc dù thời điểm này, Ô-xtrây-li-a đã

có sự tiếp cận nhất định đối với một số nước châu Á thông qua các

chương trình hỗ trợ phát triển, nhưng do còn nhiều khác biệt giữa Ô￾xtrây-li-a và các nước châu Á nên chính sách hướng tới châu Á của Ô￾xtrây-li-a vẫn chưa đạt được kết quả mong muốn. Lúc này, Ô-xtrây-li-a

1 McDougall Derek, Australian Foreign Relations: Contemporary Perspectives,

Longman, Australia, 1998, p. 168.

, 12/2012:

185-204.