Quá trình phát triển của phép biện chứng trong lịch sử triết

§Ò c¬ng triÕt häc

§Ò tµi: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phÐp biÖn chøng trong lÞch sö triÕt

I. §Æt vÊn ®Ò:

* PhÐp biÖn chøng lµ g×?

* C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn c¬ b¶n cña phÐp biÖn chøng:

- PhÐp biÖn chøng tù ph¸t

- PhÐp biÖn chøng duy t©m

- PhÐp biÖn chøng duy vËt

II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò

1. PhÐp biÖn chøng tù ph¸t: thÓ hiÖn trong thêi cæ ®¹i

a) Trong triÕt häc Trung Hoa cæ ®¹i: ra ®êi vµo thêi k× qu¸ ®é tõ chiÕm

h÷u n« lÖ lªn x· héi phong kiÕn nªn mèi quan t©m hµng ®Çu lµ ®êi sèng thùc

tiÔn chÝnh trÞ - ®¹o ®øc cña x· héi. PhÐp biÖn chøng chØ thÓ hiÖn khi kiÕn gi¶i

nh÷ng vÊn ®Ò vÒ vò trô quan, s©u s¾c nhÊt lµ häc thuyÕt ¢m - D¬ng gia.

- Sù thèng nhÊt cña c¸c mÆt ®èi lËp ®ã lµ ¢m vµ D¬ng.

- Dùa vµo quan niÖm ®ã mµ c¸c nhµ ¢m - D¬ng häc ®· luËn gi¶i vÒ c¸c

nguyªn lÝ, qui luËt cña mäi qu¸ tr×nh biÕn ®æi: trong giíi h¹n cña th¸i cùuc d¬ng

thÞnh ©m suy vµ ngîc l¹i, ©m d¬ng t¬ng t¸c lÉn nhau, n¬ng tùa vµo nhau cïng

tån t¹i.

⇒ Qui luËt phæ biÕn trong c¸c vÊn ®Ò vËn ®éng lµ qui luËt tuÇn hoµn.

ThuyÕt ¢m D¬ng ®· cã nh÷ng kiÕn gi¶i ®óng vµ s©u s¾c ë tÇm kh¸i qu¸t ®èi víi

mét sè qui luËt ho¹t ®éng cña v¹n vËt vµ con ngêi nhng cßn h¹n chÕ lµ cha ph¸t

hiÖn ®îc c¸c nguyª lÝ cña sù ph¸t triÓn trong thÕ giíi.

b) Trong triÕt häc Ên §é cæ ®¹i: cã sù ®an xen hoµ ®ång gi÷a triÕt häc vµ

t«n gi¸o vµ gi÷a c¸c trêng ph¸i víi nhau. Häc thuyÕt thÓ hiÖn trong phËt gi¸o

mang tÝnh duy vËt vµ biÖn chøng s©u s¾c nhÊt.

* PhÐp biÖn chøng trong triÕt häc phËt gi¸o: phËt gi¸o cho r»ng

- ThÕ giíi kh«ng do thÇn linh, thîng ®Õ s¸ng t¹o ra mµ ®îc t¹o ra bëi 2

yÕu tè danh vµ s¾c.

- ThÕ giíi tån t¹i kh¸ch quan?