Phương pháp tiếp cận abcd trong phát triển cộng đồng - vận dụng đánh giá nguồn lực cộng đồng tại xã hòa châu, huyện hòa vang, thành phố đà nẵng.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TÂM LÝ – GIÁO DỤC

………………

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

PHƯƠNG PHÁP TIẾP CÂṆ ABCD TRONG PHÁT

TRIỂN CÔNG Đ ̣ ỒNG - VÂN D ̣ UNG Đ ̣ ÁNH GIÁ

NGUỒN LƯC C ̣ ÔNG Đ ̣ ỒNG TAI X̣ ÃHÒA CHÂU,

HUYÊN Ḥ ÒA VANG, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Giảng viên hướng dẫn: Th.S Bùi Đình Tuân

Sinh viên thực hiện : Lê Thị Hồng Sương

Lớp : 13CTXH

Đà Nẵng, tháng 05 năm 2017

MỤC LỤC

Trang

LỜI CẢM ƠN

LỜI MỞ U

P N I P N MỞ U............................................................................................................3

1. Lý do chọn đề tài:................................................................................................................3

2. Mục tiêu nghiên cứu:...........................................................................................................4

3. Đối tượng nghiên cứu:.........................................................................................................4

4. Khách thể nghiên cứu:.........................................................................................................4

5. Phạm vi nghiên cứu:............................................................................................................4

6. Giả thuyết khoa học: ...........................................................................................................4

7. Ý nghĩa của đề tài:...............................................................................................................5

7.1. Ý nghĩa lý luận:............................................................................................................5

7.2. Ý nghĩa thực tiễn:.........................................................................................................5

8. Cấu trúc khoá luận: .............................................................................................................5

Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài .....................................................................................5

Chương : Phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng đ ng ................................5

Chương : Vận dụng nguyên t c c ng cụ của phương pháp tiếp cận C đánh giá tài

sản tiềm n ng c ng đ ng tại x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng...........5

P N II N I UN ...................................................................................................................6

C ƢƠN CƠ SỞ L LU N CỦ T I..........................................................................6

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: ...................................................................................6

1.1.1. M t số nghiên cứu ở nước ngoài:..........................................................................6

1.1.2. M t số nghiên cứu ở trong nước: ..........................................................................6

1.2. M t số khái ni m liên quan đến đề tài: ...........................................................................7

1.2.1. Khái ni m c ng đ ng:............................................................................................7

1.2.2. Khái ni m phát triển c ng đ ng: ...........................................................................8

1.2.3. Khái ni m tổ chức c ng đ ng:...............................................................................9

1.2.4. Khái ni m phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng đ ng: ..................9

1.3. M t số lý thuyết vận dụng:............................................................................................12

1.3.1. Các kinh nghi m về c ng đ ng phát triển n i sinh (phát triển bằng n i lực): ....13

1.3.2. Sự th i thúc đ ng lực và sự huy đ ng: ài học từ các phong trào x h i tích

cực:……............................................................................................................................13

1.3.3. ài học từ các phương pháp Phỏng vấn tích cực: ...............................................13

1.3.4. Sự trao quyền sự tham gia và quyền c ng d n: lý luận và thực tiễn: .................13

1.3.5. Các phương pháp phát triển c ng đ ng tổng hợp: Lý luận và thực tiễn: ............14

1.3.6. Thuyết nhu c u của Maslow:...............................................................................15

1.3.7. Thuyết h thống:..................................................................................................18

1.3.8. Thuyết h sinh thái: .............................................................................................21

1.3.9. Thuyết th n chủ trọng t m...................................................................................24

1.4. Thiết kế nghiên cứu:......................................................................................................25

1.4.1. Tổ chức nghiên cứu: ............................................................................................25

1.4.1.1. Giai đoạn 1: Lập bảng khảo sát về nh ng kh kh n c ng như nhu c u của

ngư i d n trong c ng đ ng x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng. ..........25

1.4.1.2. Giai đoạn : Tổ chức họp nh m n ng cốt để t m hiểu về nh ng ngu n lực s n

c tại c ng đ ng. ...............................................................................................................25

1.4.1.3. Giai đoạn : Vận dụng phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng

đ ng để đánh giá về các ngu n lực s n c tại c ng đ ng. ................................................25

1.4.2. Phương pháp nghiên cứu:....................................................................................26

1.4.2.1. Phương pháp ph n tích tài li u thứ cấp............................................................26

1.4.2.2. Các phương pháp nghiên cứu định tính ...........................................................26

1.4.2.2.1. Phương pháp phỏng vấn s u.......................................................................26

1.4.2.2.2. Phương pháp nghiên cứu điền d ...............................................................26

1.4.2.2.3. Phương pháp quan sát tham dự...................................................................27

1.4.2.2.4. Phương pháp thảo luận nh m.....................................................................27

C ƢƠN P ƢƠN P P TI P C N C TRON P T TRI N C N N ..

.......................................................................................................................................................28

2.1. ối cảnh ra đ i phương pháp tiếp cận C : .............................................................28

2.2. Nguyên t c của phương pháp tiếp cận C : .............................................................31

2.3. Tài sản của c ng đ ng:..................................................................................................36

2.3.1. Vốn nh n lực: ......................................................................................................39

2.3.2. Vốn x h i: ..........................................................................................................40

2.3.3. Vốn tài nguyên thiên nhiên của c ng đ ng: ........................................................42

2.3.4. Vốn tài chính và cơ h i phát triển kinh tế: ..........................................................43

2.3.5. Vốn vật chất:........................................................................................................44

2.4. So sánh phương pháp tiếp cận truyền thống và phương pháp tiếp cận C trong phát

triển c ng đ ng:.........................................................................................................................45

2.5. C ng cụ của phương pháp tiếp cận C :..................................................................49

2.5.1. Thu thập các c u chuy n thành c ng trong c ng đ ng về c ng đ ng:...............50

2.5.2. Tổ chức nh m n ng cốt:......................................................................................51

2.5.3. Vẽ bản đ tài sản tiềm n ng của các cá nh n nh m h i và các tổ chức đoàn thể

tại địa phương:...................................................................................................................52

2.5.4. Huy đ ng và nối kết các ngu n tài sản trong c ng đ ng để phục vụ cho phát triển

kinh tế:…………...............................................................................................................56

2.6. Các ứng dụng thành c ng của phương pháp tiếp cận C : ......................................56

2.6.1. Các trư ng hợp trên thế giới:...............................................................................56

2.6.2. Các trư ng hợp tại Vi t Nam ..............................................................................57

2.6.3. Nhận x t:..............................................................................................................60

2.7. Đánh giá phương pháp tiếp cận C : .......................................................................60

2.7.1. Nh ng ưu điểm của phương pháp tiếp cận C ..............................................60

2.7.2. Nh ng hạn chế của phương pháp tiếp cận C : .............................................61

2.7.3. Nh ng thách thức khi sử dụng phương pháp tiếp cận C :............................62

C ƢƠN V N ỤN N U N T C C N CỤ CỦ P ƢƠN P P TI P C N

C N I T I SẢN TI M N N C N N T I C U U N

V N T N P N N ...................................................................................63

.1. Lý do chọn địa bàn nghiên cứu ..........................................................................................63

. . Tổng quan về địa bàn x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng .....................64

3.3. Li t kê và ph n tích tiềm n ng tài sản tại x H a Ch u...............................................69

3.3.1. Vốn nh n lực .......................................................................................................69

3.3.2. Vốn x h i ...........................................................................................................71

3.3.2.1. Giáo dục:..........................................................................................................71

3.3.2.2. Sinh hoạt v n h a – tôn giáo:...........................................................................73

3.3.2.3. Th i quen trong c ng đ ng:.............................................................................73

3.3.2.4. Các tổ chức đoàn thể- x h i: ..........................................................................75

3.3.2.5. Y tế:..................................................................................................................78

3.3.2.6. T nạn x h i:...................................................................................................80

3.3.2.7. Khía cạnh tổ chức thể chế và các mối quan h ...............................................82

3.3.2.8. Các mối quan h : .............................................................................................86

3.3.2.8.1. Sơ đ Venn về mối quan h gi a ngư i d n với các tổ chức chính trị - xã

h i…………………......................................................................................................86

3.3.2.8.2. Sơ đ Venn về các chính sách h trợ ngư i d n ........................................87

3.3.2.8.3. Sơ đ Venn về mối quan h gi a ngư i d n với các tổ chức x h i ..........89

. . . Vốn tài nguyên thiên nhiên: ....................................................................................90

. .4. Vốn tài chính và cơ h i kinh tế ...............................................................................94

. .4.1. Cơ cấu ngành nghề:..............................................................................................94

. .4. . Lịch th i vụ tr ng trọt x H a Ch u ....................................................................95

. .4. . Lịch th i vụ ch n nu i x H a Ch u....................................................................97

3. . . Vốn vật chất: ...........................................................................................................98

3.4. Lượng giá: ...................................................................................................................101

3.4.1. Trước khi sử dụng phương pháp tiếp cận C :.............................................101

3.4.2. Sau khi sử dụng phương pháp tiếp cận C :.................................................101

P N III T LU N V I N N ...............................................................................103

1. Kết luận: ..........................................................................................................................103

2. Kiến nghị:........................................................................................................................104

T I LI U T M ẢO ........................................................................................................106

P Ụ LỤC...................................................................................................................................109

2

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin ch n thành cảm ơn các th y c trong khoa T m lý – Giáo dục trư ng Đại

học Sư Phạm Đại học Đà N ng đ truyền đạt kiến thức cho t i trong suốt bốn n m học

tại trư ng.

Xin bày tỏ l ng biết ơn s u s c đến ThS. i Đ nh Tu n ngư i đ tận t nh giúp đ

và hướng dẫn t i hoàn thành kh a luận này.

Xin cảm ơn đến gia đ nh bạn bè đ đ ng viên nh c nhở giúp đ t i trong suốt

quá tr nh thực hi n kh a luận.

Xin cảm ơn đến Ủy ban Nh n d n x H a Ch u các ban ngành và toàn thể nh n

d n x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng đ tạo điều ki n giúp đ t i rất

nhiều trong suốt quá tr nh thực hi n.

o th i gian tiến hành t m hiểu và khảo sát kh ng l u nên sự hiểu biết của t i ch c

ch n c n nhiều hạn chế n i dung tr nh bày về các nguyên t c c ng cụ của phương pháp

tiếp cận C và t m hiểu các tiềm n ng tại x H a Ch u sẽ kh ng thể tránh khỏi sự

phiến di n sai s t. V vậy t i mong nhận được sự đ ng g p ý kiến của quý th y c và

các bạn.

Đà N ng ngày 1 tháng 4 n m 17

Sinh viên thực hi n

Lê Thị H ng Sương

3

LỜI MỞ U

Trong nh ng n m qua c ng với nh ng thành tựu to lớn về các mặt phát triển kinh

tế - x h i nước ta c ng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong đ vấn đề nghèo

đ i lu n được quan t m hàng đ u. Vi c t ng trưởng kinh tế m t mặt đ g p ph n cải

thi n đáng kể đ i sống của nh n d n điều đ đ h nh thành c ng đ ng d n cư c thu

nhập cao đ i sống được đảm bảo bởi h thống cơ sở vật chất và hạ t ng các dịch vụ

ch m s c sức khỏe y tế giáo dục tương đối khá. Ngư i d n tại c ng đ ng này được phát

huy khả n ng và được bảo v qua mạng lưới an sinh x h i an toàn bền v ng. Tuy nhiên

bên cạnh đ lại sự ph n h a ngay trong quá tr nh phát triển c ng làm xuất hi n nh ng

c ng đ ng d n cư nghèo các nh m yếu thế tại v ng s u v ng xa nơi c điều ki n tự

nhiên kh ng thuận lợi. C ng đ ng nghèo thư ng g n liền với các đặc điểm: cơ sở hạ

t ng dịch vụ x h i c n thiếu hoặc yếu k m kinh tế kh ng phát triển nhu c u của ngư i

d n kh ng được đáp ứng đ y đủ thiếu cơ h i tiếp cận khoa học k thuật. T m lý thiếu tự

tin hoặc tr ng ch ỷ lại. Chính v vậy vi c giúp đ và phát triển các c ng đ ng nghèo là

hết sức c n thiết và vi c lựa chọn các phương phát ph hợp để phát triển c ng đ ng c ý

nghĩa rất lớn. Con ngư i lu n muốn vươn tới nh ng cái thu c về “ch n thi n m ” vươn

tới cu c sống no ấm và đ y đủ hay đơn giản chỉ là sự thỏa m n nh ng nhu c u cơ bản

như: vi c làm nhà ở m i trư ng an toàn. Để làm được nh ng điều này con ngư i đ phải

cố g ng và n lực rất nhiều. Là m t ngư i c ng tác x h i c n phải biết vận dụng kiến

thức khoa học rèn luy n k n ng h trợ sao cho kh ng tạo sự l thu c hay ỷ lại.

o đ t i quyết định chọn đề tài “Phƣơng pháp tiếp cận C trong phát

triển cộng đồng – Vận dụng đánh giá nguồn lực cộng đồng tại xã òa Châu huyện

òa Vang thành phố à Nẵng” để nghiên cứu.

Kh a luận g m chương chính:

Chƣơng Cơ sở lý luận của đề tài

Chƣơng 2: Phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng đ ng

Chƣơng Vận dụng nguyên t c c ng cụ của phương pháp tiếp cận C đánh giá tài

sản tiềm n ng c ng đ ng tại x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng.

o th i gian và khả n ng c hạn nên kh a luận này c n rất nhiều thiếu s t rất

mong th y c và các bạn đ ng g p ý kiến để kh a luận này được hoàn thi n hơn.

3

P N I P N MỞ U

1. Lý do chọn đề tài:

Với phương pháp phát triển c ng đ ng (PTCĐ) thư ng được sử dụng và vận dụng

dựa theo phương pháp tiếp cận truyền thống giải quyết nh ng vấn đề nh ng kh kh n

nhằm vào sự giúp đ của các cơ quan các nhà dịch vụ đ khiến ngư i d n trở nên phụ

thu c đ i khi kh ng mang lại hi u quả cao trong quá tr nh phát triển l ng phí nhiều

ngu n tài nguyên được h trợ từ bên ngoài đ ng th i bỏ s t nh ng ngu n tài nguyên

ngay trong chính c ng đ ng. Thấy được nh ng kh kh n bất cập và thách thức đ các

nhà nghiên cứu PTCĐ đ t m ra m t hướng đi mới cho sự phát triển trong c ng đ ng và

x h i.

Phương pháp tiếp cận đang sử dụng và được các chuyên gia đánh giá rất cao hi n

nay là phương pháp “PTCĐ dựa vào tiềm n ng c ng đ ng” hay c n gọi là “PTCĐ dựa

vào ngu n lực tại ch ” được dịch từ tiếng anh “ sset – ased Community evelopment”

viết t t là C .

Đ y là m t phương pháp tiếp cận mới nhằm t m kiếm và làm rõ nh ng mặt tích

cực sức mạnh khơi dậy các tài sản tiềm n ng trong c ng đ ng giúp ngư i d n nhận ra

nh ng g họ đang c nh ng thế mạnh tiềm lực từ chính c ng đ ng từ đ c ng đ ng c

thể tự tin giải quyết nh ng vấn đề nh ng kh kh n của c ng đ ng giúp cho c ng đ ng

phát triển bền v ng hơn.

Cách làm này vận đ ng sự tham gia tích cực của ngư i d n trong c ng đ ng và tạo

được l ng tự hào sự đoàn kết gi a nh ng ngư i d n trong c ng đ ng với nhau bên cạnh

đ c n tạo được sự g n kết rất ph hợp gi a c ng đ ng với mục tiêu của Đảng “d n chủ

cơ sở” và c ng cu c vận đ ng “d n biết d n bàn d n làm d n kiểm tra” của nước ta

trong giai đoạn hi n nay.

Theo Ths. Võ Hoàng Yến1

: “đi c ng với phương cách “PTCĐ dựa vào n i lực” là

nh ng nguyên t c và c ng cụ áp dụng mà nếu được trang bị các cấp địa phương hoặc các

tổ chức (ví dụ như Đoàn thanh niên với nh ng chương tr nh t nh nguy n) sẽ giúp ích rất

nhiều cho sự phát triển bền v ng của c ng đ ng”.

1

ThS. Võ Hoàng Yến ( 7) “X y dựng n i lực của c ng đ ng” Ngu n áo tuổi trẻ

Online, Ngày 14/07/2007.

4

Vậy khái ni m nguyên t c c ng cụ của phương pháp tiếp cận C là g và nó

được áp dụng như thế nào trong PTCĐ nhằm phát huy tối đa sức mạnh tiềm n ng s n c

đảm bảo sự phát triển bền v ng của c ng đ ng. Đ chính là lý do khiến t i lựa chọn đề

tài ―Phương pháp tiếp cận ABCD trong phát triển cộng đồng – Vận dụng đánh giá nguồn

lực cộng đồng tại xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng‖ để nghiên cứu.

2. Mục tiêu nghiên cứu:

Nghiên cứu của đề tài nhằm hướng đến:

 T m hiểu và làm rõ cơ sở lý luận của phương pháp tiếp cận C trong đ bao

g m các khái ni m nguyên t c và c ng cụ.

 p dụng m t số nguyên t c c ng cụ của phương pháp tiếp cận C để đánh giá

tài sản tiềm n ng tại c ng đ ng x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà

N ng.

3. ối tƣợng nghiên cứu:

Phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng đ ng – Vận dụng đánh giá

ngu n lực c ng đ ng tại x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng.

4. hách thể nghiên cứu

Khảo sát ngư i d n tại địa bàn x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà

N ng để t m hiểu về nh ng ngu n lực s n c tại c ng đ ng và sử dụng phương pháp tiếp

cận C trong phát triển c ng đ ng để đánh giá các ngu n lực đ .

5. Phạm vi nghiên cứu:

- N i dung nghiên cứu:

Phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng đ ng – Vận dụng đánh giá

ngu n lực c ng đ ng tại x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng

- Th i gian nghiên cứu:

Từ tháng 1 17 – tháng 17

6. iả thuyết khoa học

C nhiều nghiên cứu vận dụng nh ng cách tiếp cận khác nhau để đánh giá ngu n

lực trong phát triển c ng đ ng. Tuy nhiên ph n lớn nh ng nghiên cứu đ theo phương

5

pháp tiếp cận truyền thống th ng thư ng. Vận dụng phương pháp tiếp cận C

trong phát triển c ng đ ng sẽ ph hợp với hoàn cảnh và sự phát triển của x h i hi n

nay phương pháp tiếp cận này giúp đánh giá các ngu n lực tiềm n ng s n c trong

c ng đ ng chính xác và ph hợp hơn.

7. nghĩa của đề tài:

7.1. nghĩa lý luận:

Đề tài g p ph n t m hiểu thêm các phương pháp tiếp cận trong PTCĐ giúp bản

thân làm rõ các khái ni m nguyên t c c ng cụ của phương pháp tiếp cận C và c

kinh nghi m hơn trong thực tế.

Cung cấp tài li u tham khảo cho nh ng ai quan t m và muốn t m hiểu về phương

pháp tiếp cận này.

7.2. nghĩa thực tiễn:

Đề tài g p ph n giúp ngư i d n địa phương thấy được cách tiếp cận mới trong quá

tr nh phát triển. Từ đ ngư i d n nhận ra tài sản tiềm n ng hi n c trong chính c ng

đ ng m nh.

8. Cấu trúc khoá luận:

Kh a luận bao g m chương chính sau:

Chƣơng Cơ sở lý luận của đề tài

Chƣơng Phương pháp tiếp cận C trong phát triển c ng đ ng

Chƣơng Vận dụng nguyên t c c ng cụ của phương pháp tiếp cận C đánh giá tài

sản tiềm n ng c ng đ ng tại x H a Ch u huy n H a Vang thành phố Đà N ng.

6

P N II N I DUNG

C ƢƠN CƠ SỞ L LU N CỦ T I

1.1.Tổng quan về vấn đề nghiên cứu:

1.1.1. Một số nghiên cứu ở nƣớc ngoài:

- Kretzmann, JP, & McKnight, JL (1993), Building communities from the inside

out: a path toward finding and mobilizing a community's assets, Evanston, IL, Center for

Urban Affairs and Policy Research, Northwestern University (Xây dựng cộng đồng từ

bên trong: một con đường tìm kiếm và huy động tài sản của cộng đồng Evanston, IL,

Trung t m Nghiên cứu Chính sách Đ thị và Nghiên cứu Chính sách Đại học

Northwestern).

- Cunningham, G., & Mathie, A. (2002), Asset-Based Community Development —

An Overview, Paper presented at the Asset Based Community Development Workshop,

Bangkok (Phát triển cộng đồng dựa vào tài sản - Tổng quan).

- McKnight, J. (2013), A Basic Guide to ABCD Community Organizing, Evanston

IL, Asset Based Community Development Institute (Hướng dẫn Cơ bản về tổ chức

ABCD . Evanston Il .: Vi n Phát triển C ng đ ng dựa trên Tài sản).

- Mathie, A. (2006), Who is driving development? ABCD and its potential to deliver

on social justice, Paper presented at the Does Asset Based Community Development

Deliver Social Justice? Seminar, Glasgow (Ai đang thúc đẩy phát triển? ABCD và tiềm

năng của nó để cung cấp cho công lý xã hội).

- Kretzmann, JP (2010), Asset-based strategies for building resilient

communities, In JW Reich (Các chiến lược dựa trên tài sản để x y dựng c ng đ ng bền

v ng).

- A. Zautra, & JS Hall (Eds.), Handbook of adult resilience, New York: Guilford

Press, (Sổ tay về khả năng phục hồi của người lớn, New York: Báo chí Guilford).

- Green, M., Moore, H., & O'Brien, J. (2006), ABCD in Action: When People Care

Enough to Act, Toronto: Inclusion Press (ABCD trong hành động: Khi người dân chăm

sóc đủ để hành động).

1.1.2. Một số nghiên cứu ở trong nƣớc:

- H Thanh M Phương Nguyễn Hoàng Định ( ) Câu chuyện về huy động

nội lực để phát triển cộng đồng, khóa h c về huy động nội lực để phát triển cộng đồng.

7

- Sub – NIAPP (2006), p dụng cách tiếp cận dựa vào nội lực của cộng đồng

ABCD) trong phát triển nông thôn v ng Đồng B ng sông C u ong Ph n vi n Quy

Hoạch và Thiết Kế N ng Nghi p Miền Nam N ng nghi p và Phát triển n ng th n

(MARD).

- Nguyễn Đức Vinh Đinh Thị Vinh ( 1 ) Tài liệu tập huấn phương pháp tiếp cận

phát triển cộng đồng dựa vào nội lực và do người dân làm chủ phương pháp tiếp cận

ABCD).

- Th.S Chu ng – SDRC, Phương pháp tiếp cận ABCD – ột cách nhìn mới trong phát

triển cộng đồng.

- TS. Trịnh V n T ng khoa X H i Học trư ng Đại học Khoa học X h i và Nh n V n

Đại học Quốc gia Hà N i Phát triển cộng đồng Việt Nam: Thực trạng và đ nh hướng

cách tiếp cận trong bối cảnh mới.

1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài:

1.2.1. hái niệm cộng đồng

Xuất phát từ tiếng La-tinh “c ng đ ng”- communis c nghĩa là “chung c ng

c ng được chia sẻ với mọi ngư i hoặc nhiều ngư i”.

- Theo từ điển Đại học Oxford: “C ng đ ng là tập thể ngư i sống trong c ng m t

khu vực m t tỉnh hoặc m t quốc gia và được xem như m t khối thống nhất”; “C ng

đ ng là m t nh m ngư i c c ng tín ngư ng chủng t c c ng loại h nh nghề nghi p

hoặc c ng mối quan t m”; “C ng đ ng là m t tập thể c ng chia sẻ hoặc c tài nguyên

chung hoặc c t nh trạng tương tự nhau về m t số khía cạnh nào đ ”.

- Theo quan ni m Macxít: C ng đ ng là mối quan h qua lại gi a các cá nh n

được quyết định bởi sự c ng đ ng các lợi ích của họ nh sự giống nhau về điều ki n

t n tại và hoạt đ ng của nh ng ngư i hợp thành c ng đ ng đ bao g m các hoạt đ ng

sản xuất vật chất và các hoạt đ ng khác của họ sự g n g i gi a họ về tư tưởng tín

ngư ng h giá trị chuẩn mực x h i nền sản xuất sự tương đ ng về điều ki n sống

c ng như các quan ni m chủ quan của họ về các mục tiêu và phương ti n hoạt đ ng.

- Theo quan ni m của các nhà nghiên cứu về các dự án phát triển c ng đ ng:

“C ng đ ng là m t tập thể có tổ chức, bao g m các cá nh n con ngư i sống chung ở

m t địa bàn nhất định, có chung m t đặc tính xã h i hoặc sinh học nào đ và c ng

chia sẻ với nhau m t lợi ích vật chất hoặc tinh th n nào đấy”.

8

 Có thể phân ra 2 loại cộng đồng:

- C ng đ ng địa lý: bao g m nh ng ngư i d n cư trú trong c ng m t địa bàn có

thể c chung các đặc điểm v n hoá x h i và có thể có mối quan h ràng bu c với

nhau. Họ c ng được áp dụng chính sách chung.

Ví dụ: C ng đ ng d n cư tại xóm X, huy n Y

- C ng đ ng chức n ng: g m nh ng ngư i có thể cư trú g n nhau hoặc không g n

nhau nhưng c nh ng đặc điểm chung, có lợi ích chung. Họ liên kết với nhau trên cơ

sở nghề nghi p, sở thích, hợp tác hay hi p h i có tổ chức.

Ví dụ: H i đ ng hương của tỉnh Quảng Ngãi; c ng đ ng học sinh, sinh viên Vi t

Nam đang du học tại các nước; c ng đ ng nh ng công nhân nhập cư tại khu phố

A; c ng đ ng ngư i khuyết tật;

Như vậy, c ng đ ng có thể ở quy mô các cấp khác nhau từ lớn đến nhỏ, từ

chung chung đến cụ thể.

1.2.2. hái niệm phát triển cộng đồng

Có nhiều cách hiểu và cách diễn đạt khác nhau về khái ni m phát triển c ng đ ng.

Anh là nước đầu tiên có các hoạt động phát triển cộng đồng năm 1940) đã đ nh

nghĩa Phát triển cộng đồng như sau: “Phát triển c ng đ ng là m t chiến lược phát

triển nhằm vận đ ng sức dân trong các c ng đ ng n ng th n c ng như đ thị để phối

hợp cùng nh ng n lực của Nhà nước để cải thi n hạ t ng cơ sở và t ng khả n ng tự

lực của c ng đ ng”.

Theo Murray G. Ross, 1955: “Phát triển c ng đ ng là m t diễn tiến qua đ c ng

đ ng nhận rõ nhu c u hoặc mục tiêu phát triển của c ng đ ng; biết s p xếp ưu tiên các

nhu c u vì mục tiêu này; phát huy sự tự tin và ý muốn thực hi n chúng; biết t m đến

tài nguyên bên trong và ngoài c ng đ ng để đáp ứng chúng th ng qua đ sẽ phát huy

nh ng thái đ và k n ng hợp tác trong c ng đ ng”.

Đ nh nghĩa chính thức của iên Hiệp Quốc, 1956:“Phát triển c ng đ ng là nh ng

tiến tr nh qua đ n lực của dân chúng kết hợp với n lực của chính quyền để cải thi n

các điều ki n kinh tế x h i v n hoá của các c ng đ ng và giúp các c ng đ ng này

h i nhập và đ ng th i đ ng g p vào đ i sống quốc gia”.

Theo Th.S Nguyễn Th Oanh, 1995:

“Phát triển c ng đ ng là m t tiến trình làm chuyển biến c ng đ ng nghèo, thiếu tự

tin thành c ng đ ng tự lực thông qua vi c giáo dục gây nhận thức về tình hình, vấn đề