Phương hướng và các giải pháp nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu chè.

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa khoa học quản lý

Lêi Më ®Çu

ChÌ lµ lo¹i c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, cã ®êi sèng kinh tÕ kÐo dµi tõ 30 ®Õn

40 n¨m, rÊt phï hîp víi vïng ®Êt ®ai réng lín cña miÒn nói , trung du vµ cao

nguyªn. C©y chÌ cÇn sè lao ®éng sèng t¬ng ®èi nhiÒu do vËy viÖc ph¸t triÓn c©y

chÌ ë trung du miÒn nói lµ biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ ®Ó sö dông vµ ®iÒu hoµ nguån

lao ®éng dåi dµo cña níc ta, ®ång thêi gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc xo¸ ®ãi gi¶m

nghÌo cho ®ång bµo vïng s©u vïng xa. MÆt kh¸c níc chÌ lµ mét lo¹i níc uèng b¶o

vÖ søc khoÎ lý tëng ngµy nay, tiªu dïng rÊt phæ biÕn vµ h¬n 100 níc trªn thÕ giíi a

chuéng. Trong c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, c©y chÌ ®· tõng bíc kh¼ng ®Þnh

vÞ trÝ cña m×nh kh«ng chØ b»ng viÖc tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng trong níc mµ cßn

lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng. ChÌ cã vÞ trÝ quan träng nh vËy cho nªn ë

ViÖt Nam nãi chung, Tuyªn Quang nãi riªng lu«n t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó tËn dông -

u thÕ cña m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ. Tuy nhiªn vÊn ®Ò tiªu thô vÊn ®Ì tiªu

thô vÉn lµ mét bµi to¸n khã. C«ng ty chÌ T©n Trµo lµ mét doanh nghiÖp chuyªn

s¶n xuÊt kinh doanh chÌ, s¶n phÈm cña c«ng ty ®îc tiªu thô chñ yÕu th«ng qua

xuÊt khÈu. nh÷ng n¨m qua c«ng ty ®· kinh doanh cã hiÖu qu¶, t¹o dùng ®îc uy tÝn

trªn thÞ trêng quèc tÕ. Tuy nhiªn sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng chÌ thÕ giíi,

sù biÕn ®éng cña mét sè thÞ trêng truyÒn thèng ®· ¶nh hëng lín ®Õn viÖc xuÊt

khÈu cña c«ng ty. Do vËy vÊn ®Ì më réng thÞ trêng xuÊt khÈu ë C«ng ty chÌ T©n

Trµo lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn ®ång

bé c¸c gi¶i ph¸p tõ kh©u s¶n xuÊt, chÕ biÕn cho ®Õn tiª thô. NhËn thøc ®îc tÇm

quan träng cña vÊn ®Ò vµ ®îc sù híng dÉn cña TS Lª ThÞ Anh V©n cïng sù gióp

®ì cña c¸c c« chó ë C«ng ty chÌ T©n Trµo em tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “ mét

sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m më réng thÞ trêng xuÊt khÈu chÌ ë C«ng ty chÌ T©n

Trµo “.

Báo cáo tổng hợp Sinh viên: Lª Hång Khu

Lớp: QLKT B2-K3

1

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa khoa học quản lý

Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ lµm râ vÞ trÝ, vai trß cña s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu chÌ,

ph©n tÝch thùc tr¹ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu chÌ ë C«ng ty chÌ T©n Trµo

nh÷ng n¨m qua tõ ®ã ®Ò tµi tr×nh bµy c¸c quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn s¶n

xuÊt chÌ vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng thÞ trêng xuÊt khÈu chÌ cña c«ng ty.

®Ò tµi cßn nªu lªn c¸c kiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p ®ã.

§èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ, tæ

chøc liªn quan tíi s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu chÌ .

ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ C«ng ty chÌ T©n Trµo.

§Ò tµi sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu sau:

- ph¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu

- ph¬ng ph¸p xö lý th«ng tin

- ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh tÕ

- ph¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö

KÕt cÊu®Ò tµi gåm 3 phÇn chÝnh:

Ch ¬ng I: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ xuÊt khÈu chÌ.

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ xuÊt khÈu chÌ cña C«ng ty

Ch¬ng III: Ph¬ng híng vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m më réng thÞ trêng xuÊt khÈu

chÌ.

Ch¬ng I:

C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ xuÊt khÈu chÌ.

I. VÞ trÝ vµ vai trß cña s¶n xuÊt chÌ trong nÒn

kinh tÕ quèc d©n.

1. s¶n xuÊt chÌ lµ mét lµ mét lo¹i thùc vËt cã nh÷ng l¸ non chøa c¸c

Báo cáo tổng hợp Sinh viên: Lª Hång Khu

Lớp: QLKT B2-K3

2

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa khoa học quản lý

chÊt liÖu ®Æc biÖt ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm phôc vô cho nhu cÇu

uèng cña con ngêi. Ngoµi t¸c dông gi¶i kh¸t ra chÌ cßn lµ mét lo¹i dîc liÖu quý,

theo c¸c nhµ khoa häc th× níc chÌ cã t¸c dông chèng ung th, tiªu ho¸ mì, kÝch

thÝch tiªu ho¸, t¨ng kh¶ n¨ng lµm viÖc, chèng nhiÔm x¹ trong chÌ chøa nhiÒu …

cafein, vitamin, tinh dÇu, ®¹m, ®êng vµ nhiÒu lo¹i sinh tè kh¸c, cã t¸c dông cung

cÊp dinh dìng cho con ngêi võa cã kh¶ n¨ng kÝch thÝch hÖ thÇn kinh lµm cho tinh

thÇn minh mÉn, võa t¨ng cêng sù ho¹t ®éng cña c¬ thÓ, n©ng cao n¨ng lùc lµm

viÖc vµ gi¶m mÖt nhäc. Ngoµi ra chÌ cßn chøa hçn hîp tamin cã t¸c dông gi¶i

kh¸t, g©y c¶m gi¸c hng phÊn vµ kÝch thÝch tiªu ho¸.

Do cã t¸c dông lín nh vËy chÌ ®· ®îc dïng nh mét thø ®å uèng tõ

hµng ngh×n n¨m nay. Vµo thÕ kü thø 7 chÌ ®· trë thµnh mét thø ®å uèng d©n téc ë

Trung Quèc, tõ ®ã ®îc ®a sang NhËt vµ nhiÒu níc kh¸c ë Ch©u ¸, Ch©u ¢u, Ch©u

Mü, Ch©u Phi. H¬n 100 níc trªn thÕ giíi uèng chÌ nhng Ch©u ¸ s¶n xuÊt chiÕm

90% s¶n lîng chÌ ThÕ giíi cßn Ch©u ¢u tiªu thô trªn 55% s¶n lîng chÌ ThÕ giíi.

ë níc ta chÌ lµ lo¹i ®å uèng ®îc a chuéng tõ l©u ®êi vµ ®Õn nay

uèng chÌ ®· trë thµnh tËp qu¸n kh«ng thÓ thiÕu ®îc. MÆc dï cã nhiÒu lo¹i ®å uèng

®· ®îc du nhËp vµo thÞ trêng trong níc, song chÌ vÉn ®îc a chuéng vµ ®øng v÷ng

trªn thÞ trêng.

2. s¶n xuÊt chÌ mang l¹i nguån lîi lín.

chÌ lµ mét lo¹i s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña nhiÒu níc Ch©u ¸. HiÖn

nay chÌ lµ mét trong nh÷ng c©y c«ng nghiÖp cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, do vËy khèi

lîng xuÊt khÈu chÌ trªn thÕ giíi lín. V× thÕ c¸c quèc gia lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó ®¸p

øng nhu cÇu ®ã. Trªn thÕ giíi tæng gi¸ trÞ b¸n bu«n b¸n lÎ ®¹t tõ 3- 4 tû USD/n¨m.

S¶n xuÊt chÌ ë níc ta mang l¹i nguån thu nhËp quan träng, gãp phÇn

cho sù nghiÖp CNH – H§H ®ång thêi ®ãng gãp cho ng©n s¸ch hµng tû ®ång.

3. S¶n xuÊt chÌ gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.

Ngµnh chÌ bao gåm c¶ n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, hµng n¨m ngµnh n«ng

nghiÖp cung cÊp chÌ t¬i cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn chÌ. Nã ®· gãp phÇn vµo ph¬ng

híng chung lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng t¨ng tû träng cu¶ c«ng

nghiÖp so víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §ång thêi sÏ h×nh thµnh nªn nh÷ng vïng

chuyªn canh c©y chÌ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.

Báo cáo tổng hợp Sinh viên: Lª Hång Khu

Lớp: QLKT B2-K3

3

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa khoa học quản lý

4.S¶n xuÊt chÌ võa gi¶i quyÕt viÖc lµm võa mang l¹i thu nhËp cao cho

ngêi trång chÌ.

Trong t×nh tr¹ng d thõa lao ®éng nh hiÖn nay viÖc t¹o viÖc lµm lµ rÊt khã

kh¨n nhng trong s¶n xuÊt chÌ ®· sö sông cã hiÖu qu¶ lao ®éng rÊt lín. ë níc ta víi

h¬n 7 v¹n ha cÇn kho¶ng 15 vµn lao ®éng, trong t¬ng lai diÖn tÝch cã thÓ më réng

thªm 14 vµn ha, sÏ thu hót thªm 30 v¹n lao ®éng. ChÌ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu cã

gi¸ trÞ kinh tÕ cao nªn thu nhËp cña ngêi trång chÌ kh«ng nhá.

5. ChÌ lµ lo¹i c©y trång cã t¸c dông phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc,

chèng xãi mßn, gãp phÇn c¶i t¹o vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i.

B¶o vÖ m«i trêng sèng lµm cÊp thiÕt ®èi víi mçi quèc gia.ë ViÖt Nam

nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nªn Nhµ níc cã

chñ tr¬ng giao ®Êt, giao rõng ®Õn tõng hé ®Ó hä trång vµ ch¨m sãc b¶o vÒ ®îc tèt

h¬n. ViÖc trång chÌ gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr¬ng t¨ng ®é che phñ, chèng xãi mßn

®Êt…

6.S¶n xuÊt chÌ t¹o ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ th¬ng m¹i.

S¶n phÈm chÌ kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong níc mµ cßn dïng

®Ó xuÊt khÈu ra nhiÒu níc trªn thÕ giíi, gãp phÇn t¨ng tÝch luü ®Ó t¨ng trëng kinh

tÕ ®ång thêi më réng quan hÖ th¬ng m¹i. ViÖc më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ lµ

rÊt quan träng ®èi víi ViÖt Nam trong giai ®o¹n CNH – H§H ®Êt níc hiÖn nay.

II. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña c©y chÌ – .

1. §Æc ®iÓm kinh tÕ chñ yÕu cña c©y chÌ.

- §êi sèng kinh tÕ cña c©y chÌ t¬ng ®èi dµi, kho¶ng 30-40 n¨m hoÆc cã thÓ

h¬n. Do vËy nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n trong kh©u trång míi: lµm ®Êt, mËt ®é kiªn

sthiÕt ®¬ng bé, b¶o vÖ chèng xãi mßn còng nh c¸c gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ

t¸c ®éng ®Õn c©y chÌ lµ rÊt quan träng, nÕu lµm tèt th× c©y chÌ sÏ cã kh¶ n¨ng cho

n¨ng suÊt cao, æn ®Þnh vµ chÊt lîng tèt.

- Ngµnh chÌ lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã tÝnh sinh lêi cao trong s¶n xuÊt

n«ng nghiÖp. V×:

chu kú kinh doanh cña c©y chÌ l©u n¨m, Ýt ph¶i trång míi so víi mét sè c©y

trång kh¸c, trong cïng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nh nhau th× s¶n xuÊt chÌ cho hiÖu qu¶

Báo cáo tổng hợp Sinh viên: Lª Hång Khu

Lớp: QLKT B2-K3

4

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa khoa học quản lý

cao h¬n. Theo sè liÖu cña phßng n«ng nghiÖp thuéc Së kÕ ho¹ch vµ §Çu t th× qua

thèng kª cho thÊy, tû suÊt lîi nhuËn cña c©y chÌ vµ mét sè c©y trång kh¸c trong

cïng ®iÒu s¶n xuÊt th× cho kÕt qu¶:

S¾n chÌ C©y ¨n qu¶

33,0 41,0 37,0

Nh vËy chÌ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt trong c¸c lo¹i c©y ®ã.

VÒ s¶n xuÊt chÌ: mét ha chÌ víi n¨ng suÊt 4-5tÊn bóp/n¨m t¬ng ®¬ng 5-6ha

lóa hai vô (n¨ng suÊt 5-6 tÊn/ha) vµ xuÊt khÈu trung b×nh ®¹t 1500-2000USD/tÊn.

- ChÌ lµ lo¹i c©y trång cã thêi gian (thêi vô) thu ho¹ch dµi vµ t¬ng ®èi r¶i

®Òu trong nhiÒu th¸ng (9 th¸ng). V×:

S¶n phÈm thu ho¹ch cña chÌ lµ bóp t¬i (1 t«m 2 l¸) nªn sau mét thêi gian

ng¾n chÌ l¹i tråi ra nh÷ng mÇm non, qua kh©u ch¨m sãc sÏ cho thu ho¹ch vô tiÕp.

ChÌ lµ lo¹i c©y trëng thµnh m¹nh ë vïng trung du miÒn nói, chèng chÞu tèt víi

thêi tiÕt, nªn tÝnh mïa vô trong s¶n xuÊt chÌ kh«ng cao nh nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt

kh¸c trong n«ng nghiÖp mµ nã r¶i ®Òu trong nhiÒu th¸ng cña n¨m. §©y lµ mét ®Æc

®iÓm gióp cho ngêi lao ®éng tr¸nh t×nh tr¹ng b¸n thÊt nghiÖp phæ biÕn trong s¶n

xuÊt n«ng nghiÖp.

- ChÌ cÇn lîng vèn ®Çu t lín, suÊt ®Çu t cho 1ha kh¸ cao. §Çu t ban ®Çu cho

1ha chÌ trång míi rÊt cao kho¶ng 15-20 triÖu ®ång nhng sau 2-3 n¨m míi cho s¶n

phÈm vµ íc tÝnh kho¶ng 12 n¨m míi hoµ vèn. Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lín lµ

thÕ vµ c¸c n¨m tiÕp theo trong qu¸ tr×nh kinh doanh khai th¸c s¶n phÈm cÇn cã ®Çu

t thªm nh c«ng lao ®éng, ph©n bãn, thuèc trõ s©u Do vËy ph¶i tranh thñ huy …

®éng, tËn dông c¸c nguån vèn.

2. §Æc ®iÓm kü thuËt.

ChÌ lµ lo¹i c©y trång phï hîp víi vïng trung du vµ miÒn nói, lµ lo¹i c©y ¸

nhiÖt ®íi rÊt thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thæ nhìng ë níc ta nãi chung vµ

Tuyªn Quang nãi riªng.

+ Thêi tiÕt khÝ hËu:

- nhiÖt ®é: nhiÖt ®é b×nh qu©n hµng n¨m thÝch hîp víi c©y chÌ lµ tõ 18-230C,

tuú gièng mµ nhiÖt ®é kh¸c nhau. ChÌ Shan 15-200C, chÌ trung du vµ mét sè gièng

chÌ kh¸c tõ 20-280C, nhiÖt ®é thÊp qu¸ hay cao qu¸ ®Òu ¶nh hëng xÊu ®Õn viÖc

Báo cáo tổng hợp Sinh viên: Lª Hång Khu

Lớp: QLKT B2-K3

5

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa khoa học quản lý

ph¸t triÓn cña c©y chÌ v× thÕ cÇn cã biÖn ph¸p che bãng, gi÷ Èm, tíi níc thÝch …

hîp.

- ¸nh s¸ng: ChÌ lµ c©y a bãng, a Èm, giai ®o¹n chÌ con cÇn Ýt ¸nh s¸ng, chÌ

kiÕn thiÕt c¬ b¶n, chÌ kinh doanh cã c©y che bãng h¹n chÕ ®îc mét sè loµi s©u

bÖnh, gãp phÇn c¶i t¹o ®Êt, chÌ ph¸t triÓn l©u bÒn h¬n. ,ë ViÖt Nam chÌ ®îc che

bãng 40-50% ¸nh s¸ng th× cho n¨ng suÊt, chÊt lîng cao.

- §é Èm: Yªu cÇu lîng ma tèi thiÓu lµ 1000mm/n¨m, ®é Èm kh«ng khÝ thÝch

hîp lµ 85-90%.

+ §Êt ®ai:

- §é pH thÝch hîp lµ 4,5-5,5.

- ChÌ thÝch hîp víi vïng ®Êt réng hay kh« c¹n do vËy tÇng dÇy cña ®Êt trång

tèi thiÓu lµ 60cm. ThÝch hîp víi ®Êt thÞt nhÑ ®Õn thÞt nÆng, gi÷ Èm tho¸t níc

nhanh, phat triÓn tèt trªn vïng ®åi nói cã ®é cao tõ 70-1000m.

- Cã thÓ trång chÌ b»ng h¹t hoÆc d©m cµnh.

ChÌ lµ c©y trång cã nguån gèc tù nhiªn tõ l©u ®êi. Ngµy tríc s¶n xuÊt vµ chÕ

biÕn chÌ mang tÝnh tù ph¸t, tõ cung tõ cÊp. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ s¶n xuÊt

vµ chÕ biÕn chÌ còng phat striÓn theo, thi trêng chÌ ®· trë th¸nh thÞ trêng réng lín.

ChÌ cã thÓ dïng t¬i hay qua chÕ biÕn, s¶n phÈm chÌ qua chÕ biÕn gåm nhiÒu lo¹i:

ChÌ xanh, chÌ ®en, chÌ vµng…

III. lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh vµ sù vËn dông nã

vµo s¶n xuÊt, xuÊt khÈu chÌ ë ViÖt Nam vµ ë

Tuyªn Quang.

1. Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh.

Th¬ng m¹i quèc tÕ cã tõ l©u ®êi vµ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong qu¸

trÝnh ph¸t triÓn kinh tÕ. c¸c quèc gia còng nh c¸c c«ng ty kh«ng thÓ tån t¹i riªng rÏ

mµ ph¶i cã mèi quan hÖ kinh tÕ rµng buéc lÉn nhau. Mçi quèc gia ®Òu cã nguån

lùc vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt giíi h¹n. Trao ®æi bu«n b¸n quèc tÕ cho phÐp c¸c quèc

gia më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng vît qu¸ ®êng giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, vÊn ®Ò

®Æt ra cho mçi quèc gia lµ ph¶i chän mÆt hµng, ph©n bæ nguån lùc mét c¸ch hîp lý

®Ó sö dông mét c¸ch tèt nhÊt, tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc s¼n cã.

§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· ®a ra nhiÌu lý thuyÕt tiªu biÓu

Báo cáo tổng hợp Sinh viên: Lª Hång Khu

Lớp: QLKT B2-K3

6