Phong trào cánh tả và hệ lụy của chủ nghĩa tự do mới ở Mỹ La tinh

CHAU MY NGAY NAY SO 07-2010 53

PHONG TRAO CANH TA VA HE LUY CUA

CHU NGHIA TU" D O Mdi 6 MY LATINH

Khoing thdi gian chuyen giae

giiia hai the ky (XX - XXI)

lUc lUdng cinh ta My Latinh

lien tiep giinh thing ldi tren cic

chinh trUdng biu cii tdng thd'ng d khu

vUc nay. Ke til nam 1998 de'n nam

2009, ding Cinh t i tai 12 nUde My

Latinh da giinh thing ldi trdng cic

cupc bau eii tdng thd'ng, len nam

quyen dieu hinh da't nUde, treng sd' dd

CO hai nil tdVg thd'ng, mpt so' ngUdi

d&c eii lien tiep hai hoac ba nhiem ky

tdng thd'ng. ,

L Si^ pha t trien cua canh t a

Venezuela li nUde md man che

thing ldi eua lUe lUdng cinh t i d khu

vUc My Latinh vdi viec dng Hugd

Chavez, met si quan ci'p tien, iing cii

vien tdng thd'ng Venezuela nam 1998

da dupe da sd' cii tri iing hd, trd thinh

tdng thd'ng cinh t i diu tien d khu vUe

nay tvf nam 1998. Tiep theo la loat

chinh phii cinh ta hoac trung t i dUde

thinh lip d khu vile My Latinh thdng

qua biu cii tdng thd'ng.

Dd li chinh phu cinh t i eua dng

Ricardo Lagos die eii Tdng thd'ng Chile

treng cupc biu cii ndm 2000. Sau dd la

chinh phu canh t i d Brazil ciia dng

Lula da Silva die cii Tdng thd'ng trong

Ths. Lai Lam Anh

Vien Kinh te chinh tri the gidi

cupc biu cif d nude nay nam 2002.

Nam 2003, nil dng cd vien Tong thd'ng

Argentina la ba Cristina Fernandez

Kirehner, dUde da sd' phieu iing he

trdng cupc bau e^ ndm 2003, trd thanh

nil tdng thd'ng dau tien ciia nUde nay.

Nam 2004, My Latinh ee hai chinh

phii cinh ta nam quyen dieu hanh

quin ly da't nUde, dd li Chinh phu eua

Tdng thd'ng M. Torrijos d Panama va

Chinh phii eua Tdng thd'ng Tabare

Vazquez d Uruguay. Nam 2005, chinh

phii cinh ta cua Tong thd'ng Evo

Mdrales, ngUdi da dd diu tien, trung

cii tdng thd'ng, len cim quyen d

Bdlivia. Viee dng E. Morales len lim

tdng thd'ng khien Bdlivia dUde coi li

qud'c gia da sdc mau, ehung tdc dau

tien cd nen din chii, binh dang tren

chinh trUdng biu cii d khu vUc Tay

bin ciu, sau dd li Hdp chiing qud'c

Hoa Ky vdi viee dng Barack Obama,

ngUdi da den diu tien die ed Tdng

thd'ng My vi len nim quyen dieu hanh

da't nude tu: ngay 20/1/2009.

Ndm 2006 la nam thanh cdng vang

dpi ciia lUc lUdng cinh t i d My Latinh

vdi ndm lanh tu canh ta dkc ch vk tii

die eii tdng thd'ng. Tai Chile, bi M.

Bachelet, iing ed vien cinh t i dUdc da

sd' ed tri ung hp trong cupc biu ed ndm