Phòng chống tham nhũng, lãng phí: kinh nghiệm quốc tế và việt nam.

PHONG CHONG THAM NHUNG, LANG PHI:

KINH NGHIEM QUOC TE vA VIET NAM

Tham nhung, lang phi da trd thanh

van dd loan edu, la qud'c nan d mdi

qudc gia. Trong nhirng nam qua, dau tranh

phdng chdng tham nhung, lang phi dugc

Dang, Nhd nudc vd nhdn ddn la rdi quan tdm.

Cdng lac nay da thu dugc nhitng ket qua

budc ddu nhung cdn nhidu khd khdn, trd

ngai. Nhdn thite diing ddn the nao la tham

nhQng, lang phi; nhitng dac didm vd tdc hai

cua chiing cQng nhu kinh nghiem ciia qud'c

te vd Viet Nam trong nhiing ndm qua la

nhung van dd cdn thiei nhdm gdp phdn ddu

tranh phdng chdng tham nhung cd hieu qua.

I. KHAI NIEM, DAC DIEM, TAC

HAI CUA THAM NHUNG, LANG PHI

I. Khai niem va dac diem ciia tham

nhung

Theo lit didn tieng Viet "tham nhiing la

Igi dung quydn hiin dd nhung nhieu ddn va

lay cua"'.

Theo Tir didn Phdp - Viet, trong tieng

Phap tir Corruptional cd hai nghla, nghla

den: "Ld su thdi nla, sU tu phd huy, sU ddi

bai, su muc ndi lit trong bdn the" va nghla

bdng: "Ld mgt logi tdi pham dien ra irong

viec sit dung cdng vii vd quyen life nhd nUdc

mot cdch bip bcfm, tdn bao vd cue doan

nhdm thu lai cho bdn thdn, gdy thiet hgi cho

Nhd nudc vd cdng ddti'^.

Theo Tir didn Anh - Viet, trong tieng

Anh tir Corruption cd nghla la "hu hdng, ddi

bai, thdi ndi, phd hogi v.v."'\

"" PGS.TS. Luat hoc, Vien Nha nudc va Phap luat. Hoc

vien Chi'nh tri - Hanh chinh qudc gia Hd Chi Minh,

' Vien Ngdn ngu' hoc: TCr dien tieng Viet, N.xb Da

Nang - Trung tam tir di^n hoc, 2005, tr.910.

' Trung tam Khoa hoc xa hdi va nhan van qudc gia -

Vien Ngdn ngir hoc: Tir dien Phap - Viet, Nxb Tp.Hd

Chi Minh, 2000, tr.406.

' Tir didn Anh - Viet, Nxb. Dai hoc qudc gia Ha Ndi,

1997,tr.370.

Nguyin Vdn Manh'

Dieu 1 Luat Phdng chdng tham nhung

cua Viet Nam xac dinh: Tham nhung Id hdnh

vi ciia ngudi cd chitc vu, quyen han dd lai

dung chiic vu quyen han dd vi vu led, trong dd

vu lai Id led ich veil clid't, tinh tlidn md ngudi

cd chifc vu, quyen han dat duac fiodc cd the

dat difcfc tlidng qua hdnh vi tham nhiing.

Didu 13 Ludt Phdng chdng tham nhung

cua Viet Nam cung xdc dinh tham nhung

bao gdm cdc hdnh vi sau ddy:

- Tham d tai san;

- Nhdn hdi ig;

- Lam dung chii:c vu, quydn han chiem

doat tai sdn;

- Lgi dung chiic vu, quydn han trong khi thi

hanh nhiem vu, cdng vu vi vu lgi;

- Lam quydn trong khi thi hanh nhiem

vu, cdng vu vi vu lgi;

- Lgi dung chiifc vu, quydn han gay anh

hudng vdi ngudi khdc de tnic lgi;

- Gid mao trong cdng tdc vi vu lgi;

- Dua hdi Id, mdi gidi hdi Id dugc thuc

hien bdi ngudi cd chii'c vu, quydn han dd giai

quyet cdng viec cila ca quan, td chiic, don vi

hoac dia phuong vi vu lgi;

- Lgi dung chu:c vu, quydn hiin sit dung

trai phep tai san ciia Nha nudc vi vu lgi;

- Khdng thuc hien nhiem vu, cdng vu vi

vu lgi;

- Lgi dung chitc vu, quydn han de bao

che cho ngudi cd hanh vi vi pham phap ludt

vi vu lgi, can trd, can thiep trdi phdp ludt vao

viec kiem tra, thanh tra, kiem todn, didu tra,

truy id, xet x\i, thi hanh an vi vu lgi.

Nhitng khdi niem neu tren vd tham

nhung tuy da dd cap den dac trung ca ban

nhdi cua hanh vi tham nhung la lgi dung

chu:c vu, quydn han vi vu lgi va md ta cac

bidu hien cu the ciia hanh vi tham nhung

nhung chua phan dnh het ban chdi cua nd vdi

tu each la mgt te nan xa hdi, khdng chi cd y

32 J