Phát triển tài chính và hiệu quả đầu tư doanh nghiệp tại Việt Nam

Hội nghị Khoa học trẻ lần 3 năm 2021 (YSC2021) – IUH

Ngày 06/8/2021 ISBN: 978-604-920-124-0

© 2021 Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh 75

ID: YSC3F.308

PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH VÀ HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ DOANH NGHIỆP

TẠI VIỆT NAM

VŨ TRỌNG HIỀN1*, HỒ THỊ PHƯƠNG DUNG1

, TRẦN NGUYỄN MINH TÂM1

, NGUYỄN THỊ

THỦY TIÊN1

1Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

*

vutronghien@iuh.edu.vn, phuongdunga2903@gmail.com, davidtam814@gmail.com,

nguyenthithuytien256@gmail.com

Tóm tắt. Bài nghiên cứu xem xét mối liên hệ giữa phát triển tài chính và hiệu quả đầu tư của các doanh

nghiệp đang gặp phải vấn đề đại diện và/hoặc các doanh nghiệp bị ràng buộc tài chính. Tác giả sử dụng

mẫu quan sát bao gồm 147 doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam trong suốt giai đoạn 2009-2019. Kết quả

nghiên cứu chỉ ra: thứ nhất, phát triển tài chính tác động cùng chiều đến đầu tư doanh nghiệp; thứ hai, phát

triển tài chính làm hạn chế đầu tư quá mức của các doanh nghiệp gặp phải vấn đề đại diện; thứ ba, phát

triển tài chính làm cải thiện vấn đề đầu tư dưới mức của các doanh nghiệp bị ràng buộc tài chính.

Từ khóa. Phát triển tài chính, Đầu tư doanh nghiệp, Đầu tư quá mức, Đầu tư dưới mức

FINANCIAL DEVELOPMENT AND CORPORATE INVESTMENT EFFICIENCY IN

VIETNAM

Abstract. The study considers the association between financial development and corporate investment

efficiency in firms with agency issues and/or financing constraints. We use the sample of 147 listed firms

in Vietnam from 2009 to 2019. The results show that: firstly, financial development has a positive impact

on corporate investment; secondly, financial development reduces over-investment of firms with agency

issues; lastly, financial development improves under-investment of firms with financing constraints.

Keywords. Financial development, Corporate investment, Over-investment, Under-investment

1 GIỚI THIỆU

Đầu tư sẽ tạo ra giá trị cho doanh nghiệp, và các nhà quản lý cố gắng theo đuổi nhiều cơ hội đầu tư để tối

đa hóa giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, với nguồn lực doanh nghiệp hạn chế, các nhà quản lý phải phân bổ

nguồn lực giữa các dự án đầu tư. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các nhà quản lý không phải lúc

nào cũng phân bổ nguồn lực hiệu quả (Jensen & Meckling, 1976; Jensen, 1986). Các nhà quản lý thường

có xu hướng sử dụng quá mức nguồn vốn vào các dự án không mang lại giá trị, hoặc sử dụng dưới mức

nguồn vốn vào các dự án mang lại khả năng sinh lời. Điều này làm hạn chế tính hiệu quả đầu tư của doanh

nghiệp. Zhang và cộng sự (2016) đề cập tính hiệu quả của đầu tư là sự cắt giảm tình trạng đầu tư quá mức

và/hoặc đầu tư dưới mức.

Vấn đề ràng buộc tài chính và vấn đề đại diện nổi lên tại các nền kinh tế có thị trường vốn ít phát triển hơn,

luật và các quy định ít nghiêm ngặt hơn, cơ cấu giám sát và tính minh bạch chưa cao. Phát triển tài chính

giúp cắt giảm các rào cản của việc tài trợ, cải thiện cơ cấu giám sát, giảm chi phí đạt được các thông tin tài

chính.

Phát triển tài chính giúp vận hành vốn trôi chảy hơn từ người cung cấp vốn đến người sử dụng vốn, từ đó

làm giảm nhẹ các ràng buộc tài chính mà doanh nghiệp đối mặt. Một quốc gia có mức độ phát triển tài

chính cao thì sẽ có nhiều người cung cấp vốn hơn đến người sử dụng vốn. Điều này giúp cắt giảm chi phí

tài trợ do có sự gia tăng cạnh tranh giữa những người cho vay.

Phát triển tài chính giúp cải thiện hiệu quả phân bổ vốn thông qua cơ cấu giám sát và đánh giá thích hợp.

Các thị trường tài chính đã phát triển có nhiều định chế tài chính chính thức và phi chính thức mà đều đặn

giám sát và đánh giá các hành động của doanh nghiệp. Các định chế tài chính này đảm bảo một doanh

nghiệp niêm yết tuân thủ các chuẩn mực minh bạch và trách nhiệm doanh nghiệp cao. Điều này loại bỏ nhu

cầu giám sát riêng lẻ của các nhà đầu tư nhỏ mà kích thích sự tự tin của các nhà đầu tư. Sự giám sát thích