Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
–––––––––––––––––––––––––––
DƢƠNG VĂN HÕA
PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG NÔNG THÔN
GÓP PHẦN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN PHÖ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
–––––––––––––––––––––––––––
DƢƠNG VĂN HÕA
PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG NÔNG THÔN
GÓP PHẦN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN PHÖ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
Mã số: 60.62.01.15
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
: TS. PHAN VĂN HÙNG
THÁI NGUYÊN - 2015
i
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này do
tôi thu thập là trung thực và chƣa đƣợc sử dụng để bảo vệ bất kỳ một công
trình nào.
Các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả Luận văn
DƢƠNG VĂN HÕA
ii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành Luận văn, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các
cơ quan, các cấp lãnh đạo và các cá nhân. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn và kính
trọng tới các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong quá trình học
tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo - Trƣờng Đại
học Kinh tế và Quản trị kinh doanh và các thầy, cô giáo đã giảng dạy cho tôi
những kiến thức quý báu để tôi hoàn thành chƣơng trình đào tạo và thực hiện
Luận văn.
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Phú
Bình, Phòng Kinh tế - Hạ tầng, Phòng Tài chính – Kế hoạch, Phòng Nông
nghiệp và PTNT, Điện lực Phú Bình, Ban quản lý các dự án đầu tƣ và xây
dựng, Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới, Trung tâm viễn thông huyện Phú
Bình,... Lãnh đạo và nhân dân xã Hà Châu, xã Lƣơng Phú, xã Bàn Đạt và các
tập thể, cá nhân đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thu thập số liệu để hoàn thiện
Luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phan Văn Hùng đã tận tình chỉ
đạo, trực tiếp hƣớng dẫn tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, chia sẻ, giúp
đỡ tôi nhiệt tình để tôi hoàn thiện Luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2015
HỌC VIÊN
DƢƠNG VĂN HÕA
iii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii
MỤC LỤC........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................ vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU .................................................................viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài ............................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài............................................................................ 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2
4. Đóng góp mới của luận văn .......................................................................... 3
5. Bố cục của đề tài ........................................................................................... 3
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
KẾT CẤU HẠ TẦNG NÔNG THÔN ........................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận về phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn............................... 4
1.1.1. Lý luận chung về kết cấu hạ tầng nông thôn .......................................... 4
1.1.2. Nội dung cơ bản về kết cấu hạ tầng nông thôn..................................... 14
1.1.3. Những điểm chủ yếu cần quan tâm khi xây dựng, phát triển kết cấu
hạ tầng nông thôn ............................................................................................ 20
1.1.4. Một số vấn đề về nông thôn và phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn
gắn với xây dựng nông thôn mới .................................................................... 21
1.2. Kinh nghiệm về phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn tại một số địa
phƣơng ở Việt Nam......................................................................................... 27
1.2.1. Kinh nghiệm của huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ .................................. 27
1.2.2. Kinh nghiệm quản lý của huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa ............... 29
1.2.3. Kinh nghiệm quản lý của huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ................... 31
iv
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
1.2.4. Một số bài học kinh nghiệm cho huyện Phú Bình................................ 33
Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI.............................. 36
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 36
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 36
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin, số liệu ............................................... 36
2.2.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin................................................................. 37
2.2.3. Phƣơng pháp phân tích thông tin .......................................................... 38
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 38
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG
NÔNG THÔN GẮN VỚI XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở
HUYỆN PHÖ BÌNH...................................................................................... 41
3.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội huyện Phú Bình ........................... 41
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên của huyện................................................................ 41
3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội...................................................................... 43
3.1.3. Đánh giá các lợi thế và khó khăn đối với phát triển kinh tế - xã hội
và xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn của huyện Phú Bình ......................... 45
3.2. Thực trạng phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn huyện Phú Bình........... 48
3.2.1. Thực trạng hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đƣờng bộ................... 48
3.2.2. Thực trạng phát triển hệ thống thủy lợi huyện Phú Bình ..................... 56
3.2.3. Thực trạng hệ thống điện nông thôn ở huyện Phú Bình ....................... 59
3.2.4. Thực trạng phát triển hệ thống viễn thông huyện Phú Bình................. 62
3.3. Đánh giá kết quả phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn gắn với
Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Phú Bình............................. 64
3.3.1. Đánh giá công tác tổ chức, ban hành các văn bản quản lý ................... 64
3.3.2. Kết quả thực hiện các nội dung xây dựng NTM gắn với xây dựng
kết cấu hạ tầng nông thôn................................................................................ 66
3.4. Đánh giá chung về phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn góp phần
thực hiện Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Phú Bình............. 70
v
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
3.4.1. Những kết quả đạt đƣợc ........................................................................ 70
3.4.2. Những hạn chế, yếu kém....................................................................... 74
3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém .......................................... 75
Chƣơng 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
KẾT CẤU HẠ TẦNG NÔNG THÔN GÓP PHẦN XÂY DỰNG
NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÖ BÌNH, TỈNH
THÁI NGUYÊN................................................................................... 78
4.1. Quan điểm và phƣơng hƣớng phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn
góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình................... 78
4.1.1. Quan điểm phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn .................................. 78
4.1.2. Phƣơng hƣớng phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn góp phần xây
dựng nông thôn mới ở huyện Phú Bình .......................................................... 79
4.1.3. Một số mục tiêu cơ bản xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn huyện
Phú Bình giai đoạn 2016-2020........................................................................ 80
4.2. Giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng góp phần xây dựng nông thôn
mới trên địa bàn huyện Phú Bình giai đoạn 2016-2020 ................................. 82
4.2.1 Nâng cao chất lƣợng công tác quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng
nông thôn huyện Phú Bình.............................................................................. 82
cấu hạ tầng nông thôn ..................................................................................... 84
4.2.3. Hoàn thiện chính sách thu hút các nguồn lực tập trung cho đầu tƣ
xây dựng công trình hạ tầng nông thôn........................................................... 86
4.2.4. Tăng cƣờng quản lý công tác đầu tƣ phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn ..... 88
4.2.5 Tăng cƣờng quản lý đất đai, thực hiện sử dụng quỹ đất tạo vốn đầu
tƣ hạ tầng nông thôn........................................................................................ 90
4.2.6. Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu về trình độ và phẩm
chất đạo đức của cán bộ thực hiện công tác phát triển kết cấu hạ tầng
nông thôn......................................................................................................... 91
vi
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
4.2.7. Tăng cƣờng sự tham gia của cộng đồng trong phát triển kết cấu hạ
tầng nông thôn và xây dựng nông thôn mới ................................................... 92
4.3. Một số kiến nghị nhằm tăng cƣờng phát triển kết cấu hạ tầng nông
thôn góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình .......... 93
4.3.1. Đối với Trung ƣơng .............................................................................. 93
4.3.2. Đối với tỉnh Thái Nguyên ..................................................................... 93
4.3.3. Đối với cơ quan quản lý các cấp........................................................... 94
KẾT LUẬN.................................................................................................... 95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 97
PHỤ LỤC..................................................................................................... 100
vii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá
GDP : Tổng sản phẩm quốc nội
GTNT : Giao thông nông thôn
HĐND : Hội đồng Nhân dân
KCN : Khu Công nghiệp
KHCN : Khoa học Công nghệ
KT-XH : Kinh tế - Xã hội
NSNN : Ngân sách Nhà nƣớc
NTM : Nông thôn mới
PTNT : Phát triển nông thôn
QL : Quốc lộ
TW : Trung ƣơng
UBND : Uỷ ban Nhân dân
XDNTM : Xây dựng nông thôn mới
viii
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Các tiêu chí XD nông thôn mới thuộc nhóm II Hạ tầng KT - XH........26
Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất huyện Phú Bình giai đoạn 2009 – 2013..... 43
Bảng 3.2: Tăng trƣởng giá trị sản xuất các ngành huyện Phú Bình .............. 44
Bảng 3.3: Thực trạng các loại đƣờng bộ huyện Phú Bình .............................. 49
Bảng 3.4: Tỷ lệ kết cấu mặt đƣờng các loại ở huyện Phú Bình...................... 50
Bảng 3.5: Chất lƣợng các tuyến đƣờng huyện ở Phú Bình............................. 51
Bảng 3.6: Hiện trạng các tuyến đƣờng xã ở huyện Phú Bình đến năm 2013......... 52
Bảng 3.7: Kết quả thực hiện xây dựng hệ thống giao nông thôn huyện Phú
Bình giai đoạn 2011-2013............................................................... 54
Bảng 3.8: Kết quả xây dựng công trình cầu, cống, ngầm, tràn nông thôn
huyện Phú Bình giai đoạn 2011-2013 ............................................ 55
Bảng 3.9: Tổng mức đầu tƣ xây dựng công trình giao thông nông thôn
huyện Phú Bình giai đoạn 2008-2013 ............................................ 55
Bảng 3.10: Tổng hợp nguồn vốn đầu tƣ các công trình thủy lợi trên địa
bàn huyện Phú Bình giai đoạn 2008-2013...................................... 58
Bảng 3.11: Tổng hợp các dự án chống quá tải điện năm 2013....................... 59
Bảng 3.12: Tổng hợp khối lƣợng cải tạo lƣới điện hạ áp nông thôn huyện
Phú Bình đến năm 2015.................................................................. 60
2013...... 63
Bảng 3.14: Tỷ lệ sử dụng DV viễn thông huyện Phú Bình phân theo xã,
thị trấn ............................................................................................. 63
Bảng 3.15: Kết quả các tiêu chí xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn mới..... 69
Bảng 3.16: Kết quả đánh giá về phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn gắn
với Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Phú Bình ...... 72
Bảng 3.17: Mức độ ảnh hƣởng của các nguyên nhân hạn chế trong phát
triển kết cấu hạ tầng nông thôn ở huyện Phú Bình......................... 76
Bảng 4.1: Quy hoạch các loại đƣờng cấp xã, đƣờng thôn xóm và đƣờng
nội đồng huyện Phú Bình giai đoạn 2016-2025 ............................. 81
ix
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1: Cơ cấu tình hình sử dụng đất huyện Phú Bình năm 2013.......... 44
Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ các loại đƣờng bộ huyện Phú Bình ................................... 50
Biểu đồ 3.3: Tỷ lệ các loại kết cấu mặt đƣờng huyện Phú Bình..................... 51
1
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài
Huyện Phú Bình nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Thái Nguyên, địa hình
đồi núi thấp xen lẫn đồng bằng. Nền kinh tế của huyện chủ yếu dựa vào phát
triển nông nghiệp. Thu ngân sách hàng năm mới chỉ đáp ứng, cân đối đƣợc
khoảng 10% trên tổng chi ngân sách của toàn huyện, còn lại chủ yếu là do
ngân sách cấp trên hỗ trợ. Sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 26-
NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, đƣợc sự quan tâm của các cấp
từ Trung ƣơng đến địa phƣơng, sự đồng thuận ủng hộ của nhân dân hệ thống
hạ tầng thiết yếu của nông thôn huyện Phú Bình đã đƣợc quan tâm đầu tƣ
nâng cấp, cải tạo từng bƣớc đáp ứng nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của
địa phƣơng. Kết quả thực hiện giai đoạn 2008-2013: Cải tạo và nâng cấp đƣợc
126,1 km đƣờng giao thông nông thôn, xây mới 03 công trình hồ đập trung
thủy nông, sửa chữa 59km kênh cấp 3; xây mới và cải tạo nâng cấp 306
phòng học ở các bậc học, 19 phòng làm việc tại các trƣờng học, nâng cấp 10
trạm biến áp, cải tạo trên 400 km đƣờng dây cao thế và hạ thế; xây dựng mới
46 nhà văn hóa: trong đó 01 nhà văn hóa xã (Đồng Liên), 45 nhà văn hóa
thôn, xây dựng mới và cải tạo sửa chữa 1.835 nhà ở dân cƣ, trong đó có 830
nhà theo chƣơng trình 167. Các công trình hạ tầng xã hội khác nhƣ: Trụ sở
làm việc của UBND xã, chợ nông thôn, nghĩa trang liệt sỹ, công trình nƣớc
sạch đang tiếp tục đƣợc đầu tƣ hoàn thiện.
Nhìn chung các công trình kết cấu hạ tầng thiết yếu đƣợc đầu tƣ đã phát
huy hiệu quả, đáp ứng đƣợc một phần yêu cầu phục vụ sản xuất và nâng cao đời
sống của nhân dân địa phƣơng. Mặc dù đã đƣợc sự quan tâm đầu tƣ từ các
nguồn lực của Nhà nƣớc và huy động nhân dân đóng góp, nhƣng kết cấu hạ tầng
của huyện nói chung và hạ tầng nông thôn nói riêng vẫn còn nhiều yếu kém. Hệ
thống giao thông của huyện vẫn còn tới 50% là đƣờng đất, một số tuyến đƣờng
thôn xóm, đƣờng nội đồng vẫn là đƣờng mòn, hẹp, lầy thụt khi trời mƣa bão, gây
2
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
khó khăn cho sản xuất và đời sống. Hệ thống thủy lợi xuống cấp nhiều, việc kiên
cố hóa kênh mƣơng nội đồng mới đạt khoảng 60%. Vẫn còn hơn 30% diện tích
không chủ động nƣớc tƣới tiêu. Kết cấu hạ tầng về đƣờng điện, về viễn thông tới
các xã, đặc biệt là các thôn xóm vùng sâu, vùng xa còn chƣa đƣợc đầu tƣ cơ bản
nên chất lƣợng sử dụng của ngƣời dân còn thấp,…
Xuất phát từ yêu cầu thực tế đặt ra ở trên, việc nghiên cứu đề tài "Phát
triển kết cấu hạ tầng nông thôn góp phần xây dựng nông thôn mới trên địa
bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên" nhằm đƣa ra những giải pháp khắc
phục những hạn chế trong quá trình phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn mang
tính cấp thiết, có nghĩa cả về lý luận và thực tiễn.
2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở phân tích, đánh giá làm rõ thực trạng để đƣa ra giải pháp phát
triển đồng bộ kết cấu hạ tầng nông thôn góp phần thực hiện Chƣơng trình xây
dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển kết cấu hạ tầng
nông thôn.
- Đánh giá thực trạng phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng nông thôn góp
phần xây dựng nông thôn mới ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
- Đề xuất giải pháp đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn huyện
Phú Bình góp phần xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2016-2020.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu là nội dung về phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn
ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Nghiên cứu trên phạm vi địa bàn huyện Phú Bình,
tỉnh Thái Nguyên
- Phạm vi thời gian: Số liệu nghiên cứu đề tài đƣợc thu thập trong giai
đoạn từ năm 2008 đến 2013. Đề xuất giải pháp đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ
tầng nông thôn giai đoạn 2016-2020.