Phát triển cụm ngành công nghiệp trên thế giới và gợi ý chính sách cho Việt Nam

^bHi^NcO u TRflO eoi

PHAT "miEN CUM NGANH CONG NGHIEP TREN TH ^ GICJI

VA GO! Y CHMi SACH CHO VET NAM

PGS.TS. Nguyin Ngoc Sdn

Dal hoc Kinh ti Qudc ddn

Ly thuyit dja kinh ti mdi cho rang mUe do tap trung kinh ti ngay cang ddng vai trd

quan trgng dii vdi su phat triin cQa mdt vung hay mdt quic gia. Su phat triin cum

nganh cdng nghiep la each thUc di gia tang mUc do tap trung kinh ti cQa mdt vung va

tu dd lam tang nang luc canh tranh cQa vung dd. Phat triin cum nganh cdng nghidp

ddng vai trd quan trgng trong vide nang cao nSng lue canh tranh cQa cac ndn edng

nghiep mdi nhu Han Quoc, Dai Loan cung nhucQa nen kinh timdi noi nhu Trung Quoc,

Nga hay Brazil. Nhieu nudc trdn thi gidi, ki ci nudc phat thin va dang phat triin, dang

nd iuc thin khai cac chinh sach phat triin dua trdn cum nganh cdng nghidp. Di thuc

hidn chiin lugc cdng nghidp hda bit kip va vifgt qua biy thu nhap trung binh, vide then

kfiai chinh sach phat triin cae cum nganh cdng nghiep la hit sUc quan trgng dii vdi

Vidt Nam. Bai viit nghien cUu each tiip can ve cum nganh cdng nghidp, kinh nghiem

piiat triin cum nganhcdng nghidp d cac nude trdn thi gidi va ggi y chlnh sach ve phat

triin cum nganh cdng nghiep cho Viet Nam.

I

Cum nganh cong

nghiep va vai tro cua

cum nganh cong

nghiep

Ly thuydt cum nganh do M.

Porter dUa ra da dUdc dng

dung kha rpng rai d cac nudc

cdng nghiep phat tridn, cac

nudc cdng nghiep mdi ndi

cung nhu cac nudc dang phat

trien. Tuy nhien, khai niem

"Industrial cluster" kha mdi me

d Viet Nam va dUdc chuyen

ngd thanh nhieu ten gpi khac

nhau nhu "cum cdng nghiep",

"cum lien kdt cdng nghiep" hay

"cum nganh cdng nghiep.

Trong nhieu trudng hdp,

"Industrial cluster' van thudng

bi hidu lam va danh dong vdi

cac cum cdng nghiep mang y

nghTa tap trung ve mat dia ly

cda mpt sd doanh nghiep

trong mpt vung hay khu cdng

nghiep chd khdng cd sii lien

kdt gida cac doanh nghiep.

Theo tac gia "Cum nganh

cdng nghiep" la thfch hdp nha't

va sat vdi ban chat va npi

dung cda thuat ngd tidng Anh

nha't.

Thuat ngd cum nganh tUdng

ddi phd bidn vao cudi nhiimg

nam 1980 va each tidp can

ciim nganh dUdc xem nhu

each thdc hieu qua 6e phat

trien khdng gian lanh thd. Cum

nganh cd the phat trien trong

cac ITnh viic khac nhau nhU

cdng nghiep, ndng nghiep va

dich vu. Vf du, cum nganh du

lich, cum nganh cdng nghiep

hay cum nganh ndng nghiep.

Trong bai vidt nay, tac gia chd

ydu de cap ddn sii phat trien

cum nganh cdng nghiep

{Industrial cluster).

Theo M. Porter, cum nganh

cdng nghiep la sii tap hpp ve

mat khdng gian cda mpt nhdm

cac doanh nghiep, cac nha

cung cap linh kien, cac nha

cung cap dich vu, cac cdng ty

trong cac nganh lien quan va

ca cac td chdc cd mdi lien ket

chat che vdi cac doanh nghiep

nay, nhu cac trUdng dai hpc,

cac vien nghien cdu, cac cdng

ty dau tu tai chi'nh, trong mpt

nganh xac dinh, canh tranh vdi

nhau nhung cung nhau thuc

hien cac hoat dpng chung.

Nhu vay, 6e hinh thanh cum

nganh, cac doanh nghiep

trong mpt khdng gian dia ly

gan nhau va cac td chdc c6

lien quan vdi cac doanh

nghiep nay boat dpng trong

mpt finh vtic nha't dinh_ cd cac

boat dpng chung va ho trd lln

nhau.

Theo djnh nghTa eCia

UNIDO, cum nganh cdng

nghiep la mpt khu viic tap

trung cac doanh nghiep, cu

the la cac doanh nghiep vda

va nhd cdng nganh, theo cung

mpt khu viic dja ly, cung san

xua't va ban cac loai hang hda

phu trd cd lien quan ddn nhau

va do dd gap cac khd khan va

thuan ldi tUdng tu nhau.

Kuchiki A. cho rang cum

nganh cdng nghiep la sii tap

trung ve mat dja ly trong mot

qudc gia hoac mpt vdng cCia

cac cdng ty lien kdt vdi nhau,

cac nha cung cap chuyen biet,

cac nha cung cap dich vu va

cac td chdc lien quan thupc

36 Kinh te&Phat trien