Phát triển cụm ngành công nghiệp ở Việt Nam trong điều kiện toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế

^ 1 'GHI6N CUU TRflO B6\

PHAT TRIEN CUM NGANH CONG NGHIEP d VIET NAM

TRONG DIEU KIEN TOAN CAU HOA VA HQI NHAP KINH TE QUOC TE

TS. Hoing Vin Hoan

Hgc viin Chlnh tri - Hdnh chlnh Khu vyc 1

Cde nhd khoa hgc, nhd nghiin etht vd chlnh phu trin thi gi&l dang sir dyng ngdy cdng nhiiu

cdc md hinh cym ngdnh cdng nghiip nhdm tim kiim cdc lgi thi cgnh tranh bin ngodi de hStrg

cdng nghifp viing vd dfa phuang trong phdt triin kinh ti. Bdi viit phdn tich mPt sd ly thuyit vi

cym ngdnh cdng nghiip, ^ua d& phdn tich thyc tiin trong nu&c, di xudt gidi phdp cho phdt triin

cdc cym ngdnh cdng nghiip Viit Nam trong diiu kiin todn cdu hod vd hpi nh^p kinh ti qudc ti

nhdm ndng cao ndng lyc cgnh tranh cua doanh nghiip, ngdnh vd ndng lyc cgnh tranh qudc gia

1. Khii quit vl cym nginh cdng nghifp nhau, cdc nhd cung edp chuyin biit, cdc nhd cung

Khdi nifm "cym ngdnh cdng nghifp" {industrial c<^P dfch vy vd cdc td cMrc e& iiin quan trong mgt

cluster) xuit hifn vdo culi thi ky 19 do Marshall Ah ^^nh vyc nhdt dinh. M.Porter (1990), trong nhfhig

xuit, bdt nguon td vifc nghign cuu vl sy tfp frung <J6ng gdp diu tign cua minh vl vin de niy, ciing

sin xuit cdng nghifp d mien bde nudc Anh. Mars- ^V^ nghTa mft cym ngdnh cdng nghifp nhu Id mft

hall di Ah cfp tdi sy ndng dgng cdng nghf cua cie % hgp cie nginh cdng nghifp dugc lien kit thdng

khu cdng nghifp cua Anh, dng khdng phdn bift rd qua qua" hf ngudi mua - ngudi cung dng, ho$c bdi

gida vifc ddng co sd nhu li mgt bifn phip Ah giim cdng "ghf chung hay kfnh phin phoi chung hay

chi phf sdn xuit frong dilu kifn thj tovdng khdng In "g"^" '«<> <*Ong chung.

dinh vdi vifc chgn vi frf nhu Id mgt nin tdng cua Jacobs vi De Man (1996) dua ra cich nhin r5

hdnh trinh cdng nghf cua mft ngdnh cdng nghifp. ring hom vl vl cym nginh cdng nghifp. Hp cho

Tuong ty nhu vfy, eic nhi nghign cuu tiieo trudng ring "khdng c6 mpt dinh nghTa chinh xdc vi cym

phdi Phdp nhu CourIetviPeequeur,ColIetetis,... gpi ngdnh cdng nghif p.... muc dp khdc bift Id ddng

li cie hf thong sin xuit dia phuong SPL - "Systg- quan tdm" vi md r^ng khdi nifm cym lign kit

mes productifs localisgs". Dd Id hf thong sin xuit nginh dgc vi ngang dl nhfn d^ng khudn khi chinh

de cfp nhilu din khfa c^nh Iinh tho. cd thi dugc diing dl dinh nghTa cym nginh cdng

Cie djnh nghTa gin diy cua cie nhi nghien cdu nghifp. Cdng vdi cich nhfn d^ng rd ring vl cym

tiieo frudng phii Anh - My ggi Id cym ngdnh cdng nginh cdng nghifp nhu trfn, Ketel (2004X cho rdng,

nghifp "cluster" hay "district indusfriel" vi vifc tfp ni^t cym nginh cdng nghifp phii cd 4 die diem

trung theo Idnh till tiiudng khdng dugc coi Id mft quan frgng li: 1) Khoing cich - nhOmg cdng ty ndm

die trung co ban cua mOt cym ngdnh cdng nghifp. trong cym lign kit phii chia se nguln lyc^chung, vd

GBecattini coi cym ngdnh cong nghiip lit mpt thyc cho phgp sy Ian toi tfch cyc; 2) Lien kit - nhdng

the xd hpi lanh thd ddc trung b&i sy cd m$t hogt ho^t dOng ciia eic cdng ty phii chia sg mOt myc dfch

dpng cua mpt cpng ddng ngu&i vd qudn thi doanh chung; 3) Phin dng qua 1^ chd d0ng - cd phan dng

nghiip trong mpt khdng gian dja ly vd Ifch sir nhdt qua l»i n»Ot cich chii dOng giOa cie cdng ty ndm

dfnh. Cramanski vi Ablas (1979) coi cie cym ngdnh t«>ng cym nginh cdng nghifp; 4) T;^ If gidi h?n -

cong nghiip nhu Id mpt nhdm ngdnh cong nghiip ^^^ ^^ ™^* ^ "^^^ ^'"h nhOmg ben tiiam gia cd tac

dugc lien kit b&i dong quan trgng vi hdng hoa vd <*Ong chfnh dli vdi cong ty.

dfch vy. Sonobe & Otsuka (2006), cho ring, cym Rosenfeld (1997) dua tiiem mgt so d$c frung vao

ngdnh cong nghifp Id sy tgp trung ve dfa ly cua cdc khii nifm cym nginh c6ng nghifp bao g6m quy m6

doanh nghifp sdn xudt cdc m$t hdng gidng nhau cua cym nginh cdng nghifp, tim quan frpng kinh tl

hogc CO lien quan mgt thiit v&i nhau trong phgm vi hoic chiln luge ciia cym nginh cdng nghifp, ddy

nho. Kuchiki (2007) I^i cho ring, cym ngdnh cong sin phim dugc sin xuit hay djch vy dugc sd dyng

nghiip la sy tgp trung vi dfa ly trong mpt qudc gia vi vifc sd dyng diu vio chung. T6 chdc Phat frien

hogc mpt vimg cua cdc doanh nghijp co lien kit v&i Cdng nghif p»Lign hifp qu6c (UNIDO) di dua ra

54