Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Phát ngôn - biến thể cú pháp của câu
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
56 NGON NGtr & Bin S6N G si 2 (244)-2016
PHAT NGON - BIEN THE CU PHAP CUA CAU
UTTERANCE - SYNTACTIC VARIANTS OF SENTENCE
DITON G XUA N QUANG
(ThS-NCS; Dai hpc KHXH & NV, DHQG Hk N$i)
Abstract: This article interests m the close relation between Sentence and Utterance. We
discussed the utterance, that difference sentence as Langue is the opposite of Parole, by the
analysis of the content of concept - syntactic variant. And the utterance is mvestigated by
semiotics with three aspects: syntactics - semantics - pragmatics. The most important aim of
this researeh is to discover the foundation of utterance (reality) by sentence (abstract).
Key words: Sentence, Utterance, Syntactic variant.
1. Dan nhap
Trong tieng Latin e6 mft tuySn ngfin: "Nihil
est in lingua, quod non fiierit in oratione",
nghTa 1^: "Khdng cd mpt cdi gi trong ngdn ngO"
md lgi khdng cd trong cdu ruii"" [din theo Cao
Xuan H90 2005: 26] nhSm khang djnh vi hi d§c
bift ciia cau noi trong nghien cuu ngon ngiJ.
Myc dich cua mpi cSu n6i Ii de truyen tdi
nhOng th5ng difp. Thong difp ay la nhOng
nhSn dinh, nhimg danh gid cfta ngircri noi ve
nhihig sir tinh cua th^ gidi khdch quan. Tuy
nhien do nhung hoan canh giao tiep khac nhau
mk nhQng nfi dung thflng difp dugc t6 chiic
khdc nhau theo dfing nhu cau giao tilp cy the.
Sdn pham ciia qud trinh th ehijcc that^ nhflng
t^n t^i cy thi trong hifn thyc ndi ndng ay Id
Phdt ngon, hay theo mft s6 quan nifm dinh
danh Id Cau. DT nhien, sy t6n tgi ciia khdi nifm
Phdt ngon ben cgnh khdi nifm bdy lau du ^
tmyen th6ng chdp nhjui sii dyng - Cau hdn chdc
c6 nhihig li do. V§y m6i quan hf giOa Cdu vd
Phdt ngfln la gi? 6 bdi viet ndy, chiing toi sS
trlnh bdy nhimg kiln gidi de ldm ro hon sy khdc
bift cung nhu m6i lien hf bin eh§t gifla hai d6i
tugng nghien eiju co bdn nay. Hay hien ngon
hon, nhifm vy ciia bdi viet Id dinh vj khdi nifm
Phdt n^ n trong he thong ngon ngii hgc dya
tren co so phdn bift ciia F. de Saussure doi vdi
don vj ngfln ngfl- truu tugng vd cdc biin thi \in
ndi ciia n6 trong ddi song thyc tai.
2. Blln the or cap df C3u
Ke tilp nghien ciiu ve biin thi khdi phdt tir
dia hgt Ngif dm - am vi hgc ciia N. Tmbetzkoy
va R. Jakobson, nhflng y nifm dau tien vl bien
the 6 cap do cau ciing dugc mgt thanh vien cua
tnidng phdi Praha Id F. DaneS dua ra nam 1964
trong bdi viet tong kit vh ba binh difn ng|ii€n
cihi cii phdp "A three-level approach to syntex"
(sau ndy dugc tdp hgp trong vyng tgp Travaux
Linguistique de Prague 1966). Theo flng, khSi
nifm ndy nhdm xdc dinh nhung biin dli ciia
mft miu cdu chuin dl tgo n€n nhihig bien tiie
ciia chiing tren co s6 phan tich binh dien to
chOc phdt ngdn. Sau d6 cdc trudng phu C^
tnic, Tgo sinh va Cht>c ndng diu co nhihig (pm
tam khdc nhau tdi hifn tugng ngon ng& nay. Tir
diem nhin Chiie ndng lugn, K. Lambercht dd c6
nhihig kiln giai sau sdc vl bien the d cap d§:
cdu, md rfng nhihig ^ tudng ban dau ciia
Dane§. Ong diing thugt ngfl' "Allosentence" vdi
n^Ta "Id cdc biiu hiin bi mdt cda mpt m?iih
de tuong duong nhau vi ngie nghm nhieng khdc
nhau vi mat hinh thiec vd dung ftpc"
[Lambrecht 1994: 39]. Nhieu nhd ng&hpc danh
gid Lambrecht la ngudi kl tyc cong vifc bj b6
dd ciia DaneS nhu Joybrato Mukheqee (2001),
Thomas Hoffinann & CJraeme Trousdale
(2013), nhung chung tfli cho i^ g Lambrecht c6
vai trfl quan trgng trong vifc dinh Wnh cung
nhu phdt trien khdi nifm biin the d cap dp cau.
Lambercht nhdn manh nhihig tdc dfng tryc tilp
cua cau true thong tin d6i vdi biin the d cap d§
cdu: "Su khdc nhau trong cdu trdc thdng tin
cUa cdu ludn duprc hiiu nhu Id s^ tuang phdn
giiea cdc biin thi..." [Lambrecht 1994: 10] hay
"Trong khi cdu true hinh thdi cu phdp va ngon
diiu cda cdc cdu riing ri cd thi duprc phdn tich
md khdng cdn viin din cdc phgm trii cdu trk