Phản ứng của thị trường về sự thay đổi tỷ lệ vay nợ của công ty - Bằng chứng thực nghiệm ở các công ty niêm yết tại sàn HOSE

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÝ MINH ĐẠI

PHẢN ỨNG CỦA THỊ TRƯỜNG VỀ SỰ THAY

ĐỔI TỶ LỆ VAY NỢ CỦA CÔNG TY -

BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM Ở CÁC CÔNG

TY NIÊM YẾT TẠI SÀN HOSE

Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng

Mã số chuyên ngành : 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SỸ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học:

TS. VÕ HỒNG ĐỨC

TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2015

iii

TÓM TẮT

Đề tài được thực hiện nhằm mục đích xác định tại Việt Nam có hay không

những phản ứng của thị trường đối với sự thay đổi tỷ lệ vay nợ của các công ty

niêm yết tại thời điểm các công ty công bố các báo cáo tài chính, thể hiện sự thay

đổi của tỷ lệ nợ vay.

Sau khi khảo sát các cơ sở lý thuyết kinh tế tài chính nền tảng liên quan đến

tỷ lệ vay nợ của công ty gồm: (i) lý thuyết tỷ lệ vay nợ tối ưu, (ii) lý thuyết về

xác định tỷ lệ vay nợ tối ưu, (iii) lý thuyết về thay đổi giá trị công ty bằng cách

thay đổi tỷ lệ vay nợ; đề tài này đã tiến hành xây dựng các giả thuyết nghiên cứu

trên cơ sở các nghiên cứu thực nghiệm trước đó. Phản ứng của thị trường được

đo lường qua sự tồn tại của lợi nhuận bất thường của giá cổ phiếu. Đồng thời, đề

tài cũng tiến hành kiểm chứng có hay không việc thị trường phản ứng tích cực

đối với việc các công ty có tốc độ tăng trưởng doanh thu thấp gia tăng vay nợ.

Các giả thuyết nghiên cứu được kiểm định dựa trên việc phân tích mẫu

nghiên cứu bao gồm 260 công ty niêm yết trên Sở Giao Dịch Chứng Khoán

TP.HCM (HOSE) trong giai đoạn từ tháng 01 năm 2007 đến tháng 06 năm 2015.

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu sự kiện và phân tích lợi nhuận bất

thường để đưa ra kết luận.

Kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, thị trường hoàn toàn không có

phản ứng đối với việc thay đổi tỷ lệ vay nợ của công ty; cũng như không có phản

ứng đối với việc các công ty có tốc độ tăng trưởng thấp gia tăng vay nợ. Mặt

khác, kết quả nghiên cứu cho thấy có bằng chứng ủng hộ cho lý thuyết về sự điều

chỉnh giá trị công ty bằng cách điều chỉnh tỷ lệ vay nợ.

Tuy nhiên, trong nghiên cứu này, chỉ mới dừng lại ở dữ liệu của các công ty

niêm yết trên Sở Giao Dịch Chứng Khoán TP.HCM. Các công ty niêm yết trên

Sở Giao Dịch Chứng Khoán Hà Nội chưa được xem xét đến.

iv

Đề tài đã cung cấp thêm sự hiểu biết về hoạt động của thị trường chứng

khoán tại Việt Nam. Do đó, kết quả nghiên cứu thực nghiệm trong đề tài rất có

ích cho các đối tượng khác nhau như: các nhà đầu tư chứng khoán, các công ty

niêm yết trên thị trường chứng khoán.

v

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan ......................................................................................................i

Lời cảm ơn.........................................................................................................ii

Tóm tắt............................................................................................................. iii

Mục lục...............................................................................................................v

Danh mục hình và biểu đồ .............................................................................vii

Danh mục bảng...............................................................................................viii

Danh mục từ viết tắt.........................................................................................ix

Chương 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ...............................1

1.1. Lý do nghiên cứu ........................................................................................ 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 2

1.3. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 2

1.4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ............................................................... 3

1.5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 3

1.6. Ý nghĩa nghiên cứu .................................................................................... 3

1.7. Kết cấu luận văn ......................................................................................... 3

Chương 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT NGHIÊN CỨU .......................................... 5

2.1. Cơ sở lý thuyết ............................................................................................ 5

2.1.1. Lý thuyết của Modigliani và Miller (1958) – Lý thuyết M&M ......... 5

2.1.2. Lý thuyết của Modigliani và Miller (1963) – Lý thuyết M&M mở

rộng ............................................................................................................ 6

2.1.3. Lý thuyết của DeAngelo và Masulis (1980) và Masulis (1983) ........ 6

2.2. Các nghiên cứu trước .................................................................................. 7

2.3. Lý thuyết về nghiên cứu sự kiện ................................................................ 13

vi

Chương 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU ....................... 15

3.1. Các khái niệm ........................................................................................... 15

3.2. Phương pháp và mô hình nghiên cứu ........................................................ 16

3.3. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................... 19

3.4. Dữ liệu nghiên cứu ................................................................................... 20

Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .......................................................... 24

4.1. Thống kê mô tả ......................................................................................... 24

4.2. Kết quả phân tích theo toàn bộ mẫu .......................................................... 26

4.3. Kết quả phân tích theo phân nhóm tỷ lệ vay nợ LTD/NW ......................... 27

4.4. Kết quả phân tích theo phân nhóm tỷ lệ vay nợ theo TD/MVE ................. 29

4.5. Kết quả phân tích theo phân nhóm tỷ lệ tăng trưởng doanh thu ................. 32

4.6. Kết luận chung về kết quả phân tích .......................................................... 35

Chương 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................. 37

5.1. Kết luận .................................................................................................... 37

5.2. Khuyến nghị ............................................................................................. 40

5.3. Giới hạn của nghiên cứu và các hướng nghiên cứu tiếp theo ..................... 40

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 42

PHỤ LỤC 1 ..................................................................................................... 44

PHỤ LỤC 2 ..................................................................................................... 46

PHỤ LỤC 3 .....................................................................................................48