Phản ứng của thị trường khi doanh nghiệp công bố thông tin phát hành trái phiếu - Nghiên cứu trên thị trường chứng khoán Việt Nam

-----------------------------------------------

UYỄ Ị Ơ U

Ả Ứ ỦA Ị K

A Ệ Ô Ô

PHÁT HÀNH TRÁI PH ẾU:

Ê ỨU Ê Ị

Ứ K Ệ A

LUẬ Ă SĨ Â

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Mã số chuyên ngành: 60 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Võ Xuân Vinh

TP. Hồ Chí Minh, năm 2017

i

L A A

Tôi cam đoan rằng luận văn “Phản ứng của thị trường khi doanh nghiệp

công bố thông tin phát hành trái phiếu: Nghiên cứu trên thị trường chứng khoán

Việt Nam” là nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố

hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận

văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 30/07/2017

NGƯỜI THỰC HIỆN

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG DUNG

ii

L I CẢ Ơ

Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Giảng viên hướng dẫn PGS.TS Võ

Xuân Vinh đã tận tình hướng dẫn, hỗ trợ và truyền đạt cho tôi những ý kiến khoa

học về lý thuyết cũng như kinh nghiệm triển khai thực tế trong quá trình tôi lựa

chọn và thực hiện đề tài nghiên cứu này. Thầy là nguồn động lực để giúp tôi vượt

qua khó khăn và hoàn thành luận văn này với sự tận tụy và nhiệt tình hỗ trợ.

Tôi cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu cùng các Quí

thầy cô khoa Sau đại học của trường Đại học Mở TPHCM đã trang bị cho tôi những

kiến thức quý báu, đồng thời đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành

chương trình đào tạo Sau đại học.

Sau cùng, tôi xin chân thành cám ơn bạn bè, người thân, đồng nghiệp đã

động viên tôi hoàn thành luận văn này.

Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả mọi người.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 30/07/2017

NGƯỜI THỰC HIỆN

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG DUNG

iii

TÓM TẮT LUẬ Ă

Luận văn nghiên cứu phản ứng của thị trường khi doanh nghiệp công bố

thông tin phát hành trái phiếu. Ngoài ra, luận văn cũng xem xét tác động của các

yếu tố đặc trưng của doanh nghiệp lên phản ứng của thị trường.

Dữ liệu được sử dụng bao gồm các công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng

khoán TP.HCM có thông báo phát hành trái phiếu từ năm 2011-06/2017.

Áp dụng phương pháp nghiên cứu sự kiện trong tài chính, kết quả chỉ ra rằng

thị trường phản ứng tích cực với thông báo phát hành trái phiếu doanh nghiệp, gồm

cả trái phiếu không chuyển đổi và trái phiếu chuyển đổi, mục đích đầu tư, tăng quy

mô vốn hoạt động. Tuy nhiên, đối với mục đích phát hành để cơ cấu nợ, nghiên cứu

tìm thấy lợi nhuận bất thường âm không có ý nghĩa thống kê. Khi xem xét tác động

của các yếu tố đặc trưng doanh nghiệp đến lợi nhuận bất thường, kết quả cũng chỉ ra

rằng các yếu tố đặc trưng của doanh nghiệp không có ảnh hưởng đến lợi nhuận bất

thường tích lũy.

iv

L

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN ........................................................................................... iii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC HÌNH ...................................................................................................vi

DANH MỤC BẢNG.................................................................................................vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................vii

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ......................................1

1.1 Cơ sở hình thành luận văn ................................................................................1

1.2 Vấn đề nghiên cứu ............................................................................................2

1.3 Mục tiêu nghiên cứu .........................................................................................2

1.4 Câu hỏi nghiên cứu ...........................................................................................3

1.5 Dữ liệu nghiên cứu............................................................................................3

1.6 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ...................................................................4

1.7. Ý nghĩa và điểm mới của luận văn ...................................................................4

1.8 Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................5

1.9 Kết cấu luận văn................................................................................................6

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...........................................................................7

2.1 Cơ sở lý luận về phản ứng của thị trường chứng khoán ...................................8

2.2 Lý thuyết thị trường hiệu quả (Efficient market)..............................................8

2.3 Lý thuyết về lợi ích của Thuế (Tax-benefit Hypothesis)..................................9

2.4 Lý thuyết về thông tin bất cân xứng (Asymmetric information Theory) .......10

2.5 Lý thuyết đánh đổi (Trade-off Theory)...........................................................11

2.6 Lý thuyết trật tự phân hạng (Pecking order theory)........................................11

2.7 Lý thuyết tín hiệu (Signaling Theory) ............................................................12

2.8 Lợi nhuận bất thường......................................................................................13

2.9 Các vấn đề về trái phiếu..................................................................................13

2.9.1 Trái phiếu doanh nghiệp…………………………………………….......13

2.9.2 Loại hình trái phiếu…………………………………………………......13

2.9.2.1 Trái phiếu không chuyển đổi…………………………………………....13

2.9.2.2 Trái phiếu chuyển đổi……………………………………………….......14

v

2.9.3 Những lợi ích khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu…………………..15

2.9.4 Mục đích phát hành trái phiếu…………………………………………..16

2.10 Các công trình nghiên cứu trước.....................................................................16

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................26

3.1 Mô tả dữ liệu nghiên cứu ................................................................................26

3.2 Phương pháp nghiên cứu ................................................................................26

3.2.1 Ngày sự kiện (event date)……………………...………………………. 27

3.2.2 Cửa sổ ước lượng (estimate window)…………………………………..27

3.2.3 Cửa sổ sự kiện (event window):………………………………………...28

3.2.4 Lợi nhuận bất thường (Abnormal Return – ARi,t)………………………28

3.2.5 Lợi nhuận bất thường trung bình (Average Abnormal Returns￾AARt)…………………………………………………………………...29

29

3.2.6 Lợi nhuận bất thường trung bình tích lũy (Cumulative Average Abnormal

Returns - CAAR)………………………………………………………..29

3.2.7 Phương pháp kiểm định……………………………………………… ..30

3.2.8 Mối quan hệ giữa lợi nhuận bất thường tích lũy và các đặc điểm của

doanh nghiệp công bố thông tin phát hành trái phiếu…………………..32

3.2.8.1 Mô hình nghiên cứu:…………………………………………………… 34

3.2.8.2 Các kiểm định………………………………………………………….. 40

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, THẢO LUẬN........................................42

4.1 Tổng hợp kết quả khảo sát ..............................................................................42

4.1.1 Thống kê số đợt thông báo theo năm…………………………………...42

4.1.2 Thống kê số đợt thông báo theo loại trái phiếu…………………………43

4.1.3 Thống kê số đợt thông báo theo mục đích phát hành…………………...43

4.2 Phản ứng thị trường đối với sự kiện công bố thông tin phát hành trái phiếu

doanh nghiệp...................................................................................................44

4.3 Tác động của một số yếu tố đặc trưng của doanh nghiệp đến phản ứng của thị

trường thông qua lợi nhuận bất thường tích lũy .............................................52

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN ........................................................................................61

5.1 Kết luận ...........................................................................................................61

5.2 Giới hạn của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ...............................62

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

vi

DANH Ì

Trang

Hình 4.1: Số thông báo phát hành trái phiếu doanh nghiệp năm 2011 – 06/2017 42

Hình 4.2: Số thông báo phát hành phân nhóm theo loại trái phiếu.................... 43

Hình 4.3: Số thông báo phát hành phân nhóm theo mục đích phát hành .......... 43

Hình 4.4: Lợi nhuận bất thường trung bình xung quanh ngày thông báo.......... 46

vii

DANH M C BẢNG

Trang

Bảng 2.1: Bảng tóm tắt các nghiên cứu trước.................................................... 20

Bảng 3.1: Bảng tổng hợp các biến trong mô hình nghiên cứu........................... 39

Bảng 4.1: Bảng tổng hợp thông báo phát hành trái phiếu doanh nghiệp........... 44

Bảng 4.2: Kết quả kiểm định lợi nhuận bất thường cho toàn bộ mẫu

nghiên cứu......................................................................................... 45

Bảng 4.3: Kết quả lợi nhuận bất thường cho mẫu nghiên cứu là phát

hành trái phiếu doanh nghiệp không chuyển đổi .............................. 48

Bảng 4.4: Kết quả lợi nhuận bất thường cho mẫu nghiên cứu là phát

hành trái phiếu doanh nghiệp chuyển đổi ......................................... 49

Bảng 4.5: Kết quả lợi nhuận bất thường cho mẫu nghiên cứu phân loại

theo mục phát hành trái phiếu ........................................................... 51

Bảng 4.6: Thống kê mô tả các biến trong mô hình ............................................ 53

Bảng 4.7: Ma trận tương quan giữa các biến ..................................................... 55

Bảng 4.8: Hệ số VIF của các biến độc lập trong mô hình ................................. 56

Bảng 4.9: Chỉ số Durbin-Watson....................................................................... 56

Bảng 4.10: Kiểm định phương sai thay đổi ....................................................... 57

Bảng 4.11: Kết quả hồi quy của mô hình........................................................... 57

Bảng 4.12: Hồi quy mô hình lần hai chỉ với biến size....................................... 58

Bảng 4.13: Tổng hợp kết quả hồi quy của mô hình........................................... 58