PHÂN TÍCH BẢN CHẤT CỦA PHẠM TRÙ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ TRONG BỘ TƯ BẢN - MÁC ĐÃ PHÂN TÍCH NHƯ THẾ NÀO VỀ

§Ò tµi: ph©n tÝch b¶n chÊt cña ph¹m trï gi¸ trÞ thÆng d trong bé t b¶n -

m¸c ®· ph©n tÝch nh thÕ nµo vÒ ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d

I. Sù chuyÓn ho¸ tiÒn tÖ thµnh t b¶n:

1. C«ng thøc chung cña t b¶n:

Mäi t b¶n míi ®Çu ®Òu biÓu hiÖn díi mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh nhng tiÒn tÖ

chØ biÕn thµnh t b¶n trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. NÕu lµ tiÒn th«ng thêng

th× ho¹t ®éng theo ph¬ng thøc hµng - tiÒn - hµng (H-T-H). C«ng thøc nµy gäi

lµ c«ng thøc lu th«ng hµng ho¸ gi¶n ®¬n, cßn nÕu tiÒn lµ t b¶n th× vËn ®éng

theo c«ng thøc tiÒn - hµng - tiÒn (T-H-T). C«ng thøc nµy gäi lµ c«ng thøc lu

th«ng cña t b¶n. Môc ®Ých cña lu th«ng hµng ho¸ gi¶n ®¬n lµ gi¸ trÞ sö dông.

V× vËy sù vËn ®éng sÏ kÕt thóc khi nh÷ng ngêi trao ®æi cã ®îc gi¸ trÞ sö dông

mµ anh ta cÇn ®Õn. Tr¸i l¹i, môc ®Ých sù vËn ®éng cña t b¶n kh«ng ph¶i lµ gi¸

trÞ sö dông mµ lµ gi¸ trÞ. H¬n n÷a lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm v× vËy nÕu sè tiÒn thu

vÒ b»ng sè tiÒn øng ra th× sù vËn ®éng trë nªn v« nghÜa. V× vËy sè tiÒn thu vÒ

ph¶i lín h¬n sè tiÒn øng ra. Do ®ã c«ng thøc vËn ®éng ®Çy ®ñ cña t b¶n lµ T￾H-T’ trong ®ã T’= T + t. Sè d«i ra ®ã (t) M¸c gäi lµ gi¸ trÞ thÆng d vµ sè tiÒn

ban ®Çu chuyÓn ho¸ thµnh t b¶n. VËy t b¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d.

Sù lín lªn cña gi¸ trÞ lµ kh«ng cã giíi h¹n. V× vËy sù vËn ®éng cña t b¶n

còng kh«ng cã giíi h¹n. M¸c gäi c«ng thøc T-H-T’ lµ c«ng thøc chung cña t

b¶n v× mäi t b¶n ®Òu biÓu hiÖn trong lu th«ng díi d¹ng tæng qu¸t ®o dï lµ t

b¶n th¬ng nghiÖp, t b¶n c«ng nghiÖp hay t b¶n cho vay.

2. M©u thuÉn chung cña c«ng thøc chung cña t b¶n

T b¶n vËn ®éng theo c«ng thøc T-H-T’ trong ®ã T’ = T + t. VËy t ®îc

sinh ra nh thÕ nµo? Nh vËy chØ cã 2 trêng hîp: trong lu th«ng vµ ngoµi lu

th«ng.

a. Trong lu th«ng (Trao ®æi, mua b¸n): Dï trao ®æi ngang gi¸ hay kh«ng

ngang gi¸ còng kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ míi vµ do ®ã kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d

1