PHÂN TÍCH ẢNH HƯỞNG CỦA THAY ĐỔI LÃI SUẤT ĐẾN TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ

KHOA KINH TẾ - QTKD



LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHÂN TÍCH ẢNH HƯỞNG CỦA

THAY ĐỔI LÃI SUẤT ĐẾN TÌNH

HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH

TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN

THƯƠNG TÍN CHI NHÁNH CẦN THƠ

Giáo viên hướng dẫn : Sinh viên thực hiện:

TS. Võ Thành Danh Lý Ngọc Hoà

Mssv : 4043427

Lớp : Tài Chính 02 – K30

GVHD: Võ Thành Danh i SVTH: Lý Ngọc Hoà

Cần Thơ - 2008

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

MỤC LỤC

Trang

CHƯƠNG 1:

CH NG 1 ƯƠ .....................................................................................................................1

GI I THI U Ớ Ệ .....................................................................................................................1

1.1. t v n đ nghiên c u Đặ ấ ề ứ ...........................................................................................1

1.1.1. S c n thi t nghiên c u c a đ tài ự ầ ế ứ ủ ề ...................................................................1

1.1.2. C n c khoa h c và th c ti n ă ứ ọ ự ễ .........................................................................2

1.2. M c tiêu nghiên c u ụ ứ .................................................................................................3

1.2.1 M c tiêu chung ụ ..................................................................................................3

1.2.2. M c tiêu c th ụ ụ ể................................................................................................3

1.3. Ph m vi nghiên c u ạ ứ ................................................................................................4

1.3.1. Không gian......................................................................................................4

1.3.2. Th i gian ờ .........................................................................................................4

1.3.3. i t ng nghiên c u Đố ượ ứ .....................................................................................4

1.4 L c kh o tài li u có liên quan đ n đ tài nghiên c u ượ ả ệ ế ề ứ ................................................4

CH NG 2 ƯƠ .....................................................................................................................6

PH NG PHÁP LU N VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U ƯƠ Ậ ƯƠ Ứ ............................................6

2.1. Ph ng pháp lu n ươ ậ ...................................................................................................6

2.1.1. Khái ni m r i ro lãi su t ệ ủ ấ ...................................................................................6

2.1.2. Tính ch t r i ro lãi su t ấ ủ ấ ...................................................................................8

2.1.2.1. Ngân hàng v th tài tr ở ị ế ợ............................................................................8

2.1.2.2. Ngân hàng v th tái đ u t ở ị ế ầ ư.......................................................................8

2.1.3. Các tr ng h p x y ra r i ro lãi su t ườ ợ ả ủ ấ ..............................................................9

2.1.3.1. R i ro thay đ i lãi su t bi n đ i ủ ổ ấ ế ổ ................................................................9

2.1.3.2. R i ro thay đ i lãi su t c đ nh ủ ổ ấ ố ị ...............................................................10

2.1.4. Mô hình đ nh giá l i trong đo l ng r i ro lãi su t ị ạ ườ ủ ấ .........................................11

2.1.5. M t s ch tiêu đánh giá r i ro lãi su t ộ ố ỉ ủ ấ ...............................................................12

2.1.5.1. H s r i ro lãi su t ệ ố ủ ấ ...............................................................................12

2.1.5.2. H s chênh l ch lãi thu n ệ ố ệ ầ ......................................................................12

2.1.6. M t s khái ni m liên quan đ n mô hình đ nh giá l i ộ ố ệ ế ị ạ ......................................12

2.1.6.1. Tài s n nh y c m lãi su t ả ạ ả ấ .......................................................................12

2.1.6.2. Ngu n v n nh y c m lãi su t ồ ố ạ ả ấ ...............................................................12

2.1.6.3. T l thu nh p lãi c n biên (NIM) ỷ ệ ậ ậ ..........................................................13

2.2. Ph ng pháp nghiên c u ươ ứ .......................................................................................13

2.2.1. Ph ng pháp thu th p s li u ươ ậ ố ệ .......................................................................13

2.2.2. Ph ng pháp phân tích s li u ươ ố ệ .......................................................................13

CH NG 3 ƯƠ ...................................................................................................................15

GVHD: Võ Thành Danh ii SVTH: Lý Ngọc Hoà

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

GI I THI U V NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN TH NG TÍN CHI NHÁNH C N TH Ớ Ệ Ề ƯƠ Ầ Ơ

15

3.1. L ch s hình thành và phát tri n ị ử ể .............................................................................15

3.1.1. Ngân hàng TMCP Sài Gòn Th ng Tín ươ ............................................................15

3.1.2. Ngân hàng TMCP Sài Gòn Th ng Tín chi nhánh C n Th ươ ầ ơ............................16

3.1.2.1. Quá trình hình thành và phát tri nể ...............................................................16

3.1.2.2. Ch c n ng ho t đ ng c a chi nhánh ứ ă ạ ộ ủ .....................................................17

3.2. B máy qu n lí c a Ngân Hàng TMCP Sài Gòn Th ng Tín chi nhánh C n Th . ộ ả ủ ươ ầ ơ 17

3.2.1. Tình hình nhân sự...........................................................................................17

3.2.2. Ch c n ng các phòng ban ứ ă ..............................................................................18

3.2.2.1. Phòng Giám c Đố ......................................................................................18

3.2.2.2. Phòng Phó Giám c Đố ...............................................................................18

3.2.2.3. Phòng Doanh nghi pệ ..............................................................................18

3.2.2.4. Phòng Cá Nhân..........................................................................................19

3.2.2.5. Phòng H Tr ỗ ợ.........................................................................................19

3.2.2.6. Phòng K toán và Qu ế ỹ..............................................................................19

3.2.2.7. Phòng Hành Chánh....................................................................................19

3.2.2.8. Phòng Giao D ch ị ....................................................................................20

3.2.3. S đ c c u t ch c c a Sacombank ơ ồ ơ ấ ổ ứ ủ ........................................................20

3.2.3. Phân đo n th tr ng m c tiêu ạ ị ườ ụ ........................................................................23

3.2.4. Các s n ph m d ch v c a chi nhánh ả ẩ ị ụ ủ ............................................................23

3.3. ánh giá chung v ho t đ ng kinh doanh Đ ề ạ ộ .............................................................24

3.3.1. Thu nh pậ .......................................................................................................24

3.3.2. Chi phí...........................................................................................................25

3.3.3. L i nhu n ợ ậ .....................................................................................................25

3.4. Nh ng thu n l i và khó kh n c a ngân hàng ữ ậ ợ ă ủ .........................................................28

3.4.1. Thu n l i ậ ợ ......................................................................................................28

3.4.2. Khó kh nă .......................................................................................................29

3.5. nh h ng phát tri n c a ngân hàng Sacombank C n Th n m 2008 Đị ướ ể ủ ầ ơ ă ..............31

CH NG 4 ƯƠ ...................................................................................................................32

PHÂN TÍCH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN TH NG TÍN CHI Ủ Ấ Ạ ƯƠ

NHÁNH C N TH Ầ Ơ..........................................................................................................32

4.1. Khái quát v c c u tài s n và ngu n v n c a ngân hàng qua ba n m 2005 – 2007 ề ơ ấ ả ồ ố ủ ă

.....................................................................................................................................32

4.1.1. Phân tích c c u ngu n v n c a ngân hàng ơ ấ ồ ố ủ ....................................................32

4.1.2. Phân tích c c u tài s n c a ngân hàng ơ ấ ả ủ ............................................................36

4.2. Phân tích tình hình bi n đ ng c a tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t ế ộ ủ ả ồ ố ạ ả ớ ấ ...38

4.2.1. Phân tích tình hình bi n đ ng c a tài s n nh y c m v i lãi su t ế ộ ủ ả ạ ả ớ ấ ...................38

4.2.1.1. Cho vay ng n h n ắ ạ .................................................................................39

GVHD: Võ Thành Danh iii SVTH: Lý Ngọc Hoà

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

4.2.1.2. u t vào ch ng khoán chính ph ng n h n Đầ ư ứ ủ ắ ạ .......................................44

4.2.1. Phân tích tình hình bi n đ ng c a ngu n v n nh y c m v i lãi su t ế ộ ủ ồ ố ạ ả ớ ấ ..........45

4.2.1.1. Khái quát v tình hình huy đ ng v n c a ngân hàng ề ộ ố ủ .................................45

4.2.1.1.1. Ti n g i ti t ki m ề ử ế ệ .........................................................................46

4.2.1.1.2. Ti n g i c a các t ch c tín d ng ề ử ủ ổ ứ ụ .................................................47

4.2.1.2. Phân tích tính hình bi n đ ng c a ngu n v n nh y c m lãi su t ế ộ ủ ồ ố ạ ả ấ .........50

4.3. Phân tích nh h ng c a thay đ i lãi su t đ n tình hình ho t đ ng kinh doanh ả ưở ủ ổ ấ ế ạ ộ

c a ngân hàng theo mô hình đ nh giá l i ủ ị ạ ........................................................................53

CH NG 5 ƯƠ ...................................................................................................................68

M T S GI I PHÁP QU N LÝ R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN Ộ Ố Ả Ả Ủ Ấ Ạ

TH NG TÍN CHI NHÁNH C N TH ƯƠ Ầ Ơ.......................................................................68

5.1. Nh n xét nh ng m t làm đ c và nh ng m t t n t i trong công tác qu n lý r i ro ậ ữ ặ ượ ữ ặ ồ ạ ả ủ

lãi su t ấ ..........................................................................................................................68

5.2. M t s gi i pháp góp ph n nâng cao qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng ộ ố ả ầ ả ị ủ ấ ạ ...........70

5.3. M t s bi n pháp ch y u nh m h n ch r i ro lãi su t t i ngân hàng ộ ố ệ ủ ế ằ ạ ế ủ ấ ạ ...............72

CH NG 6 ƯƠ ...................................................................................................................75

K T LU N VÀ KI N NGH Ế Ậ Ế Ị...........................................................................................75

6.1. K t lu n ế ậ ...............................................................................................................75

6.2. Ki n ngh ế ị.............................................................................................................76

6.2.1. i v i ngân hàng TMCP Sài Gòn Th ng Tín chi nhánh C n Th Đố ớ ươ ầ ơ...............76

6.2.2. i v i ngân hàng Nhà N c Vi t Nam Đố ớ ướ ệ .........................................................77

6.2.3. i v i Nhà N c và chính quy n đ a ph ng Đố ớ ướ ề ị ươ .............................................77

6.2.3.1. Nhà n c c n ph i xây d ng m t Th tr ng tài chính – ti n t phát ướ ầ ả ự ộ ị ườ ề ệ

tri n ể ....................................................................................................................77

6.2.3.2. C n có c quan d báo s thay đ i c a lãi su t ầ ơ ự ự ổ ủ ấ ......................................78

6.2.3.3. ng và nhà n c c n ph i hoàn thi n các v n b n pháp lý v vi c đo Đả ướ ầ ả ệ ă ả ề ệ

l ng và qu n lý r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng m i ườ ả ủ ấ ạ ươ ạ ...............................78

TÀI LI U THAM KH O Ệ Ả .................................................................................................80

DANH MỤC BẢNG

Trang

B NG 1 : CÁC KHO N CHO VAY VÀ I VAY V I TH I H N 1 N M VÀ LÃI SU T Ả Ả Đ Ớ Ờ Ạ Ă Ấ

4% 8

B NG 2 : CÁC KHO N CHO VAY VÀ I VAY V I TH I H N 2 N M VÀ LÃI SU T Ả Ả Đ Ớ Ờ Ạ Ă Ấ

5% 9

GVHD: Võ Thành Danh iv SVTH: Lý Ngọc Hoà

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

B NG 3: S THAY I C A LÃI SU T NH H NG N THU NH P Ả Ự ĐỔ Ủ Ấ Ả ƯỞ ĐẾ Ậ ...........12

B ng 4: TRÌNH V N HOÁ C A CÁN B NGÂN HÀNG ả ĐỘ Ă Ủ Ộ ...........................................18

B ng 5: K T QU HO T NG KINH DOANH C A SACOMBANK C N TH ả Ế Ả Ạ ĐỘ Ủ Ầ Ơ

N M (2005 – 2007) Ă .......................................................................................................26

B ng 6: C C U NGU N V N C A NGÂN HÀNG QUA BA N M ả Ơ Ấ Ồ Ố Ủ Ă .........................33

B ng 7: T NG K T TÀI S N C A NGÂN HÀNG SACOMBANK QUA BA N M ả Ổ Ế Ả Ủ Ă

(2005 – 2007)..................................................................................................................37

B ng 8: TÀI S N NH Y C M V I LÃI SU T QUA BA N M (2005 – 2007) ả Ả Ạ Ả Ớ Ấ Ă ...39

B ng 9: DOANH S CHO VAY NG N H N THEO THÀNH PH N KINH T QUA ả Ố Ắ Ạ Ầ Ế

BA N M (2005 -2007) Ă ...................................................................................................41

B ng 10: TÌNH HÌNH HUY NG V N TRONG BA N M (2005 – 2007) ả ĐỘ Ố Ă ...........49

B ng 11: TÌNH HÌNH NGU N V N NH Y C M V I LÃI SU T C A NGÂN HÀNG ả Ồ Ố Ạ Ả Ớ Ấ Ủ

SACOMBANK C N TH TRONG BA N M (2005 – 2007) Ầ Ơ Ă ....................................52

B ng 12: PHÂN TÍCH TR NG THÁI NH Y C M LÃI SU T C A NGÂN HÀNG ả Ạ Ạ Ả Ấ Ủ

SACOMBANK C N TH QUA BA N M (2005 – 2007) Ầ Ơ Ă .........................................54

B ng 13 : CHI PHÍ TR LÃI C A NGÂN HÀNG SACOMBANK QUA BA N M THEO ả Ả Ủ Ă

LÃI SU TẤ ..........................................................................................................................58

B ng 14 : THU T LÃI C A NGÂN HÀNG QUA BA N M THEO LÃI SU T ả Ừ Ủ Ă Ấ ...............59

B ng 15 : THU NH P THU N T TI N LÃI C A NGÂN HÀNG SACOMBANK QUA ả Ậ Ầ Ừ Ề Ủ

BA N MĂ .........................................................................................................................61

B ng 16: PHÂN TÍCH TÀI S N – NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C ả Ả Ồ Ố Ả Ụ

NH Y C M LÃI SU T Ạ Ả Ấ ...................................................................................................62

B ng 17: PHÂN TÍCH TÀI S N – NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C ả Ả Ồ Ố Ả Ụ

NH Y C M LÃI SU T T NG 1% Ạ Ả Ấ Ă .................................................................................63

B ng 18: PHÂN TÍCH TÀI S N – NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C ả Ả Ồ Ố Ả Ụ

NH Y C M LÃI SU T KHÔNG CÙNG M C Ạ Ả Ấ Ứ ĐỘ........................................................65

B ng 19: THU NH P THU N T TI N LÃI C A NGÂN HÀNG SACOMBANK C N ả Ậ Ầ Ừ Ề Ủ Ầ

TH KHI LÃI SU T BI N NG Ơ Ấ Ế ĐỘ ................................................................................67

GVHD: Võ Thành Danh v SVTH: Lý Ngọc Hoà

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

DANH MỤC HÌNH

Trang

Hình 1: BI U KHÁT QUÁT V C C U NGU N V N C A NGÂN HÀNG Ể ĐỒ Ề Ơ Ấ Ồ Ố Ủ

SACOMBANK C N TH QUA BA N M (2005 -2007) Ầ Ơ Ă ...........................................34

Hình 2: KHÁI QUÁT V V N HUY NG C A NGÂN HÀNG SACOMBANK C N Ề Ố ĐỘ Ủ Ầ

TH QUA BA N M (2005 -2007) Ơ Ă ...............................................................................50

Hình 3:CHÊNH L CH GAP QUA BA N M (2005 – 2007) Ệ Ă .........................................56

GVHD: Võ Thành Danh vi SVTH: Lý Ngọc Hoà

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

TIẾNG VIỆT

NHTM: Ngân hàng thương mại

CP: Cổ phần

LS: Lãi suất

NHNN: Ngân hàng nhà nước

NN0 & PTNT: Nông nghiệp và phát triển nông thôn

TCTD: Tổ chức tín dụng

DNNN: Doanh nghiệp nhà nước

DNTN: Doanh nghiệp tư nhân

TCKT: Tổ chức kinh tế

TSCĐ: Tài sản cố định

NCLS: Nhạy cảm lãi suất

TNT: Thu nhập thuần

TIẾNG ANH

WTO: World Trade Organization

GVHD: Võ Thành Danh vii SVTH: Lý Ngọc Hoà

Phân tích ảnh hưởng của thay đổi lãi suất đến tình hình hoạt động kinh doanh

CHƯƠNG 1

GIỚI THIỆU

1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu

1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của đề tài

Trong nền kinh tế thị trường, rủi ro trong kinh doanh là không thể tránh

khỏi, đặc biệt là rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng có phản ứng dây

chuyền, lây lan và ngày càng có biểu hiện phức tạp khi trong nền kinh tế thị

trường có sự thay đổi, chẳng hạn là lãi suất hay là tỷ giá ... Sự sụp đổ của ngân

hàng ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ đời sống kinh tế, chính trị và xã hội của

một nước. Chính vì vậy, ngày nay trên thế giới, khoa học và công nghệ về quản

lý rủi ro trong kinh doanh ngân hàng đã đạt được trình độ tiên tiến, hiên đại. Đó

là việc áp dụng phương pháp lượng hoá các rủi ro như: rủi ro lãi suất, rủi ro tín

dụng, rủi ro tỷ giá, rủi ro thanh khoản, rủi ro hoạt động ngoại bảng …, đồng thời

sử dụng các công cụ hiện đại vào việc phòng chống các rủi ro như hợp đồng kỳ

hạn, hợp đồng hoán đổi, hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn.

Kể từ ngày 30-5-2002, khi mà lãi suất được tự do hoá các lực lượng thị

trường sẽ tác động làm cho lãi suất thay đổi thường xuyên, biến động thất thường

và khó dự đoán, điều này khiến cho các NHTM phải đối mặt thật sự với nguy cơ

tiềm ản rủi ro lãi suất. Mặt khác, trong xu hướng hội nhập kinh tế quôc tế, xu

hướng tự do hoá hoàn toàn lãi suất, cạnh tranh giữa các tổ chức tài chính nói

chung và giữa các NHTM nói riêng trở nên ngày càng mạnh mẽ, dẫn đến chênh

lệch giữa lãi suất đầu ra – đầu vào cũng đã bị rút ngắn rất nhiều. Chính những

yếu tố trên đã gây áp lực cho nên quản lý rủi ro lãi suất trở thành trọng tâm chú ý

đối với các nhà quản lý ngân hàng nói chung và NHTMCP SÀI GÒN THƯƠNG

TÍN CHI NHÁNH CẦN THƠ nói riêng, phải có ý thức cao và có các biện pháp

quản lý rủi ro lãi suất một cách hiệu quả nhất.

Trong thời gian qua qua ở Việt Nam, cuộc đua lãi suất giữa các ngân hàng

đang ngày càng trở nên nóng bỏng thì rủi ro lãi suất là khó tránh khỏi đối với các

ngân hàng hiện nay. Đó là một loạt các phản ứng dây chuyền, khi lãi suất tăng

khiến chi phí huy động tăng, người đi vay cũng phải chịu chi phí cao hơn, rủi ro

thất bại của dự án đầu tư cũng tăng theo và nếu quá ngưỡng sẽ dẫn đến nguy cơ

vỡ nợ. Nhưng điều đáng lo ngại hơn là chính các ngân hàng đang sử dụng lãi suất

GVHD: Võ Thành Danh 1 SVTH: Lý Ngọc Hoà