Phân lập và đánh giá khả năng đối kháng của Trichoderma asperellum đối với tác nhân gây bệnh cây có nguồn gốc trong đất

Vietnam J. Agri. Sci. 2017, Vol. 15, No. 12: 1593-1604 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2017, 15(12): 1593-1604

www.vnua.edu.vn

1593

PHÂN LẬP VÀ ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ĐỐI KHÁNG CỦA Trichoderma asperellum

ĐỐI VỚI TÁC NHÂN GÂY BỆNH CÂY CÓ NGUỒN GỐC TRONG ĐẤT

Nguyễn Đức Huy1*, Phạm Quang Nguyên2

, Nguyễn Thị Thanh Hồng1

,

Hà Giang3

, Nguyễn Văn Viên1

, Nguyễn Tất Cảnh1

1Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

2Học viên cao học, Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

3Trung tâm Bệnh cây nhiệt đới, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Email*: [email protected]

Ngày gửi bài: 10.12.2017 Ngày chấp nhận: 16.01.2018

TÓM TẮT

Nấm đối kháng, Trichoderma spp., đã được ghi nhận như là tác nhân phòng chống sinh học chủ yếu để kiểm

soát tác nhân gây bệnh hại cây trồng có nguồn gốc trong đất và có hiệu quả hơn so với hóa học. Trichoderma spp.

được phân bố rộng trong đất và hệ sinh thái vùng rễ cây trồng. Trong nghiên cứu này, chín mẫu đất được thu thập từ

đất trồng cây hàng năm và lâu năm ở năm tỉnh của miền Bắc Việt Nam để phân lập nấm Trichoderma spp. Các mẫu

nấm đối kháng được xác định dựa vào đặc điểm hình thái và phân tử. Trên cơ sở phân tích trình tự vùng ITS, 8 mẫu

được xác định là T. asperellum và 1 mẫu là T. harzianum. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng T. asperellum có tốc độ

phát triển nhanh, khả năng sinh bào tử nhiều trên 3 loại cơ chất và có hiệu quả đối kháng mạnh đối với các tác nhân

gây bệnh lở cổ rễ do nấm Rhizoctinia solani và thối hạch do nấm Sclerotinia sclerotiorum trong điều kiện in vitro. Hơn

nữa, đánh giá tính an toàn sinh học cho thấy nấm T. asperellum an toàn với chuột ở liều lượng 20 g/kg. Nghiên cứu

này cho thấy nấm T. asperellum phân bố khá phổ biến ở miền Bắc Việt Nam.

Từ khóa: Trichoderma asperellum, phòng trừ sinh học, Sclerotinia sclerotiorum, Rhizoctonia solani.

Isolation and Evaluation of Antagonistic Ability

of Trichoderma asperellum against Soil Borne Plant Pathogens

ABSTRACT

Antagonistic fungi, Trichoderma spp., have been reported as potential bio-control agents to control soil borne

plant pathogens more effectively than chemicals. Trichoderma spp. were widely spread in soil and rhizospehre of

plants. In this study, Trichoderma spp. were isolated from nine samples of soils cultivated with annual and

perennial crops in five different provinces in the North of Vietnam. Trichoderma spp. were identified based

on morphology and molecular characterizations. Based on the sequence analysis of ITS region, the

results showed that eight isolates were identified as T. asperellum and one isolate was T. harzianum. The

results indicated that T. asperellum exhibited a high growth rate and high sporulation on three different

substrates and strong inhibitory effect against pathogens that cause root rot disease by Rhizoctinia solani

and Sclerotinia stem rot by Sclerotinia sclerotiorum in vitro. Moreover, biosecurity assessment showed

that T. asperellum was safe in rats at 20 g/kg. Our results revealed that T. asperellum is widely distributed

in Northern provinces of Vietnam.

Keywords: Trichoderma asperellum, bio-control, Sclerotinia sclerotiorum, Rhizoctonia solani.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Việt Nam là quốc gia nông nghiệp, đa dạng về

giống cây trồng với nhiều loài chủ lực và có giá trị

kinh tế cao. Tuy nhiên trong sản xuất nông nghiệp,

năng suất và chất lượng của cây trồng luôn bị đe dọa

bởi dịch hại, đặc biệt là bệnh hại. Để bảo vệ năng

suất và chất lượng của cây trồng, biện pháp hóa học

được sử dụng rộng rãi mặc dù sử dụng nhiều thuốc

hóa học sẽ tạo ra tính kháng của dịch hại và gây ô

nhiễm môi trường và khó phòng trừ được nhóm

nấm gây bệnh hại cây trồng có nguồn gốc trong đất.