Nợ công gia tăng và nội lo vay nợ của doanh nghiệp nhà nước

( So 4 (93)-2011 ) NGHIEN CU'U TRAO DOI

No" cong gia tang va n5i lo vay na cua doanh

nghiep Nha nuac

Ngo Thj Mai Linh

7fng sd np' nude ngodi ciia Viet Nam tdng rdt nhanh (trung binh 22 % mot ndm), cao hon

nhieu so vdi miic tdng danh nghia cua GDP (trung binh 16 % mot ndm). Nhung quan

trpng hon Id np' nude ngodi dang tdng tdc, vdo ndm 2009 tdng d' miic khimg 49 %. Vd

ddc biet quan trpng Id np' doanh nghiep khdng cd bdo lanh Id no' cd lai sudt thi trwd'ng cdn tdng

manh hon nhieu, d' mire 125 %.

Chinh viec tang loai ng

ciia doanh nghiep ke ca qudc

doanh va ngoai qudc doanh,

cd bao lanh hay khdng bao

lanh ciia chinh phu hien nay

da tdi mire 12 ty va dang tan^

nhanh la dieu dang lo ngai. Sd

ng nay cd the ndi gan nhu toan

bd la ng cua doanh nghiep

qudc doanh vi chi cd doanh

nghiep qudc doanh mdi cd

the vay miign dugc, dii chinh

phu chinh thiic dung ra bao

lanh hay khdng; ly do la cac

nha ngan hang va cac dau tu

nude ngoai cho vay hay mua

trai khoan doanh nghiep chi

vi hg biet rang chiing la doanh

nghiep nha nude do dd chinh

phii cd trach nhiem chi tra.

Theo bao cao ciia Uy ban

Thudng vu Qudc hdi, tinh den

31-12-2008, tdng du ng ndi dja

cua cac tap doan, tdng cdng ty

nha nude la 287.000 ti ddng.

Neu tinh ca ng nude ngoai thi

den cudi nam 2008, tdng ng

cua khu vuc doanh nghiep nha

nude (DNNN) xkp xi 23,9%

GDP. Trong nam 2009, ng cua

81/91 tap doan, tdng cdng ty

nha nude (chua tinh Vinashin)

la 813.435 ti ddng, tuong duang

vdi 49% GDP. Neu tinh ca ng

cua Vinashin, theo bao cao

ciia Bd Tai chinh la 86.000 ti,

thi ng ciia khu vuc DNNN den

cudi nam 2009 (khdng ke chin

tap doan, tdng cdng ty chua cd

sd lieu) da len tdi 54,2% GDP

nam 2009. Rd rang la ng cua

ca DNNN va Chinh phii deu

tang rat nhanh trong mdt thdi

gian rat ngan, trong dd muc

tang ng cua khu vuc DNNN

that su dang lo ngai.

Neu nhin vao con sd

tuyet ddi, sau khi trir di cac

khoan ng nude ngoai va vdi

nhirng tinh toan than trgng

nhat thi trong nam 2009, khu

vuc DNNN chiem khdng dudi

60% trong tdng tin dung ng

ndi dia tang them cua toan nen

kinh te. Day la bang chung cho

thay cac DNNN la ddi tugng

dugc huong Igi nhieu nhat tii'

chuang trinh hd trg lai suat va

kich cau ciia Chinh phu nam

2009. Viec ng ciia DNNN

va ng ciia Chinh phu dang d

mire kha cao, ddng thdi tang

rat nhanh ddi hdi phai sdm cd

nhirng bien phap quan ly ng

cdng hieu qua.

Noi dung quan ly no- cong

Thii- nhat, quan ly riii ro.

Dau tien la riii ro thi trudng,

chu yeu lien quan den sir thay

ddi that thudng ciia thi trudng.

Vdi vien canh phuc hdi day

bat trac, cdng them sir lan tda

khiing hoang ng tren the gidi,

thi tru'dng cd the khdng man

ma vdi trai phieu chinh phii,

dac biet la ddi vdi nhii'ng qudc

gia cd muc tin nhiem tin dung

thap va trien vgng tieu cue.

Phuong phap chu yeu de han

che riii ro thi trudng la dam

bao sir linh boat ve thdi diem,

cau true, va cac dieu khoan

ciia viec phat hanh ng.

Thu- hai, la riii ro lai

suat. Riii ro nay chii yeu xay

ra ddi vdi cac khoan ng cd lai

suat tha ndi hoac khdng dugc

phdng ve. Vi ty le ng chinh

phii vdi lai suat tha ndi ciia

Viet Nam cdn thap nen riii ro

lai suat khdng phai la dieu lo

ngai trudc mat. Tuy nhien, vi

Viet Nam da trd thanh mdt

nude thu nhap trung binh

nen ty trgng cac khoan vay

thuang mai se tang. Vi lai

suat thuong mai thudng cao

Tap chf nghien cdu Tdi chfnh ke'todn (33