Những ý kiến, những lời thơ hay và đẹp nói về

Những ý kiến, những lời thơ hay và đẹp nói về "Truyện Kiều"

1… "Tố Hữu tử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã thiết, nếu không phải có cái mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt

cả nghìn đời, thi tài nào có cái bút lực ấy..." (Mộng Liên Đường)

2... "Ngọc diện khởi ưng mai thuỷ quốc Băng tâm tự khả đối Kim Lang..." (Phạm Quí Thích)

"Mặt ngọc nỡ sao vùi đáy nước,

Lòng trinh không thẹn với Kim Lang"

(Nguyễn Quảng Tuân dịch)

3… Mười năm qua, nay trở lại hoà bình.

Trăng ly biệt lại đoàn viên trước cửa.

Cảo thơm đặt trước đèn, tôi giở

Mỗi trang Kiều rung một bóng trăng thanh.

Chạnh thương cô Kiều như đời dân tộc

Sắc tài sao mà lại lắm truân chuyên

Cành xuân phải trao tay khi nước mất

Cỏ bên trời xanh một sắc Đạm Tiên.

Bỗng quý cô Kiều như đời dân tộc

Chữ kiên trinh vượt trăm sóng Tiền Đường

Chàng Kim đã đến tìm, lau giọt khóc

Và lò trầm đêm ấy toả bay hương...

("Đọc Kiều"- Chế Lan Viên)

4... Trải qua một cuộc bể dâu

Câu thơ còn đọng nỗi đau nhân tình

Nỗi chìm kiếp sống lênh đênh

Tố Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiều...

("Bài ca mùa xuân 1961"- Tố Hữu).

5... Tiếng thơ ai động đất trời

Nghe như non nước vọng lời ngàn thu

Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du,

Tiếng thương như tiếng mẹ ru mhững ngày.

Hỡi Người xưa của ta nay,

Khúc vui xin lại so đây cùng Người!

("Kính gửi cụ Nguyễn Du"- Tố Hữu)

TRAO DUYÊN

Xuất xứ: Đoạn thơ dài 34 câu, từ câu 732 đến câu 756 trong Truyện Kiều, khởi đầu bi kịch cho quãng đời 15 năm trời lưu lạc của Thuý Kiều.

Đại ý: Kiều trao duyên cho Thuý Vân, gửi lại em gái những kỉ vật của mối tình chung. Nàng đau khổ khóc than cho mối tình đầu tan vỡ, cay đắng cảm

thấy mình là con người phụ bạc.

Phân tích:

1. Kiều cầu khẩn, van lạy em gái, cậy nhờ em gái "chịu lời", nhận lời chịu uỷ thác một việc hệ trọng. Em gái đã trở thành ân nhân của chị gái.

Kiều đã lấy "lễ" đối xử với em: "Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa". "Lạy rồi sẽ thưa" - cử chỉ trang trọng, trang nghiêm.

Kiều thổ lộ với em mối tình đẹp với chàng Kim: "Chén thề": chén rượu hai người cùng uống dưới trăng đêm tình tự thề nguyền: "Trăm năm tạc một

chữ đồng đến xương". "Quạt ước": chiếc quạt mà Thuý Kiều đã tặng Kim Trọng. Đó là một mối tình đã thề nguyền thuỷ chung và đẹp.

Trước gia biến "sóng gió bất kỳ", giữa tình và hiếu "khôn lẽ hai bề vẹn hai". Chị phải đặt chữ hiếu lên chữ tình. Chị phải trao duyên cho em bởi lẽ em là

"tình máu mủ" của chị, hơn nữa cuộc đời em còn trẻ còn chứa chan hạnh phúc:

"Ngày xuân em hãy còn dài,

Xót tình máu mủ thay lời nước non".

"Lời nước non" là lời thề chỉ non thề biển; son sắc thuỷ chung. "Thay lời nước non" nghĩa là thay chị, em lấy chàng Kim trả nghĩa cho chàng.

Nửa năm sau, chàng Kim trở lại vườn Thuý..., tìm đến nơi "di trú" của gia đình người yêu. Vương Ông khóc than nhắc lại lời Kiều trước lúc ra đi:

"Dùng dằng khi bước chân ra

Cực trăm nghìn nỗi, dặn ba bốn lần.

Trót lời nặng với lang quân,

Mượn con em nó Thuý Vân thay lời.

Gọi là trả chút nghĩa người

Sầu này dằng dặc muôn đời chưa quên..."

Qua đó, ta thấy tấm lòng quý hoá thơm thảo của Thuý Kiều. Nàng bán mình để chuộc cha, để cứu gia đình. Tình yêu dù tan vỡ nhưng nàng vẫn giữ

lấy cái "nghĩa" với chàng Kim, "cậy em"... "thay lời nước non". Chị có trải qua nhiều đau khổ "thịt nát xương mòn..." vẫn thơm lây về nghĩa cử chỉ của em.

2. Kiều trao lại kỉ vật thiêng liêng cho em. Trao duyên rồi vẫn còn vấn vương, đó là bi kịch tình yêu khi Kiều nói:

"Chiếc thoa với bức tờ mây,

Duyên này thì giữ, vật này của chung."

Đã trao duyên rồi, sao lại nói "vật này của chung?" Đó là quy luật của tình yêu, là nỗi đau của Kiều "con tằm đến thác vẫn còn vương tơ".

3. Lời than của Kiều não nùng thê thiết như lời trăng trối. Kiều nói đến "hồn", đến "dạ đài", nói đến một ngày mai bi thảm từ cõi âm trở về:

"Mai sau dù có bao giờ

Đốt lò hương ấy so tơ phím này

Trông ra ngọn cỏ lá cây,

Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.

Hồn còn mang nặng lời thề,

Nát thân bồ liễu đến nghì trúc mai.

Dạ đài cách mặt khuất lời

Rảy xin chén nước cho người thác oan".

Tình yêu tan vỡ, Kiều xem như mình đã "chết", chết trong đau khổ. Lời than của Kiều thấm đầy lệ.

4. Kiều thầm nhắn gửi người yêu: Tình yêu đã tan vỡ, đã "trâm gãy bình tan". Đau đớn khôn xiết kể cho "tơ duyên ngắn ngủi", cho "phận

bạc"... Kiều gửi lạy tình quân.... Kiều cất tiếng gọi người yêu rồi ngất đi:

"Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!

Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!"...

Trao duyên cho em để rồi ra đi mặc cho sỗ phận "nước chảy hoa trôi lỡ làng". Kiều ngỡ rằng trả được nghĩa chàng Kim sẽ bớt phần đau khổ. Trái lại,

trao duyên cho em rồi, Kiều lại càng vô cùng đau khổ. Nguyễn Du với trái tim nhân đạo mênh mông, ông đã ghi lại những biến thái tinh tế trong tâm hồn

Kiều, những đau đớn ứa máu của người con gái khi mối tình đầu tan vỡ. Ta cảm thấy ông là người chứng kiến lễ trao duyên. Đây là một trong những

đoạn thơ xúc động nhất trong "Truyện Kiều", gồm những "câu thơ còn đọng nỗi đau nhân tình".

CHÍ KHÍ ANH HÙNG

Phân tích: Từ Hải khẳng định rằng, Thúy Kiều có được chàng thì cũng như Bình Nguyên Quân có được Mao Toại. Sẽ có ngày chàng chứng tỏ khả năng

của mình với Thúy Kiều như Mao Toại đã chứng tỏ khả năng với Bình Nguyên Quân. Từ Hải tự coi mình là người phò tá Thúy Kiều, tôn Thúy Kiều như

chủ soái để sẵn sàng phục vụ. Sống với nhau vừa được nửa năm thì Từ Hải ra đi:

Nửa năm hương lửa đương nồng