Những xu thế chung của giáo dục đại học và các mô hình phát triển tài chính đại học

QuÀm U oiAo Bve

NHUNG XU THÈ CHUNG CÙA GIÀO DUC M I HOC

VA CAC MÓ HÌNH PHÀT TRIEN TÀI CHINH M I HOC

O TS. LE VÀ N HÀO￾1 . Nhi/ng xu thè chung cùa gióo dyc dai

hqc (GDDH) trèn thè giói

Theo mot nhóm chuyèn già quó'c té eoo cop

ve GDDH, hièn nay, GDDH dang trai quo 10 xu

thè chung sau (1):

7^ Nhu cdu hgc tàp à dgl hgc (DM) khòng

ngùng già long. Hièn tuong này dang dien ra

pho bién ó tò't cà cóc quèc già trèn the giói. Su

già tàng này khóng chi mang tfnh co hqc (do su

già tàng dòn sò'ò mó) quó'c già) mò con thè hièn

nhu cau duqc hléu biét, duqc tiép cqn nhùng còng

vièe mang lai thu nhàp tò't hon trong thòi dqi nén

kinh tè tri thuc dang ngày càng chiem llnh uu thè.

2) He thSng truòng hgc phàt Irlén: Di dòi

vói sy pio tòng so' truòng OH là su xud^t hièn ngòy

eòng nnieu cóc truòng dào tqo chuyèn ngónh,

chàng hqn eòe truòng DH kl thuqt, kinh té, y

khoa,... De tqo thuqn Iqi cho vièc tièp càn GDDH,

nhièu quó'c già dà quan tòm phot trién he thó'ng

eòe truòng eoo dàng/DH cóng dong, cóc hình

thuc dào tqo tqì chùc/h> xa/quo mqng...

3) Doi tugng nauòl hgc da dang: Ngòy nay,

dó'i tuoìig di hqc knòng nhà't thiét ò trong dò tuoi

di hqc mò mó ròng ra nhiéu lùo luò'i khóc nhau,

nhiéu tang lóp xà nói cùng nhu loql hình hqc top

khàc nhau... Ó mot so quoc già, K le nguòi hqc

là nù cùng dang tàng lèn nhanhchóng. ,

4) Nguén tal chinh DH phong phù: Ò hau

hét cóc quÒc già, chinh phù là nhò dau tu chù

yèu cho GDDH; tuy nhièn, hièn nay, ngòy còng

eó nhiéu nguòn tài chinh khàc giùp chia sé ehi

phi này: nguòi hoc, doanh nghièp, eòe to chùc

xa hói/phi ehinh phù trong vò ngoài nuóc, su tài

tra cùa quoc te,... Bàn thàn cóc truòng DH cung

dang ngòy càng nòng cao khó nàng tàng nguòn

thu mòng qua càc hoqt dóng dóo tqo, nghièn

cùu khoa hqc, djch vy cóng dóng,...

5) Tinh ly chù va h/ chu tràcb nhiém xà

bài àuge tàng cuòng: Càc triròng DH ngòy càng

duqc trac quyén quyét djnh nhiéu hon trèn tòt cà

eòe màt: hqc thuqt, nhàn su, tài chinh,... Thòng

Tap chi Giào due so 28 0 <kt a • a/aoia)

qua hoqt dòng kièm djnh DH ngày còng pho bién

ó tà't co eòe quèc già, càc truóng DH cOng y ttiùc

va thuc hièn tò't hon tróch nhièm cùa nhò truòng

dò'i vói xà hòi.

6} Mùc dò tu nhàn bòa GDDH ngày càng

tàng: Nhièu quèc già dong xem GDDH là mot

«thi truòng" dùng nghìa, vì vóy, su xàm nhàp cùa

thònh phòn tu nhàn vào GDDH là tot yèu. Tu nhàn

hóa mot phan eùo GDDH con là chinh sàch cùa

da so cóc quoc già nhàm g ^ phan chia sé gónh

nàng chi phi vò mò ròng co hòi hqc tàp cho riniéu

nguòt dòn. He thò'ng DH tu thuòng duqc phàn ra

thònh hai loqi: phi Iqi nhuqn (non-profit) vò vì Iqi

nhuàn (for-prorit). Mot ddc diém dóng luu ^ là,

trong thqp kì quo, nhiéu truòng thuòe nhóm vi Iqi

nhuqn duqc dónh gió cao ve chó't luqng, vì vóy dà

thu hùt ngòy còng nhiéu nguòi hqc, tìèu biéu trong

so này là Truòng DH Phoenix (Hoa Kì).

7) Mùc dà ddng gap cùa nguòi hgc ngày

càng fan: Sy già long so nguòi hqc vò chi phi

thuc té trèn moi nguòi hqc dà buqc hau hét cóc

quoc già di dén giói phóp già tòng mùc dóng

góp eùa nguòi hqc thòng qua hgcphi. Ben cqnh

sy già tàng nòy, nhiéu quoc già dò thiét lòp co

die cho phép nguòi hqc voy no vò sou dò tra

don sau khi tòt nghièp.

8) Quy mó dàu tu cùa nhà nuóc cho truòng

DH gén vói chat lugng: Ò nhiéu quoc già, chinh

c^ù xhóng dau tu cho DH theo kiéu bình quàn

boy dyo vòo so' luqng SV dau vào mò càn cu

chù yèu vòo vièc dqt duqc cóc chi so' Hiyc hièn

(performance indicofors) thè hièn nàng lyc duy

tri chat luqng cùa mói truòng. Chang hqn tqi Anh,

sy phòn bò' kinh phi DH duqc con eu trèn kèt quo

kiém toón cóc truòng DH tièn hành bòi Co quon

dàm bdo chó't luqng GDDH (QAA - Quality

Assurance Ageney for Higher Education).

9) Oli phi dào tao DH dugc c/iii / ; Chi phi

dào tqo DH, duqc hiéu là tòng chi phi de dào tqo

* TPtmg fial hpc Nha Trang