NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP.doc

PHẦN I:

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH

DOANH NGHIỆP.

A.TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP:

I.Khái niệm, vai trò, chức năng tài chính doanh nghiệp:

1.Khái niệm về tài chính doanh nghiệp:

a.Khái niệm về doanh nghiệp:

Doanh nghiệp là chủ thể kinh tế độc lập, có tư cách pháp nhân hoạt động kinh

doanh trên thị trường làm tăng giá trị của chủ sở hữu.

Doanh nghiệp là một cách thức tổ chức hoạt động kinh tế của nhiều cá nhân. Có

nhiều hoạt động kinh tế chỉ có thể thực hiện bởi các doanh nghiệp chứ không phải

các cá nhân. Mục đích chủ yếu là thực hiện hoạt động kinh doanh, nhiệm vụ chủ yếu

của các doanh nghiệp là thực hiện hoạt động kinh doanh với mục tiêu cơ bản nhất là

thu được lợi nhuận tối đa trong sự phát triển bền vững. Doanh nghiệp có nhiều loại

khác nhau tuỳ theo tiêu thức phân chia có các loại hình doanh nghiệp như doanh

nghiệp Nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh,

công ty liên doanh, doanh nghiệp tư nhân.

Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp bao gồm các chủ thể kinh doanh

sau đây: Kinh doanh cá thể, kinh doanh góp vốn, công ty.

b.Khái niệm tài chính:

Tài chính là những tổng thể mối quan hệ kinh tế được thực hiện dưới hình thức

tiền tệ, tài chính được đặc trưng bởi sự độc lập tương đối của tiền tệ trong quá trình

tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ đại diện cho những sức mua nhất định ở các chủ

thể kinh tế xã hội.Tài chính phản ánh tổng hợp các quan hệ trong phân phối các

nguồn lực tài chính thông qua tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ, nhằm đáp ứng nhu

cầu tích luỹ hay tiêu dùng của các chủ thể trong xã hội.

c.Tài chính doanh nghiệp: Tài chính doanh nghiệp là những quan hệ kinh tế

biểu hiện hình thức giá trị (quan hệ tiền tệ), phát sinh trong quá trình hình thàmh và

sử dụng các quỹ tiền tệ, nhằm phục vụ quá trình tái sản xuất trong mỗi doanh nghiệp

và góp phần tích luỹ vốn cho Nhà nước.

- Quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nước: Đây là mối quan hệ phát sinh khi

doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước khi Nhà nước góp vốn vào

doanh nghiệp.

- Quan hệ giữa doanh nghiệp với ngân hàng: Quan hệ này được biểu hiện thông

qua việc doanh nghiệp tìm kiếm các nguồn tài trợ trên thị trường tài chính,doanh

nghiệp có thể vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, có thể phát hành cổ

phiếu và trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn. Ngược lại doanh nghiệp phải trả

lãi vay và vốn vay, trả lãi cổ phần cho các nhà tài trợ. Doanh nghiệp cũng có thể gửi

tiền vào ngân hàng đầu tư chứng khoán bằng số tiền tạm thời chưa sử dụng.

- Quan hệ giữa doanh nghiệp với các thị trường khác: Trong nền kinh tế, doanh

nghiệp có quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp khác trên thị trường hàng hoá, dịch

vụ, thị trường sức lao động. Đây là những thị trường mà tại đó doanh nghiệp tiến

hành mua sắm máy móc thiết bị, nhà xưởng, tìm kiếm lao động. Điều quan trọng là

thông qua thị trường, doanh nghiệp có thể xác định hàng hoá và dịch vụ cần thiết

cung ứng. Trên cơ sở đó doanh nghiệp hoạch định ngân sách đầu tư, kế hoạch sản

xuất, tiếp thị nhằm thoả mãn nhu cầu thị trường.

- Quan hệ nội bộ doanh nghiệp: Đây là giữa các bộ phận sản xuất-kinh doanh,

giữa cổ đông và người quản lý, giữa cổ đông và người chủ nợ, giữa quyền sử dụng

vốn và quyền sở hữu vốn. Các mối quan hệ này được thể hiện thông qua hàng loạt

chính sách của doanh nghiệp như: chính sách cổ tức (phân phối thu nhập), chính sách

đầu tư, chính sách về cơ cấu vốn, chi phí,v.v…

2.Vai trò tài chính:

a.Đối với hoạt động sản xuất kinh doanh:

- Tài chính có vai trò trong tạo lập vốn, đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh.

Để đạt được những mục đích sản xuất kinh doanh, yếu tố hàng đầu của doanh nghiệp

là phải có vốn. Trong điều kiện cơ chế thị trường hiện nay, việc đảm bảo vốn trở

thành một nhân tố sống còn của mỗi doanh nghiệp. Xuất phát từ nhu cầu vốncủa các

doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế. nên thị trường cũng xuất hiện những nhân tố

mới của thị trường tài chính cùng những hình thức trong liên doanh

liên kết sản xuất và đầu tư…Trong bối cảnh đó các doanh nghiệp có khả năng phát

huy cao độ các chức năng tài chính để đảm bảo cho sản xuất kinh doanh.

-Tài chính doanh nghiệp có vai trò trong việc tổ chức sử dụng vốn một cách tiết

kiệm và có hiệu quả, cũng như đảm bảo vốn đây được coi là điều kiện tồn tại và phát

triển của mỗi doanh nghiệp.

Trong điều kiện cơ chế thị trường quy luật cạnh tranh đã đặt ra trước các doanh

nghiệp những yêu cầu khắt khe hơn. Người quản lý phải có nghệ thuật trong việc sử

dụng vốn để không bị ứ đọng, quay vòng nhanh, xác định những trọng điểm trong sử

dụng vốn để đảm bảo tiết kiệm và đem lại hiệu quả cao, đồng thời phải tìm ra các

động tác bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

- Tài chính doanh nghiệp có vai trò là đòn bẩy kinh tế thích hợp sản xuất kinh

doanh. Trong vai trò này, bằng các cơ chế phân phối thu nhập, phân phối quỹ tiền

lương, quỹ phúc lợi, quỹ khen thưởng,… sẽ đưa lại kết quả lớn lao trong sản xuất

kinh doanh như:kích thích tăng năng xuất lao động, tăng cường phát minh sáng chế,

kích thích tiêu dùng xã hội… Cũng bằng các biện pháp tài chính có thể đề cao được

trách nhiệm vật chất trong sản xuất, ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực trong sản xuất

kinh doanh, lập lại cân bằng trong phân phối.

b.Đối với hệ thống tài chính quốc gia:

Tài chính doanh nghiệp là cơ sở tạo nền vững chắc của hệ thống tài chính quốc gia

vì sự đóng góp của các doanh nghiệp vào Ngân sách Nhà nước chiếm tỷ trọng lớn

trong khoản phải thu Ngân sách.

c.Đối với môi trường xung quanh:

Vai trò này được thể hiện thông qua sự tác động của tài chính doanh nghiệp với

môi trường xung quanh, nó là một bộ phận của hệ thống tài chính. Nếu tài chính

doanh nghiệp hoạt động hiệu quả sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh làm cho

môi trường xung quanh lành mạnh, có điều kiện giúp đỡ các doanh nghiệp khác trong

trường hợp khó khăn, đồng thời góp phần tăng thu nhập cho các nhà đầu tư và cải

thiện đời sống cho tầng lớp nhân dân.

3.Chức năng của tài chính doanh nghiệp:

a.Tạo vốn đảm bảo thoã mãn nhu cầu vốn cho quá trình sản xuất kinh doanh.Để

có đủ vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; tài chính doanh nghiệp phải tính toán

nhu cầu vốn, lựa chọn nguồn vốn tổ chức huy động sử dụng vốn đúng đắn nhằm thúc

đẩy sự phát triển có hiệu quả quá trình sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp.

Về phía Nhà nước phải có hổ trợ doanh mghiệp là tạo môi trường hoạt động

phong phú, đa dạng để tạo vốn và phát triển các loại hình tín dụng thu hút tối đa hoá

các nguồn vốn nhàn rỗi của các tổ chức kinh tế xã hội dân cư tạo nguồn vay dồi dào

đối với mọi loại hình doanh nghiệp.

b.Phân phối thu nhập bằng tiền của doanh nghiệp

Thu nhập bằng tiền của doanh nghiệp được tài chính doanh nghiệp phân phối,

thu nhập bằng tiền mà các doanh nghiệp đạt do thực hiện thu nhập bán hàng trước khi

phải bù đắp các chi phí bỏ ra trong quá trình sản xuất cũng như bù đắp hao mòn máy

móc thiết bị trả lương cho người lao động để mua sắm nguyên nhiên vật liệu để tiếp

tục chu kỳ sản xuất mới, thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước. Phần còn lại doanh

nghiệp sử dụng các quỹ của doanh nghiệp thực hiện bảo toàn vốn hoặc trả lợi tức cổ

phần (nếu có).Chức năng phân phối thu nhập bằng tiền của doanh nghiệp và quá trình

phân phối đó luôn gắn liền với những đặc điểm vốn có của hoạt động sản xuất kinh

doanh và hình thức sở hữu của doanh nghiệp.

c.Chức năng kiểm tra (Chức năng giám đốc):

Tài chính doanh nghiệp căn cứ vào thu chi tiền tệ các chỉ tiêu phản ánh bằng tiền

để kiểm soát tình hình đảm bảo vốn sản xuất kinh doanh, tình hình sản xuất kinh

doanh và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Cụ thể qua tỷ trọng cơ cấu qua nguồn huy

động việc sử dụng nguồn vốn huy động, việc tính toán các yếu tố chi phí vào giá

thành và phí lưu thông, việc thanh toán các khoản công nợ với ngân sách, với người

bán, với tín dụng với công nhân viên và kiểm tra việc chấp hành kỷ luật tài chính, kỷ

luật thanh toán, kỷ luật tín dụng của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó giúp cho chủ thể

quản lý, phát hiện những khâu mất cân đối, những cơ sở trong công tác điều hành,

quản lý kinh doanh để có quyết định ngăn chặn kịp thời các khả năng tổn thất

có thể xảy ra nhằm duy trì và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Đặc điểm của chức

năng này là toàn diện và thường xuyên suốt quá trình kinh doanh của doanh nghiệp.

II.Những vấn đề phân tích tài chính:

1.Nội dung phân tích tài chính:

a.Khái niệm về phân tích tài chính:

Phân tích tài chính là sử dụng một tập hợp các khái niệm, phương pháp và các

công cụ cho phép sử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác về quản lý nhằm

đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp, đánh giá rủi ro, mức độ và chất

lượng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó. Quy trình thực hiện phân tích tài

chính ngày càng được áp dụng rộng rãi trong mọi đơn vị kinh tế được tự chủ nhất

định về tài chính như các doanh nghiệp thuộc mọi hình thức được áp dụng trong các

tổ chức xã hội, tập thể, các cơ quan quản lý tổ chức công cộng.

b.Nhiệm vụ của phân tích tài chính:

- Đánh giá tình hình sử dụng vốn nguồn vốn như: Xem xét việc phân bổ vốn

nguồn vốn có hợp lý hay không, xem xét mức độ đảm bảo vốn cho nhiệm vụ sản

xuất kinh doanh phát hiện những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa thiếu vốn.

- Đánh giá tình hình thanh toán khả năng thanh toán của doanh nghiệp, tình hình

chấp hành các chính sách chế độ tài chính, tín dụng của Nhà nước.

- Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn.

- Phát hiện khả năng tiềm tàng đề ra các biện pháp động viên khai thác khả năng

tiềm tàng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

c.Nội dung của phân tích tài chính doanh nghiệp:

- Đánh giá khái quát tình hình tài chính thông qua các báo cáo tài chính

- Phân tích khả năng thanh toán của doanh nghiệp

- Phân tích tình hình đầu tư và cấu trúc nguồn vốn của doanh nghiệp

- Phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp

+ Phân tích chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh

+ Phân tích hiệu quả sử dụng về TSCĐ của doanh nghiệp

+ Phân tích hiệu quả sử dụng về TSLĐ của doanh nghiệp

+ Phân tích khả năng sinh lời

2.Mục đích, ý nghĩa của phân tích tài chính:

a.Mục đích của phân tích tài chính:

- Cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời và trung thực các thông tin kinh tế tài chính

cần thiết cho các chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà cho vay, các đối tượng quan

tâm khác để giúp họ có những quyết định đúng trong kinh doanh, quan hệ kinh tế.

- Cung cấp những thông tin về tình hình sử dụng vốn, khả năng huy động nguồn

vốn, các tỷ xuất về đầu tư, các tỷ xuất biểu hiện khả năng tự tài trợ, khả năng tiêu thụ

sản phẩm, khả năng sinh lời và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Từ đó giúp cho doanh