Những nhận thức chung về văn hoá kinh doanh và việc xây dựng văn hoá kinh doanh trong nền kinh tế

LỜI MỞ ĐẦU

Trong công cuộc đổi mới xây dựng đất nước Đảng ta luôn luôn coi

trọng yếu tố văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội là sự kết tinh những giá

trị tốt đẹp nhất trong quan hệ giữa người với người, với xã hội và với thiên

nhiên. Văn hoá vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và là mục

tiêu của chúng ta. Trong quá trình chuyển từ nền kinh tế kế hoạch tập trung

sang nền kinh tế thị trường có sự định hướng của nhà nước. Văn hoá ngày

càng đóng góp vai trò điều tiết tinh thần, góp phần đắc lực vào việc khai thác

những nhân tố tích cực hạn chế nhân tố tiêu cực của mối quan hệ hàng hoá -

tiền tệ trong xã hội, văn hoá giữ vai trò góp phần hình thành một con đường

phát triển phù hợp với đặc điểm của dân tộc và xu hướng phát triển của thế

giới. Gần đây các học giả quốc tế nói nhiều, nghiên cứu nhiều về các yếu tố

thành công của các nước có nền công nghiệp mới (NICS) trong phát triển

trong khu vực Đông Á - Đông Nam Á (là những con rồng – con hổ trong phát

triển kinh tế). Sự thành công và năng động đó được xác nhận là sự bắt nguồn

từ các yếu tố văn hoá truyền thống, trong đó tính cộng đồng, tính ý thức dân

tộc thể hiện rất cao trong quan hệ kinh doanh: sự ham học hỏi, sáng tạo, tính

nghiêm túc, kỷ luật cao trong công việc đã được nhấn mạnh và được coi là

những nhân tố thúc đẩy quá trình tăng kinh tế bền vững, cân đối của các nước

này. Và đặc biệt trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

với rất nhiều các quan hệ kinh tế đan xen nhau bên cạnh mặt tích cực, đã xuất

hiện nhiều mặt tiêu cực làm nảy sinh các hành vi kinh doanh thiếu đạo đức –

phi văn hoá, chạy theo lợi nhuận ảnh hưởng đến văn hoá kinh doanh, đến các

giá trị kinh doanh nền tảng của nền kinh tế thị trường – làm cho các giá trị đó

bị đảo lộn, đe doạ sự bất ổn cho hoạt động kinh tế, chính vì tính cấp thiết của

sự xuống cấp thang giá trị đó. Ngoài mục đích đưa ra những nhận thức chung

về văn hoá kinh doanh. Còn lý do thứ hai là em muốn nhấn mạnh hơn xây

dựng văn hoá kinh doanh trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam đó là lý do

vì sao em lựa chọn đề tài: “Những nhận thức chung về văn hoá kinh doanh

1

và việc xây dựng văn hoá kinh doanh trong nền kinh tế thị trường ở Việt

Nam”.

Tuy nhiên, văn hoá kinh doanh là những phạm trù rộng lớn có nhiều

mối quan hệ tác động qua lại hết sức đa dạng và phức tạp đòi hỏi phải được

tiếp tục đi sâu nghiên cứu, thảo luận trong thời gian tới. Cho nên đề án có thể

có nhiều hạn chế nhất định. Em mong nhận được những ý kiến đóng góp xây

dựng quý báu của các bạn, cùng các thầy cô có quan tâm.

Em xin chân thành cảm ơn!

2

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VĂN HOÁ TRONG KINH

DOANH

I. KHÁI NIỆM VĂN HOÁ TRONG KINH DOANH

Mối quan hệ giữa văn hoá và kinh doanh, làm thế nào để sử dụng mối

quan hệ đó, đưa văn hoá vào kinh doanh, sử dụng những đặc trưng của nền

văn hoá vào kinh doanh để đạt tốc độ tăng trưởng cao và hiệu quả là những

vấn đề đang đặt ra nóng hổi. Những vấn đề đó đã thoát ra khỏi lĩnh vực xã hội

đơn thuần mà còn trở thành mối quan tâm của chính khách, các nhà quản lý

và các nhà kinh doanh.

1. Khái niệm văn hoá

Cho tới nay, đã có khoảng 400 – 500 định nghĩa về văn hoá. Một con

số rất lớn và không xác định như vậy nói lên sự phong phú của khái niệm văn

hoá.

Từ thế kỷ XIX (năm 1871) Edward Burrwett Tylor đã đưa ra một định

nghĩa cổ điển, theo đó văn hoá bao gồm mọi năng lực và thói quen, tập quán

của con người với tư cách là thành viên của xã hội. Với định nghĩa đó, văn

hoá bao gồm ngôn ngữ, tư tưởng, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, nghi thức,

qui tắc, thể chế, chuẩn mực, công cụ, kỹ thuật, công trình nghệ thuật (hội hoạ,

điêu khắc, kiến trúc) và những yếu tố khác có liên quan đến con người.

Theo triết học Mác – Lênin: văn hoá là tổng hoà những giá trị vật chất

và tinh thần cũng như các phương thức tạo ra chúng, kỹ năng sử dụng các giá

trị đó vì sự tiến bộ của loài người và sự truyền thụ các giá trị đó từ thế hệ này

sang thế hệ khác. Hình thức khởi đầu và nguồn gốc đầu tiên làm hình thành

và phát triển văn hoá là lao động của con người, phương thức thực hiện lao

động và kết quả của lao động và kết quả lao động.

Còn theo giáo trình quản lý xã hội khái niệm văn hoá: là một thiết chế xã

hội cơ bản, là một phức thể, tổng thể các đặc trưng – diện mạo về tinh thần, vật

3